Page Text
________________
ERNAT
अ. २ पा. १ र १६६३]
मोधवृतिसहित
गिरिनदीपमास्याग्रहायणीजयः ॥ २१२ ॥ २५५ ॥ गिरिनदी योनास आग्रहायणी - व्यायाज्जरन्वाच्याययभामायान्तो पति गिरेशतः गिरम् गिरम्। उपरि उपयोमा उगमान उपनम् । पद् । उपनिधम् । उपराम उदककुभम् । उप
अन्तगिरि । गिरेः समीपम् उगम् । उपायहाणि ।
सख्याया
गोदावर्याः ||२१|१५|| बेति निवृत्तम् । यावाचिनः गरी यौनदोगोदावरीच्येतदन्तादावर त्रिगदाधरम् । गोदारा इति किम् ? उपनंद अव्ययीभावादिति किम् ? एकनदी । सर्वमेकीदीरे । वह न दित्यार्थम् ।
सरजसो पशुनानुगम् ॥ २१९ ॥ १५७॥ सरगरा पशु अनुगन इत्येतेन्दयोगाय अदन्ता नाते । सहरजसा रजसा। माकपचाः । समीपमुपशुनं तिप्यति निपात देवोऽय् । आयो । गधावा सानुगम्। नुरित्यव्ययीभावः यदि न भवति । गवां पदनुगु यानम्
१४५
जामद्वाणः कर्मधारयात् ॥ २/१/१५८ ॥ जात महत् वृद्ध पत्येतेभ्यः परीक्ष शब्ददन्तात् कर्मधारय समासान्तोद्भवति । जात उक्षा जातोक्षः । महोक्षः । वृद्धोक्षः । जाति किम् ? परोक्षा उत्तनो उन इति किम् ? मद्दारयधुः कर्मधारादिति किम् ? जादस्योधा जावोक्षा ।। वृद्धोशा |
स्त्रियाः पुंसो ब्राच्च ||२||१३|| स्योदात् परो यः इन्द्रादन् रागान्दो प्रतिकाराच्चस्त्र विस्मयं गताः । कर्तवारयात्स्वा पुमान् आशः स्त्रीपुचः किम् ? विमान् स्त्रो
इति शब्दस्याद् स्त्रीपुंसम् । स्त्रीपुंस्त्रीपुंसा: स्री दिख राधायाच्चेति
चेन्नडुदयं जुवाहोरा नदिवरात्रिदिवाहविर्यष्ठीवपदृष्टी वाक्षिभुचदारगवम् ॥२११ | १६०॥ गायत्रान्ता निपात्यन्ते । धेनुदय धन्वनाः । जयमाहारान्यनम् । रामहरे उतरे सिद्धम् । ऋ च यजुद ऋग्यजुषम् । महत्व राति महोराक्षः पुष्याधिकाही नवदिच रात्रिश्च दिवा च रात्रिधिवत् । रात्रिदिप च परितुम्। निपातनान्। अह्त्व दिवा च अश्विम्बहर हरित्यचः । वीप्सायां द्वन्दस्मादेव निवासाद्दशमित्यर्थइत्यपरे । अाज्यतरः किल रात्रिधचः । छन्दोन ऊर्मीयम् । अयागादिलोपोनिनादनात् । पादौ च भवन्तो व पदोयम् । पश्च । अक्षिणी च भुवीच अधिध्रुवम्। दाराश्च गावश्च दारयम् । अत एव निपातनादुपादेशीऽक्षिदारवादमोरच पूर्वनिपातः । इन्द्रादिति किम् ? घेोरनड्वान् धेन्वनान् । ऋग्यजुर्यस्य स आग्यजुः । वसनवाङ्मयवधि पठा
समाहारे ||२१|१६|| कारकात् समाहारे वर्तमानात् गान्यदिवा व अनयोः समाहार इति वाक्त्वम् । श्रोम् । वाग्दृपदम् । पदम् । धावम् विछोपानहम् । गोदम् । चुप इति किम् ? दृषद् च सच्चि दूपत्थमिधा समाहार कि ? प्रावृन्द्रादिति किम् ?
१९
१. नदीसरे क० म० । २ आयायां स्थात्प्रभूतागामिकालयोः' इति वैजयन्ती क० म० टि० । ३. याइसक०म०४ पुंखु, छवि ० न० । ५. अनस्य रु० स० ६. समाहा
धान ।
| SR No. | 090412 |
| Book Title | Shaktayanacharya Vyakaranam |
| Original Sutra Author | Shaktayanacharya |
| Author | Shambhunath Tripathi |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |