Page Text
________________
अ. ४. सु. ६८- १०३ ]
अमोघवृत्तिसहितम्
३३१
सिद्धम् । एतध्व पुत्र एवं शार्क वेदितव्यम् । अन्यथा हाचिकोदिति न शिष्ठमेत ए इति किम् ? बुभूषति । लुलपति | जुज्द्रावविपति सनोति किम् ? खुला |
अनुच्योर्चा ||४|११६८॥ श्रु स्रु द्रु प्लु च्यु इत्येतेषां सनि परे द्विभवि यो पूर्वस्यवर्णस्य पत्रि ए अवर्णरे इकारादेशो वा भवति । शिश्रावयिषति । शुभावपिपति सिलावयिपति मुखावविपति । दाविति । दुद्रावपिति पित्रावपिति । पुत्रावयिषति । पिप्लाश्रयिषति । पुलावविषति । चिचात्रदिति । चुच्चापिति | ए इति किम् ? सुश्रूषतं । मोरिति किम् ? शोश्रविवति । सोत्रविति ।
स्वर्णाः ||४|१|६६|| स्वपेतोणों पर भित्रे पूर्वस्य यति चकारादेशो भवति । सुस्वारविप | अध्वाधिपत् । दलो अनादेरिति विकारस्योकारः । स्वोरिति किम् ? वियाजयिपति । नाविति किम् ? सियाव की विपति स्वायं करोतीति स्वापयति । स्वापयतेः सन्पयिषति इस्पेशिपु व्यवधानात् । यजति किम् ? सोपपति |
२
सम्वत्ल डेनचि ||४|१|१००|| न विद्यतेको लुक यस्मिन् णौ परे यो द्विभवः तस्मिन् पूर्वमा परे सनि द्विर्भावे पूर्वस्य यथा तथा कार्य भवति । सन्यत इतीत्वमत्रापि । अवीकरतु । अजोहरत् । ओः पुजे इति त् अभवत् । मोमबत् । अपोपवत् । शरीरवत् । अलीलवत् । अजोजवत् । 'श्रवादि' विकल्पः । मशिश्रवत् । अशुत्रवत् । असिसंवत् | अस्रवत् । अदिवत् । अदुदत् । अप्रिवत् । अपुत्रवत् । अपिच्छनत् । अपुप्लवत् । अचित् । अनुच्यवत् । लघाविति किम् ? धातवात् । अररक्षत् । अनजागरत् । अचिक्षगत् । अचिक्रमत् । इत्यादो हल संघातवधाने व दोनामवचनाद् भवति इति किम् ? पच । ददे मयामकियत् । अनग्लुचीति किम् ? अवकमत् । मतस्वनत् । अजगदत् । दृपाइप दूपत्वा में प्रयुक्त अदिति। निजातेनिमित्तत्वेनाश्रयणात् ततोऽन्यथाको प्रतिवदति भवति आदित्यपिवत् अजितु प्रत्यादी पूर्वरूप सन्मानाश्रवणः । कार्यस्यादेदोवेत्त्वस्थाश्रवणात् दीर्घादिनं भवति । ईर्ष्या देशी हिन पूर्वस्य । खीति विशेषश्चाश्रयते ।
1
घोजादेः ||४|१|१०२ ॥ वार्तोद्विभवे पूर्व
धात्वझरे परे दीर्घो भत्रति । बनकरत् । अजहुरत् अनुषत् । अनूभुजत्। लयोरिति किम् ? अचिक्षणत् | अविक्रमत् । अचित् । अनजादेरिति किम् ? प्रोगुंतवत् । औरिश्वत् । लघाविति किम् ? अततात् अररक्षत् इति किम् ? परमप्रिति । अम्लुचोति किम् ? अचकमत् । अजगत् । पत् ।
स्मृतत्वमृ॑दप्रधस्पृशोऽत् ||४|१११०२॥ स्मृदू स्तुवर् मृद प्रथ स्पृश इत्येते घानां इस लुत्रि की परतों द्विभविं पूर्वस्याकारादेशो भवति सद्भावापवादः । असस्मरत् । अवदत् । अतस्वरत् । अतस्त्ररत् । अमदन् । अगप्रथन् । अपस्पात् अदिति तपरकरणात् ददरदिव लोन दे रिति दीपों न भवति ।
वेष्टिष्टो वा ||२४|११०३॥ ष्टष्टइत्येतां परेऽनदुचि णौ परतः पूर्व स्वाकारादेशो वा भवति । अष्टद्मचचेष्टत् | अविचेष्टत् ।
५.
९. चोरका ततः क्वच् याहिदेति दीर्घः । ततः सन् कै० म० टि० २ शस्वनास् दित इति दुस्वा 1 क० म० डि ३. पृ ०म० दि० । ४. स्म्रादीना का स्वादीना-म० (शीदपूड़ीकन्ट्रानं घइति क० म० दि०) । देव क्यादिः क० म० दि० ।
५. अजीरामकीयत् म० । अनगमकोयम्, कः । ६. स्तन गर्दा वादानां प्रयुक्रः न० | ८. विरि सम्भ्रमे । ९. इपरे,
७
क्र०म०
| SR No. | 090412 |
| Book Title | Shaktayanacharya Vyakaranam |
| Original Sutra Author | Shaktayanacharya |
| Author | Shambhunath Tripathi |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |