Shaktayanacharya Vyakaranam

SR No.: 090412
Original Sutra Author: Shaktayanacharya
Author: Shambhunath Tripathi
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1971
Total Pages: 487
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 14 MB

Page 190

START25Han
n
अ. र पा. ३ सू. ६६-७३] अमोघवृत्तिसहितम्
155 पत्यश्चेति नियमा नापत्य इति निषेधो वाऽयम् । तेन सुपाम्नोऽवत्यं सोपामः । मादसामः । भादसा: । म्न इति किम् ? मुत्खनोऽपत्यं सोत्वनः । याज्वनः । अवर्मण इति किम् ? चक्रवर्मणोऽपत्यं चाकर्मणः ।
मालम् ।। २।३।६६ ।। ब्राह्ममिति ब्रह्मन् शब्दस्यानपस्येऽप्यन्त्याजादेलुग्निपात्यते । ब्रह्मण इदं ब्राह्मास्त्रम् । ब्राह्मो मन्त्रः ।
जाती !! २।३१६७ ।। जाताभिधेयामां ब्राह्म इत्यनवत्यै एवाण्यस्यामादेलुम्निपात्यते । 'माझी औषधिः । पूर्वेण सिद्धेऽनपत्य एवेति निममो नापत्य इति प्रतिषेधो वायम् । तेन ब्रह्मणोऽपत्यं ब्राह्मणः । अजातो. लुगेद-ब्राह्मणोऽपत्यं ब्राह्मो नारदः । औक्षम् ||
२८|| ओमित्युदानशब्दस्यानपत्ये ऽण्यन्त्यादेलुम्निपात्यते ? उपण इदम् मोक्ष पदम् । अनपत्य इति किम् ? उगोऽपत्यमोक्षणः ।
___ सब्रह्मचारिपीठसर्पिकलापिकुशुमिततलिजाजलिलामलिशिलालिशिस्त्रण्डिसकरसद्मसुपचनोऽपदस्य ॥३६॥ सब्रह्मचारिन पोठसपिन् कुथुमिन् तेतलिन् जाजलिन् लाङ्गलिन् शिलालिन् कलापिन् शिखण्डन मुकरमन सुपर्वन इत्येतेषा नकारताना चाऽपदसंज्ञानां तद्धिते परन्त्याजादेलग्भवति 1 सब्रह्मच २५ में साबा नाराः । पाठविण इमे पेंठसः। कलापिना शेषतमयोयाना: कालापाः । थुमिन इमे कोयुमाः। तैक्षला, जाजलो, लाङ्गली चाचार्याः, तत्कृतोऽपि ग्रन्थ उपचारातच्छन्दैरभिधीयते । एते तितलाः । जाजलाः। लालाः । तस्येदं विवक्षार्या त छो भवति । शिक्षालिन इमे कोलालाः। शिखण्डिन इमे शखण्डाः। गूकररावान: इमै सोकरसमाः। सुपर्वणः सौपः । न:-यहः । व्यहः । उत्तमाः । मेधाविनोगत्व मेधावः । मायावः । 'औलामिः । शारलोमिः। आग्निशामः । हस्तिनां समूहो हास्तिकः । संग्रहाचार्यादिग्रहणं किंग ? ( विद्युत इदमिति) वैद्युत तेजः। न इत्येव सिद्धे सब्रह्मचर्यादिग्रहणं 'ये नोट इत्यादिप्रतिपंधवाधनार्थम् । अपदस्येति किम् ? मेधाविष्य मेधाविमयम् । तद्धित इति किम् ? हस्तिना । इसिसने ।
चर्मशुनः कोशसंकोचे ।।२१३१७०|| चर्मन् श्वन इत्यतमोरपक्ष्योः कर्मण कोशे संकोचे त्रा) ताड़ते परेऽन्त्या जादेलुग्भवति । चर्मण: कोदो-चाम: कोशः । चर्मणोऽन्य। --शुन: संकोचे । शौनः संकोचः । शोवनोऽन्यः ।
विकाराएत्येऽश्महितनाम्नो बा ।।२।३१७१॥ अश्मन् हितनामन् इत्यतयोरपोयं गायस्थ विकारेश्पत्ये चा) तद्धिते परेंत्याजादेलवा भवति । अश्मनो चिकार यामः । बाश्मनो का। हिननाम्नोपरय हेतनाम:, हैरानामगो 41 । विकारापत्य तिगि ? आश्मनः । नागनः इत्येवाग। 1माण 1.1 गगन प्राय
स्वरादीनाम् ।।३।७२॥ स्वर इत्यादीनामपदरांज्ञाना दिने परन्त्याजादेवति। सर्मय: गौय: । 11, बाम: | साम्प्रात: | गोन.निकः । पीनाम्यम् । पिवर र प्रताप | A1गाना M aitri Anita
. मागाulta | | initin. गा५ | N-11 विशोरडितिराश७:३५निदाहापापदगंशस्य मतदाता Thtal..
। भाग INir| aaiI Aarad 141
14thi || It ५२||| M4141:। 14 11.[?पसरातः 4 marite: f iillत
किया जान sirf :ो ।
aindeaadimano
1. dilait airnगा स्यानमा च पुषचना इnि गपाती । .. म नि । २. waitin: