Page Text
________________
२७८
कातन्त्ररूपमाला
दयायासश्च ।।३५२।। एभ्य आम् भवति परोक्षायां । दय दानगतिहिंसादानेषु । दयाश्चक्रे । अयाचक्रे । आसाञ्चक्रे । इति परोक्षा समाप्ता ॥
__ भविष्यति भविष्यन्त्याशीःश्वस्तन्यः ॥३५३ ।। भविष्यति काले भविष्यन्त्याशी:श्वस्तन्यो भवन्ति ।
तासां स्वसंज्ञाभिः कालविशेषः ।।३५४ ॥ तासां विभक्तीनां स्वसंज्ञाभिः कालस्य विशेषो भवति । श्वो भव: काल: श्वस्तनस्तत्र श्वस्तनी भवति । भविता भवितारौ भवितारः । भवितासि भवितास्थः भवितास्थ । भवितास्मि भवितास्व: भवितास्मः । एधिता एधितारौं एधितारः । एधितासे एधितासाचे एधिताध्वे । एधिताहे एधितास्वहे एधितास्महे। पक्का । नन्दिता) मंसिना । मंसिता) ध्वसिना) शकि कि कौटिल्ये। शधिना। बडिमा। वटिङ अभिवादनस्तुत्योः । वन्दिता वन्दिता वन्दिवार; । वन्दितासे । वे तन्तुसन्ताने । व्याता व्यातारौं व्यातारः । व्यातासे। ड़ाः शान्तिः । अना। गिता । दना ! इत्यदादिः । होता । धाता। भर्ता । इति जुहोत्यादिः । देविता। सेविता । नद्धा। इति दिवादिः । सोता। अशिता । चेता । इति स्वादिः । तोत्ता । मर्ता । मोक्ता। इति तुदादिः। रोद्धा । भोक्ता। योक्ता । इति रुधादिः । तनिता । मनिता। कर्ता । इति तनादिः । क्रेता। वरिता। ग्रहीता। इति क्यादिः । चोरयिता । तन्त्रयिता । वारयिता 1 इति चुरादिः । इति श्वस्तनी समाप्ता ।।
दय् अय् आस् से परे परोक्षा में आम होता है ॥३५२ ॥ दय-दान, गति, हिंसा अर्थ में है। दयांचने। अय्-गमन अयाचक्रे। आस-उपवेशन करना-बैठना । आसाझके।
इति चादि। इस प्रकार से परोक्षा प्रकरण समाप्त हुआ।
अथ श्वस्तनी विभक्ति प्रारम्भ। भविष्यत् काल में भविष्यति, आशी: और श्वस्तनी विभक्तियाँ होती हैं ॥३५३ ॥ उन विभक्तियों का अपनी-अपनी संज्ञाओं से काल में विशेष होता है ॥३५४ ॥ श्वो भवः काल: श्वस्तन: आगे आने वाला कल दिन व कहलाता है उसमें होने वाली क्रिया वस्तनी
उसमें ता तारो तारस् आदि विक्तियों होती हैं । भविता भवितारौ भवितार: । भवितासि भवितास्थ: भवितास्थ । भवितास्मि भवितास्वः भवितास्मः । एधिता। पक्ता । नन्दिता । स्रंसिता। भ्रंसिता । ध्वंसिता । शकि, वकि-कटिलता करना। शड़िता। वड़िता। वदिई अभिवादन करना, स्तुति करना। वंदिता वंदितारौ वन्दितारः। बंदितासे । वे-बनना । व्याता व्याता । इति भ्वादिः।
अत्ता। शयिता । वक्ता। इत्यदादिः । होता। धाता। भर्ता । इति जहोत्यादिः । देविता सेविता। नद्धा। इति दिवादिः । सोता। अशिता । चेता । इति स्वादिः । तोता। मर्ता । मोक्ता। इति तुदादिः । रोद्धा। भोक्ता । योक्ता । इति रुधादिः । तनिता । मनिता । कर्ता । इति तनादिः । क्रेता । वरिता 1 ग्रहीता। इति क्रयादिः । चोरयिता । तवयिता । वारयिता । इति चुरादिः ।
इस प्रकार से श्वस्तनी प्रकरण समाप्त हुआ।
| SR No. | 090251 |
| Book Title | Katantra Roopmala |
| Original Sutra Author | Sharvavarma Acharya |
| Author | Gyanmati Mataji |
| Publisher | Digambar Jain Trilok Shodh Sansthan |
| Publication Year | 1992 |
| Total Pages | 420 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 10 MB |