Shaktayanacharya Vyakaranam

SR No.: 090412
Original Sutra Author: Shaktayanacharya
Author: Shambhunath Tripathi
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1971
Total Pages: 487
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 14 MB

Page 375

शाकटा ..याकरणम्
[ अ. पा. २ सू. १८६ - १७८
'
छिद्-ताछेत्तुम् । खिद्-खेता तुम् । शब्शता शशुम् पद्त्ता । पत्तुम् । सद्-सत्ता । मनुम् हृद् - हत्ता | हत्तुम् । एतेभ्य इति किम् ? रोदिता । केचिदिह विग्रह्णमपीच्छन्ति । वेत्ता । त्स्यति । अपरंपाम्-श्वेदिता | दिव्यति इति किम् ? अशितम् ।
३०
धनूरासायुबुकुशुरुव्याः ॥२१८॥ बन् शसयु बुक्रुशुक्षुरूयइत्येतेभ्यः परो यो धकारस्तन्तादेकाचो धातोविहितस्यैडागमो न भवति । बन्ध-वृद्धा । राधे - साध-साद्धा युध - योद्धा । बुध - बोद्धा को शु-शोद्धा रूप-रोहा शुभ-शोद्धा यद्धा । एतेभ्य इति किम् ? बाधिता । व इति किम् ? रोदिता ।
आवलिलुक्षिच्छु सृस्वतिशतात्पः २४/२०१८ मा वलि लुसि छु सु स्वतिया इत्येतेभ्यः परो यः पकारतारेकाचो धातोत्रिहितस्पेागमो न भवति । पूजाप्ता आनुम् । त्रप्प्ता | लुम् । लिप् लेप्ता । लेप्तुम् । लु-छोता लोलुम् । शिपुप्ता क्षेप्तुम् । हुप्-छोप्ता । छोप्नुम् । सृष्- खप्ता । सप्तुम् । स्वतप्त तेनुम् । शद् शप्ता | शत्रुम् । तप् उप्ता तप्तुम् । एतेभ्य
इति किम् ? पितम् । इति किम् ? अविलम्
यरला
१३ र
यो कारतुदन्तादेकाचो धातोविहितस्पेडागो न भवति यावत्रा अम्बुम् । लभू-उच्चा । ब्धुम् | सरलादिति किम् ? गिता इति किम् ? रचितम्
रनगान्मः ||४/२/१८४॥
परो यो मकारस्तदन्तादेकाचो धातोविहितस्यैवागनो न भवति । म्-रक्षा | रन्दुन् । यन्ता । यतुम् नम् - दन्ता तुम् । गम्- गन्ता | गन्तुम् । रथन गादिति किम् ? कमिताइति किम् ? रणितम् । रवेत्यादिकेषणं भ्रस्नसित्यायो यत्थादित्रणान भ्रमिता, स्वगिता इत्यादी प्रतित्रः ।
दन्छतिविस्तृमुदिसणारे ः ||२२१६५|| बन्दू लिविस्मृरुरित्येतेभ्यः परो यः शब्दस्तदन्तादेकाचो वाहितागमो न भवति । दंश - दंष्टा (बंष्टुम् ) । दृग - ( ) द्रष्टुम् । विश्— प्रवेष्टा प्रवेस्ट स्प्रष्टुम् । भृश् आम्रा आमटी | आष्ट्म् । गम् । दिदेश । देष्टु छन् रोया रोष्टुम् । कुश्- क्रोष्टा । कोल्टुम् । रियाইद्रा 1 रेष्टुम् 1 एतेभ्य इति किम् ? पिता (शा) इति किम् ? रुदितम् ।
शिशुद्वित्विपिषिदोषः ॥ १८६॥ शिशु द्वि स्विकृपि वितुदु इत्येतेभ्यः परो यः पकारस्तदन्तादेाची यातोविदागमो न भवति । शिष्-शेष्टा । शेन्दुम् । सुषु शोष्टाम् । faq-Borgy -- fa-asigura विष्ट |ष्टुम् । एष्टवन्दुम् । दुष्ट दोष्टुन् । एते इति किम् ? अमोचिता । प इति किं ? सोनिता ।
et
·
चनमिदुरुदिलिदाः ॥४२/१७ वमिदुरु दिदि इत्येतेभ्यः परो यो हारस्तदन्तादेकाचो धातोविहितस्य डागो न भवति । वह दो बोदुम् । न तद्वा । तम् | दुहुँ - दोग्बा दो रूह — आरोढा । आगे लिहलेढा | लेदुम् | दहशवादभुग् एतेभ्प किम् ? रुदितम् ।
इति किम् ?
पत्रिकरपेला विहिन वेदिता । मनिका
विद्मन् सिधिलिपिषुपश्श्यात् ||५|२|१८|| विद्मन् विवि
इस्ते
। मेला सेवा आदि पोष्टा । दिति किं ? पिता