Page Text
________________
१६०
पाश्वाभ्युदय नुष्ठानमपि कृत्वा विधाय । भूयः पश्चात् । तन्त्र नया विशालायाम् ! नासं रात्री । 'नक्तं च रजनाविति' इत्यमरः । रात्रिसम्भोगहेतोः रात्री क्रियमाणसम्भोगः तथोक्तः तस्य हेतुः तस्मात् । रमणवसति प्रियसदनम् । 'वसतिः स्थाननिशमोनिजोक्मनि वेश्मनि' इत्ति नानार्यरत्नमालायाम् । गच्छन्तीनां गच्छन्तीति गच्छन्त्यस्तासाम्
तृत्यः । 'मृदुग्' इति छी। घोषितो नारीणाम् । लोला शृङ्गारादिभावम् । पश्यन् पश्यतीति पश्यन् सन् । शवकः मन्दगर्जनादिरहितः सन्नित्यर्थः । विहर सञ्चर ॥ १७ ।।
अन्वय--अथ एव महाकालदेवालयानां श्रियं आलोक्य अत्र भूयः साध्यं समुचितविधि च कृत्वा तत्र नगर्या नक्तं रात्रिसम्भोगहेतोः रमणवसति शनकैः गच्छन्तीनां योषितां लीलां पश्यन् विहर ।
अर्थ-नृत्य के बाद पूर्वोक्त प्रकार से महाकाल वन में स्थित जिनेन्द्र मन्दिरों को शोभा देखकर यहाँ ( जिनमन्दिर में ) पुनः सन्ध्याकालीन भगवान् अर्हन्त के योग्य ( स्तुत्यादिक क्रिया करके उस नगरी में रात्रि के समय रात्रिकालीन सम्भोग के लिए प्रिय के निवासस्थान को धीरे { धीरे ) जाने वाली स्त्रियों की शृङ्गारादि क्रीड़ाओं को देखते हुए
विहार करो।
गर्जत्युच्चैर्भवति पिहितव्योममार्गे रमण्यो, गाढोत्कण्ठा मदनविवशाः पुसु सकेप्सगोष्ठीम् । एकाकिन्यः कथमिव रतौ गन्तुमीशा निशीथेस्वालोके नरपतिपथे सूचिभेस्तमोभिः ।। १८ ।। गर्जन्तीति । पिहितव्योममार्ग आच्छादिताकाशमार्गे ।' दान नापेरुपसर्गस्या कारस्य लक' भवति लगि । उच्चाधिकम् । गर्मति घोषयति ससि । निशीथे रात्रौ । सूधिभेद्यरति सान्दरित्यर्थः । तमोभिरन्धकारैः। लालोके रूद्धदृष्टिप्रसार । नरपतिपथे राजमार्गे । एकाकिन्यः निःसहायाः । 'एकादाकि स्वासहाये' इति आकिन् प्रत्ययः । 'नृदुम्' इति हो। गावोत्कण्ठाः प्रियसमागम चिन्ताकलिताः । मवन विवशा: मन्मथवशगताः । 'विवशोरिष्टदण्टनीः' इत्यमरः । रमन्यः नाव्यः । रतो सुरतनिमित्तम् । 'हेतो हेत्वर्थः सर्वाः प्रायः' इति सप्तमी । पुसु पुरुषेषु । सतगोष्ठीम् उद्देशस्थानम् । 'संतस्तु समयः' इत्यमरः । कथमिव केन प्रकारेण । गन्तु' यातुम् । ईशाः समर्थाः समर्था न भवन्तीति यावत् ।। १८ ॥
अश्वय- पिहितव्योममार्ग भवति उपचः गर्जति निक्षीथे नरपतिपणे सूविभवः तमोभिः सद्धालोके पुसु गाढोत्कण्ठाः मदनविवशाः रमभ्यः रतौ सकतगोष्ठी एकाकिन्यः गन्तुं कथमिव ईशाः ।
| SR No. | 090345 |
| Book Title | Parshvabhyudayam |
| Original Sutra Author | Jinsenacharya |
| Author | Rameshchandra Jain |
| Publisher | Bharat Varshiya Anekant Vidwat Parishad |
| Publication Year | |
| Total Pages | 337 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Story |
| File Size | 7 MB |