Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उठाना
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ६८ ]
उठाना, क्रि. स. (हिं. उठना ) उठना के धातुओं के प्रेरणार्थक रूप बनाएँ । उठाव, सं. पुं. (हिं. उठाना ) व्ययः २. उन्न तांशः ।
उडु, सं. पुं. (सं. स्त्री. न. ) नक्षत्रं, तारका २. तारासमूहः, राशि: ३. पक्षिन् ४. नाविकः
उठौनी, सं. स्त्री. (हिं. उठाना ) उन्नयनं, उत्क्षेपणम् २. उत्थापनमूल्यम् ३. प्राग्दत्तं मूल्यम् ४. वणिग्भिः उद्धारः ५. देवपूजार्थ पृथग्धृतं धनम् ६. मृतस्यास्थिचयनरीतिः (स्त्री.) ६. मृत्योद्वितीये तृतीये वा दिने संबंधिपुरुषस्य उष्णीषपरिधापनरीतिः (स्त्री.) । उड़कू, वि. ( (हिं. उड़ना) गगनगामिन्
५. जलम् ।
- गण, सं. पुं. ( सं . ) तारा समूहः ।
- पति, राज, सं. पुं. ( सं . ) चन्द्रः, इन्दुः । उड़प, सं. पुं. (सं. उडुपः-पम् ) प्लवः, तरणः, तारणः, तारकः २. नौका ३. चन्द्रः । उड़ेलना, क्रि, स. दे. 'उँडेलना' ।
२. चल ।
उड़द, सं. पुं. (सं. ऋद्ध > ) दे. 'उरद' । उड़नखटोला, सं. पुं. (हिं उड़ना + खटोला ) उड्डयन, सं. पुं. ( सं. न. ) नभोगति: (स्त्री.),
विमानम्, वायुयानम् ।
दे. 'उड़ान' । उड्डीयमान, वि. विसर्पत् ( शतृ ) ।
उतंग, वि. ( सं . उत्तुंग ) उच्छ्रित २. श्रे । उतना, वि. (हिं. उस > ) तावत् ( - ती स्त्री. ) । क्रि. वि., तावत् (न.), तावन्मात्रम् | - भी, तावदपि, तावन्मात्रमपि । उतरन, सं. स्त्री. ( सं . अवतरणं > ) जीर्ण-अवतारित, वस्त्रम् |
उड़नछू, वि. (हिं. उड़ना ) लुप्त, अदृष्ट | उड़ना, क्रि अ. (सं. उड्डयनम् ) उद, डी ( स्वा. तथा दि. आ. से. ), उत्पत् (भ्वा. प. से.), खे विसृप् (भ्वा. प. अ.) २. सत्वरं गम् ३. तिरोभू, अन्तर्धा ( कर्म. ) ४. ( सुरुङ्गादि) महाशब्देन विभिद् (कर्म. ) ५. वि-प्रसृपू (भ्वा. प. अ. ) ६. प्रचल्- प्रचर् (भ्वा. प. से. ) ७. अभिमन् ( दि. आ. अ. ) ८. उत्वि, सुज् ( कर्म. ) ९. मलिनी भू १०. वायौ इतस्ततः स्फुर् ( तु. प. से. ) ११. सहसा विच्छिद् ( कर्म. ) १२. वच् ( चु. ) १३. वल्ग् (भ्वा. प. से. ) । सं. पुं., दे. 'उड़ान' । उड़ती खबर, सं. स्त्री. (हिं + अ. ) किंवदंती | उड़ाऊ, वि. (हिं. उड़ाना) दे, 'उडंकू' २. अतिव्ययिन्, अतिमुक्तहस्त । उड़ाका, वि. ( हि. उड़ना ) दे, 'उडंकू'
उतरना, क्रि. अ. (सं. अवतरणम् ) अवत-अवपत् (भ्वा. प. से.), अधोगम्-अवरुद्द् (भ्वा. प. अ. ) २. परिक्षि ( कर्म० ), हस् (भ्वा. प. से. ) ३. (नस आदि का ) संधे: चल ( वाप.से.), विसंधा ( कर्म० ) ४. ( रंग ) विवर्णी भू, म्लै ( भ्वा. प. अ. ) ५. ( क्रोधादि ) शम् ( दि. प. से. ), व्यपगम् ६. ( डेरा करना ) वस्-स्था (भ्वा. प. अ. ), ७. (तस्वीर) आलोकलेख्यं अंकू ( कर्म० ) ८. सहसा विश्लिष् ( दि. प. अ.) ९. ( वस्त्रादि ) उन्मुच्-अवतॄअपनी (कर्म. ) १०. जन् ( दि. आ. से. ), अवतारं धृ ( प्रे.) ११. ( पकना ) पच् (कर्म.) । क्रि. स., (सं. उत्तरणम् ) स उत्-, तृ; उत्-, लंबू (भ्वा. आ. से. ) । सं. पुं., अवतारः, अवतरणं; अधोगमनं; ह्रासः; विसंघानं विवर्णीभावः; ग्लानिः (स्त्री.); उपशमः; आलोकलेख्यांकनं; सहसा विश्लेषः अपनयनं देहधारणं; पचनं, सम्-उत् तरणं उल्लंघनम् । उतरकर : मु. हीन ऊन ।
२. वायुयानचालकः ।
उड़ान, सं. स्त्री. (सं. उड्डयनम् ) डयनं, उत्पतनं, खे विसर्पणम् २. प्लुतिः (स्त्री.) ३. पलायनम् ४. प्रकोष्ठः । उड़ाना, क्रि. स. ( हिं. उड़ना ) 'उड़ना' के धातुओं के प्रे. रूप । २. चुर् ( चु. ) ३. अपसृ ( प्रे. ) ४. अपव्यय ( चु. ) ५. तड् ( चु. ) ६. वाक्छलं कृ ७. ध्मा (भ्वा. प. अ. ) ८. विलुभू (प्रे.) । उड़िया, वि. (हिं. उड़ीसा ) उत्कलः २. उत्कलप्रान्तवासिन् ३. उत्कलभाषा !
उतरना
उड़ीसा, सं. पुं. (सं. ओड्देशः ) उत्कलः,
उत्कलप्रान्तः ।
उदुंबर, सं. पुं. (सं.) दे. 'गूलर' २. देहली, गृहाग्रहणी ३ क्लीव:, नपुंसकः ४. कुष्ठरो गभेदः ।
For Private And Personal Use Only
(सं.) उड्डयनविशिष्ट, खे
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |