SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 172
Loading...
Download File
Download File
Translation AI Generated
Disclaimer: This translation does not guarantee complete accuracy, please confirm with the original page text.
## Panch Karma Pranya 135 It has been explained that the **Tīrthankara** name-karma is not present in the **Tiryag-gati**. This statement is made in relation to the **Nikaachit** **Tīrthankara** name-karma, meaning the **Tīrthankara** name-karma that is experienced in the **Aghashya** state. However, the existence of the **Tīrthankara** nature, which can undergo **Udvartan** and **Apvartan**, is not denied in the **Tiryag-gati**. Similarly, the statement about the bondage of the **Tīrthankara** nature in the third **Bhava** before the **Bhad** of the **Tīrthankara** is also made in relation to the **Nikaachit** **Tīrthankara** nature. The **Tīrthankara** nature that is not **Nikaachit**, meaning it can undergo **Udvartan** and **Apvartan**, can be bound even before the three **Bhavas**. The denial of the existence of the **Tīrthankara** name-karma in the **Tiryag-gati** in the **Siddhant** refers to the **Sunikaachit** **Tīrthankara** name-karma that occurs in the third **Bhava**. 1. **Jam, Bajmai Tat Bhagawo Taiyabhavo Sakkaittanam.** - **Aavaayak Niyukti 180.2** - **Amih Nikaaiyatittham Tiryabhave San Nisehiyam Sate.** - **Iyarami Natyi Dosho Ubattanuvatunuasa.** - **Panchasangrah 144.3** 2. **Jam Vajmai Titi Mani Tattha Nikaaija Itti Niyamo Yam.** - **Nadabanjhafanam Nimama Bhayanna Anka Imaavatyai.** - **Jinamdani Kshamasraman, Visheshnavati Teeka** 3. **Jim Karma Ki Udirana, Sankraman, Udvartan, Apvartan, Ye Charo Ho** - **Avasthayen Na Ho Sakena, Use Nikaachit Kahate Hain.** 4. **Karmon Ki Sthiti Aur Anubhag Ke Vad Jane Ko Udatan Kahate Hain.** - **... Bad Ko Ki Sthiti Natha Anubhag Mein Adhyanamaya Vishesh Mein Kami Ka** - **Dena Apvartan Hai.** **Note:** The terms in bold are Jain terms.
Page Text
________________ पंचन कर्मप्रन्य १३५ होना बताया है। जिससे अन्तःकोड़ाकोड़ी सामरोपम की स्थिति में यह भी कैसे संभव है ? उक्त जिज्ञासा का समाधान यह है कि तिर्यंचगति में जो तीर्थकर नामकर्म का निषेध किया है, वह निकाचित तीर्थंकर नामकर्म की अपेक्षा से किया है अर्थात् जो तीर्थंकर नामकम अघश्य अनुभव में आता है, उसी का तियंत्रगति में अभाव बतलाया है, किंतु जिसमें उदवर्तन, अपवर्तन हो सकता है, उस तीर्थंकर प्रकृति के अस्तित्व का निषेध तियंत्रगति में नहीं किया है। इसी प्रकार तीर्थकर के भद से पूर्व के तीसरे भव में जो तीर्थकर प्रकृति के बन्ध का कथन है, वह भी निकाचित तीर्थंकर प्रकृति की अपेक्षा से किया गया है। जो तीर्थकर प्रकृति निकात्रित नहीं है यानी उद्वर्तन अपवर्तन हो सकता है, वह तीन भव से भी पहले बांधी जा सकती है। सिद्धान्त में जो तीर्थकर नामकर्म की सत्ता का तिर्यंचगति में निषेध किया है, वह तीसरे भव में होने वाली सुनिकाचित तीर्थकर १. जं, बज्मई त त भगवओ तइयभवोसक्कइत्ताणं ।। -आवायक नियुक्ति १८० २, अमिह निकाइयतित्थं तिरियभवे सं निसेहियं सते। इयरमि नत्यि दोसो उबट्टणुवटुणास । -पंचसंग्रह १४४ ३. जं वज्मइति मणिय तत्थ निकाइज इत्ति णियमोयं 1 नदबंझफनं निममा भयणा अणिका इमावत्यै ।। -जिनमदणि क्षमाश्रमण, विशेषणवती टीका ४. जिम कर्म की उदीरणा, संक्रमण, उद्वर्तन, अपवर्तन, ये चारों हो अवस्थायें न हो सकें, उसे निकाचित कहते हैं। ५. कर्मों की स्थिति और अनुभाग के वद जाने को उदतन कहते हैं। .. बड़ को की स्थिति नथा अनुभाग में अध्यनमाय विशेष में कमी का देना अपवर्तन है।
SR No.090243
Book TitleKarmagrantha Part 5
Original Sutra AuthorDevendrasuri
AuthorShreechand Surana, Devkumar Jain Shastri
PublisherMarudharkesari Sahitya Prakashan Samiti Jodhpur
Publication Year
Total Pages491
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, Karma, & Religion
File Size8 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy