________________
मुनिसुव्रतकाव्यम् ।
१२४ वियती विद्यमाना तरंगिणी तथोक्ता सेय क्षण क्षणापर्यन्तम् । अलक्ष्यात अश्यत । लक्षिपर्शमांकनयोः कर्मणि लङ् । उत्प्रेक्षा यथासंख्या च ॥ २५ ॥
मा० म०-क्षीरमदी-लाल, काले, उसले कमल तथा कैरव से समाच्छादित होकर चन्द, सूर्य, शुक तथा शनिग्रह से परिवेष्टित देवनदी के समान कुछ क्षण तक सोभने लगी ॥२५॥
वहंति नानामणिमेदिनीप्रभाप्रबद्धदुग्धांषुधुनीशतान्यभुः ॥
सुरेंद्रभीताचलपालिनेऽब्धये नगाधिपक्षिप्तविचित्रवस्त्रवत् ॥२६॥ यहंतीत्यादि। वहंति बहुंतीति वहति स्रवति बहि प्रापणे इति धातोः शतृपत्ययः । नानामणिमेदिनीप्रभाप्रवद्धदुग्धांबुधुनीशतानि नानामगि मेदिनीप्रमाभिः प्रयध्यन्तेस्म प्रद्धामि तयोकानि दुरवरूपाण्यम्बूनि दुग्धाम्बूनि तेषां धुन्यः दुग्धायुधुन्यस्तासां शतानि तथोक्तानि नानामणिमेदिनीप्रभाप्रधद्धानि च तानि बुग्धाम्बुधुनीशतानि तथोक्तानि विविधालकांतिभिः रजिलक्षीरमीरनद्यनेकानि । सुरेंद्रभीताचलपालिने सुराणामिद्रः सुरेदः तस्माट्लीता सुरेंद्रभीतास्ते च ते अचलाश्च तथोक्ताः सुरेंद्रभीताचलान पालयतीत्येवं शील: पाली तथोक्तस्तस्मै गोत्रभिगोतपर्वतरक्षकाय । अब्धये मापो धीयतेऽस्मिन्नित्यधिस्तस्मै समुद्राय । नगाधिपक्षिप्तधिषित्रलगत् नगानामधिपस्तथोक्तः क्षिप्यतेस्म क्षिप्त नगाधिपेन क्षिप्त तथोक्त विचित्र व तस् घन' च विचित्रवस्त्र' नगाधिपक्षिम च तत् विचित्रवस्त्र' च तथोक्तं मगाधिपक्षिप्तयिचिवस्त्रमिव तथोक्त । माभुः व्याजन् । भा दीप्ती लङ । धाविषोर्जस्वा" इति विकल्पेन जुस् । उत्प्रेक्षा ॥ २६ ॥ ___ मा०प्र०--विविध मणिमय मेदिनी को प्रभा से प्रतिफलित सैकड़ों दुग्धरूप जल की नदियां इन्द्र से डरे हुए पर्वतों की रक्षा करने वाले समुद को पर्वतराज से दिये गये अपूर्व वस्त्र के समान सोभने लगीं ॥२६॥
महीभृता तेन तदोपधीकृताः पयस्तटिन्यो भुवनैकपालकं ॥ सुगोत्रलाबण्यनिवासमर्णव समेत्य वर्याः स्वमय व्यधु: क्षणात् ॥२७॥ महीभृतेत्यादि । तेन महोभृता महीं बिभर्तीति महीभृत् तेन राक्षा पर्वतेन वा। तदा तत्समये। उपधीकृताः प्रागनुपधा इक्षानीमुपाधाः क्रियतेस्म तथोक्ता: "उपायनमुपग्राह्य मुपधाचापि” इत्यमरः । पयस्तरिन्यः तटमस्त्यासामिति तटिन्यः पयसा सटिन्यस्तथोक्ताः क्षीरनयः । पर्याः विशिष्टाः पतिवराश्च पुरुषस्यवशीकरणचतुरा इत्यर्थः। "पतिबरा व अर्थाथ मुख्यथर्य वरेण्याच" इत्यमरः । भुवनेकपालक एकवासी पालकच एक.