________________
प्रवचनसारोद्धारे
२ वन्दनकद्वारे
।।८८॥
आशातना
भण्यते 'अयणत्ति' अदनमशनमित्यर्थः, ततः खद्धं-बहु आदिर्यस्य तत् खद्धादि अदन बडवड्डेहि लंबणेहिं खादनमित्यर्थः, आदिशब्दात् डाकादिपरिग्रहः, अत एवाह-'आइस हा डाय होइ पुणो पत्तसागंतं' वृन्ताकचिर्भटिकाचणकादयः सुसंस्कृताः पत्रशाकान्ता डाकशब्देन भण्यन्ते, तं गृहीत्वा गृहीत्वा 'चण्णाइजयं उसह' मित्यादि शुभवर्णगन्धादियुक्तम्-ऊसढम्-उच्छितमित्यर्थः 'रसियं पुण दाशिमम्बगाईयं' रसितं पुनर्दाडिमाम्रफलादिकं केनापि प्रकारेणाचिनीकृतमाकृष्याऽऽकृष्य भुङ्क्ते, 'मणइढं तु मणुन्न' 'मनस इष्ट-प्रियं मनोज्ञ, तदपि तथैत्र 'मन्नइ मणसा मणामं तंति मन्यते मनसा मनाममिति निरुक्निवशाव्यमभव्यं वा यन्मन्यते तन् खादतीत्यर्थः ।।१३९-१४०॥
'निळ नेहयगादति स्निग्धं स्नेहेन-घृतादिना अवगाढं मिश्रितं तदपि तथैव भुङ्क्ते । 'क्वं पुण नेहवजियं जाण' ति रूक्षं पुनः स्नेहवर्जिनं जानीहि, तदपि तथैव भुङ्क्ते इत्याशातना गुरु प्रति शिष्यम्येति, अन्यत्र पुनरियमेवं व्याख्याता-शिष्येण मिक्षामानीयाऽऽचार्याय यत्किञ्चिद्दरता स्वयं स्निग्धमधुरमनोज्ञानशाकादीनां वर्णगन्धरसस्पर्शवतां च द्रव्याणामुपभोग इति १८ । इदानोमेकोनविंशतितमीमाह-'एवं अप्पडिसुणणे'त्ति सूरेः शब्दं कुर्वतोऽप्रतिश्रवणं आशातना, नन्वियं 'अप्पडिसुणणे' ति द्वारे पूर्वव्याख्यातैव किमर्थं पुनर्मण्यते ? इत्यत्राह - 'नवरमिणं विवसविसयं' ति इदमप्रतिश्रवणं दिवसे सामान्येनोक्तं, पाश्चात्यं तु विलसदन्धकारायां रात्रौ न कोऽपि जाग्रत सुप्तं चा मां ज्ञास्यतीत्यप्रतिश्रवणमिति द्वयोरनयोर्भेदः १९ ॥११४॥
।
sunda
dis
Hos
SS
