Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उग्रना
[ ६६ ]
उछलना
उग्रसेन, सं. पुं. (सं.) कंसजनकः ।
उग्रता, सं. स्त्री. (सं.) प्रचण्डता, भयंकरता, उच्चता, सं. स्त्री. (सं.) उच्छू (च्छा ) य:, निर्दयता, उद्दण्डता । आरोहः, उत्सेधः, तुङ्गता २. श्रेष्ठत्वं महत्त्वम् । उच्चाटन, सं. पुं. (सं. न. ) विश्लेषणं, पृथक् करणम् २. उत्पाटनं, उन्मूलनम् ३. तांत्रिकाभिचारभेदः ४. विरक्तिः (स्त्री.) । उच्चार, सं. पुं. (सं.) भाषणं २. पुरीषम् । उच्चारण, सं. पुं. ( सं. न. ) उदीरणं, भाषणम् २. भाषणविधिः ।
उग्रा, सं. स्त्री. (सं.) दुर्गा, महाकाली २. कर्कशा नारी ३० वचा ४. • छिक्किकौषधम् । उघड़ना, क्रि. अ. (सं. उद्घटनम् ) उद्घट् ( कर्म. ) अपा-वि-वृ ( कर्म. ) २. नशी विवस्त्री-भू ३. प्रकाश (भ्वा. आ. से.) ४. रहस्यं भिद् (कर्म. ) ।
उघाड़ना, क्रि. स. (हिं. उवड़ना उद्घट् (प्रे.) अपा-वि-वृ ( स्वा. उ. से. ) २. नग्नीविवस्त्री - ३. प्रकट् ( प्रे. ) ४. रहस्यं भि ( प्रे. ) ।
उघाड़ा, वि. (हिं. उघाड़ना ) विवस्त्र, नन २. प्रत्यक्ष ३ प्रकाशित । उचकन,
सं. पुं. (हिं. उचकना ) आधारः, अवलंबः, पात्रादिकस्याधारभूतः प्रस्तरखंडः । उचकना, क्रि. अ. ( सं . उच्चकरणं > ) प्रपदेन उत्स्था ( भ्वा. प. अ.), पादाग्रेण कार्य उन्नम् (प्र. ) २. उत्प्लु स्वा. आ. अ. ) । उचकाना, क्रि. स. (हिं. उचकना ) उचकना । लित ३. नष्ट | के धातुओं के प्रेरणार्थक रूप । उचक्का, सं. पुं. (हिं. उचकना ) पंचकः, प्रतारकः, धूर्त्तः २. ग्रंथि - छेदक :- चौरः । उचटना, क्रि. अ. (सं. उच्चटनम् > ) विश्लिष ( दि. प. अ.), विद्यद् (भ्वा. आ. से.), वियुज् ( कर्म. ) २. विरज् ( कर्म. ), उपेक्षू (भ्वा. आ. से.) ।
उचरना, क्रि. स., दे. 'बोलना' । उच्चटाना, क्रि. स. ( सं . उच्चाटनम् > ) विलिप
विघट् - विच्छिद् ( प्रे.) ।
उचाट, सं. पुं. ( सं. उच्चाटः > ) विरक्तिः (स्त्री.), वैराग्यं, औदासीन्यं, अन्यमनस्कता । वि., उदासीन, विरक्त ।
-करना, क्रि. स., उच्चर - उदीर् ( प्रे.), व्याहृ ( स्वा. प. अ. ), गद्वद् (भ्वा. प. सं. 1 उच्चारित, वि. (सं.) उदीरित, उदित, भाषित,
?
-होना, क्रि. अ. निर्विद्-खिद् (दि. आ. अ.) । उच्चंड, वि. (सं.) प्रचण्ड, अत्युग्र २. क्रुद्ध, कुपित ३. अधीर ।
उचित, वि. (सं.), युक्त, संगत, उपपन्न । उच्च, वि. (सं.) उन्नत, उच्छ्रित, उत्-, तुंग,
उद्गत २. उत्तम, श्रेष्ठ । उच्चय, सं. पुं. (सं.) निचयः, निकरः २. चयनम् ३. अभ्युदयः ।
व्याहृत ।
उच्चावव, वि. (सं.) उत्तमाधम, उत्कृष्टापकृष्ट, उत्तराधर, उन्नतावनत |
उच्चित, वि. (सं.) संगृहीत, संचित । उच्चैःश्रवा, सं. पुं. ( सं . - श्रवस् ) समुद्रमंथनजः घटक : २. एट, ईषद्-, बधिरः । उच्छलन, सं. पुं. ( सं. न. ) उत्, - पतनं पुवनं, वल्गनम् ।
उच्छिन्न, वि. (सं.) खण्डित, लून २. उन्मू
उच्छिष्ट, वि. (सं.) भुक्तावशिष्ट, जुष्ट २. व्यवहृतचर । सं. पुं. मुक्तावशिष्टवस्तु (न.), जुष्टं २. मधु (न.) ।
|
उच्छू, सं. पुं. (अनु.) जलादिरोधजः कासभेदः । उच्छृंखल, वि. ( (सं.) निरंकुश, स्वैरिन्, उद्दाम, उद्दण्ड, अशिष्ट, अविनीत २. उत्सूत्र, विधि-कम-नियम, विरुद्ध ।
उच्छेद, सं. पुं. (सं.) उन्मूलनं, उत्पाटनं, विश्लेषणं, खण्डनम् २. नाशः ध्वंसः । -करना, क्रि. स., उन्मूल्-उत्पट् दिदिलष-नश्( प्रे. ) ।
उच्छेदन, सं. पुं. (सं. न. ) दे. 'उच्छेद' | उच्छ्वास, सं. पुं. ( सं . ) आहरण, आनः २. श्वासः ३. ग्रन्थपरिच्छेदः ।
उछंग, सं. पुं. (सं. उत्संगः) क्रोडम् २. हृदयम् । उछल-कूद, सं. स्त्री. (हिं. उछलना-कूदना ) क्रीडा, खला, बिहारः, कूर्दनं, क्रीडाकूर्दनम् २. चांचल्यं, अधीरता । उछलना, क्रि. अ. (सं. उच्छलनम् ) उच्छल्वल्ग् (भ्वा. उ. से. ) उत्प्लु (भ्वा. आ. अ.), उत्पत् (भ्वा. प. से. ) २. अत्यन्तं प्रसद्
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |