Page Text
________________
न्यायविनिश्यविवरले
'निष्पर्यायं तत्रैव रागादिस्तभावश्चोपपनो विरोशत् । ततः पाण्यादौ रामे चलने चापरणे
प्रवेशान्तरेऽपि तत्प्रतिपतिः स्यात् । न चैवम् , तन तदभावस्थैव परिज्ञानात् । प्रदेशान्तर. यद्वा पाण्यादावपि न 'तत्यतीतिः स्यात् सप्तः तस्यैकान्तेनाभवात् । न चैवम् , पाण्यादी सद्भावस्य प्रदेशान्तरे च सदभावस्य निर्विवाद प्रतिपत्तेः । भिन्न एवं परस्परं प्रदेशाः श्वेश्येव । ५ तु तद्गतरे म भिद्यते तदमप्रसङ्ग इति चेत् ; ममि प्रदेशगमश्चलनादिः प्रदेशिनं यदि । नोपसर्पति सत्रैव चलतः प्रदेशामचलतस्तस्य प्रथसिद्धिः स्यात् । एवं समादावधि । उपसर्प. सीति छन् । न; सौर इतरंग्यपि पलप्त एव सस्य परिज्ञामापत्तः। एवं रामादावपि । 'वैवम् । तन्न "चलाचलादिः कश्चिदेकोऽवयवीति । “तदुक्तम्
"पाण्यादिकम्पे सर्वस्य कम्पप्राप्तेविरोधिनः । एकत्र कर्मणो [योमात्स्यात्पृथक्सिद्धिरन्यथा ॥ एकस्य चावृती सर्वस्यातिः स्यादनाहती। दृश्येत रक्त चैकलिन् रागोरक्तस्य वा]मतिः । नास्त्येक समुदायोऽस्मात्" [प्र०वा० ११८६-८८] इति ।
अत्र यदासर्वज्ञस्य प्रत्यवस्थानम्- “यचावन्नास्त्येकोऽवयवी तस्य पाण्यादिकम्पे १५ सर्वकम्पप्राप्तेरिति । तद युक्तम् ; व्याप्रमसिद्धत्वात् । न हि यस्य पाण्यादिकम्पे सर्व
कम्पप्राप्तिः तस्यामाका इत्येवं व्याप्तिः कचिट्ठहोता । नापि यस्य सत्य तस्य न पाया दिकम्पे सर्वकम्पप्राप्तिः इत्येवं व्याप्तिः परेण न च दृष्टान्ताभाये स्वपक्षसिद्धौ परफ्लनिकरण घा कधिद्धेतो सामध्यं दृष्टम् " [ ] इति ; तन्न युक्तम् । ।
घौद्धमतामभिशानान् । न मात्र योद्धेन विशेष्यस्यैयाययियो निषेधः साध्यत्वेनाभिवतः , स्वयः ।। १. मपि न्यवहारप्रसिद्धया तस्याभ्युपगमात् , अपि तु तहिशेषणस्यैकत्वस्यैव तन्ने विप्रतिपत्तेः। अत एव 'नास्त्येकः समुदायः' इत्युक्तम् , अन्यथा 'नास्ति समुदाया' इत्येयोच्यते । सुरन्त्र चलाचलाविरूपो विरुद्धधर्माध्यास एक, तस्यैव साध्यविपक्षे "तविरुद्वधर्मप्रसङ्गापादन
५ युपपत् । २ चटन:दिप्रतीतिः । ३ प्रशिन। * " वेदमिथापादनं योगामाम तरयुतसिद्धयोः ४५. इसिद्धधन होकारान्'-सादिक ५ पलादिः आ.., "पाण्यादिकम्प सर्यस्य कम्पनाले। पदि पाण्यादयोऽवय स्वायम्वरूपसा करण्यादेः कम्पे सति पर्यस्य पादादैरपि कम्पः प्रनीति । एकस्मितहिान् कर्ममा कम्पस्य विरोधिनीSEEarयोगात ....... अधावयवेभ्यो भिगोषवयधी ! अत एवैकस्मिनयदे कम्पमाने माझ्यवान्तरस्व कम्पः लदापि स्वयधपिरिभा अवयवाक्यविनी वे पृथकम्पमानाक्यकारकम्यमानस्यास्यविनः समवेतस्य गैदेन तत्रैवाक्य सिसिः स्थान सरोकनन् ।... अचाभेदपझे एक्स्वानास्पाती सस्यावृतिइव स्यादिति प्रसाभेदपक्षमाश्रियानाकृती भाविनः स्वीक्रियमाणायामात एकावयवना वृतोऽसी दृश्यतेति । अथाभेदपले रके चैकस्मिवश्य सर्वषयवे रामो देवतेति प्रसः । भेदपोतु एफ एवाश्योरकस्य. खावयमिनो वाऽतिः स्वादिति प्रा"-पा०म० अति 11८६-८७ । अश्वविनि पृ. ८५ । क्षनिवारणी भा०,५०,०14 स्म वि-आ.व.प० । ९-त्यतै आग,२०प०१.दिदधर्मा-मा०,००।
| SR No. | 090296 |
| Book Title | Nyayavinishchay Vivaranam Part 1 |
| Original Sutra Author | Vadirajsuri |
| Author | Mahendramuni |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 609 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 19 MB |