________________
[ २४५
गाथा : २८६-२६० ]
विदुनो महायिारो नरकोंमें एक समयमें जन्म-मरण करने वालोंका प्रमाण
रयणादि-णारयाणं णिय-संखादो असंखभागमिदा । पडि-समयं जायते 'तत्तिय-मत्ता य मरंति पुढे ॥२८॥
२उप्पज्जण-मरणाण परिमाण-वष्णणा समत्ता ।।६।। अर्थ :--रत्नप्रभादिक पृथिवियोंमें स्थित नारकियोंके अपनी संख्याके असंखनातवें भागप्रमाण नारकी प्रत्येक समयमें उत्पन्न होते हैं और उतने ही मरते हैं ।।२८६।।
विशेषार्थ :-प्रत्येक नरकोंके नारकियोंकी संख्याका प्रमाग गा० १९६-२०२ पर्यन्त दर्शाया गया है । जिनकी संदृष्टियाँ २, २०], [.." इसप्रकार दी गई हैं। इनमें प्राड़ी लाइन () जगच्छणीकी, खड़ी पाई (1) वर्गमूलको और १२, १०, ८ आदि संख्या वर्गमूलके प्रमाणको द्योतक है। गा० २८६ की संधि (रि । "रि इत्यादि ) उन्हीं उपयुक्त संख्याओंमें असंख्यात ( जिसका चिह्न रि है ) का भाग देने हेतु परि इसप्रकार रखी गई हैं।
इसप्रकार एक समयमें जन्म-मरण करने वाले जीवोंका कथन समाप्त हुआ ।।६।।
नरकसे निकले हुए जीवोंकी उत्पत्तिका कथन
णिकता णिरयादो गब्भ-भवे कम्म-संरिण-पज्जते । गर-तिरिएसुजम्मवि तिरिय चिय चरम-पुढवीदो ॥२६०।।
अर्थ :-नरकसे निकले हुए जीव गर्भज, कर्मभूमिज, संज्ञी एवं पर्याप्तक मनुष्यों और तिर्यञ्चों में ही जन्म लेते हैं परन्तु सातवीं पृथिवीसे निकला हुआ जीव तिर्यञ्च ही होता है ( मनुष्य नहीं होता) ॥२९॥
२. द. ब. ज. क. ठ, उपज्ज।
३. द. तिरियेचिय, क.अ. .
१.व.क. ज..तेत्तियमेत्ताए। तिरियच्चिय।