________________
म. पा० ३ ० ८०-८] महाधिसहितम्
२०५ छगलिनो दिनिण ॥२३॥८०) छन्दसीति वर्तते, तेन प्रोक्कमिति च । छगलिशम्दाहिनिण भवति । नेरिकार उभारणार्थः । छगलिना प्रोक्तं छन्दोऽमीयते, छागलेयिनः । कलाप्यन्तवास्तिषणस्य गिनोऽपवादः।
पकदिक ॥२३८॥ छन्दसौति निवृत्तम् । तेन प्रोक्तमिति च निवृत्तमर्यान्सरग्रहणात् । पत्र दिग् यस्य तदेकदिक् , त्य (स) मानदिगित्यर्थः। भासमर्थादेकदिमित्यस्मिन्नर्थे ययाविहितं त्यो भवति । सुदाम्ना पर्वतेन एफदिक् , सौदामनी विद्यत् । "मनः" [ 1] इति टिखाऽमावः । एवं हैमवती । बैककुदी।
तस् ॥३॥१२॥ तसित्ययं त्यो भवति मृदः । तेनैकदिगित्यनुवर्तते । पूर्वसूत्रेणापादयो पादपश्च भवन्ति । अयं च पचनाद् भवति । न तु बाध्यबाधकभावः। सुदाम्ना एकदिक् सुदामतः । हिमवतः । त्रिककृत्तः । तस्यान्तस्य स्वभावतो झिसशा। यधोरसः ।।
३३।। तेनैकदिगिति वर्तते | उरःशम्दात् य इत्ययं त्यो भवति तश्च । श्रगोपवादः । उरसा एक दिक, उरस्यः, उरस्तः ।
उपशाते ॥३२३८४॥ तेनेति वर्तते । तेनेति मासमर्थावुपातेऽथे यथाविहितं त्यो भवति । स्निोपदेशेन प्रथम गतमुपशवम् । सापमोपचतं पादामुवीय सियारामयम् । देवन्दिनमनेक शेष व्याकरणम् |
छते अन्धे ॥३॥३५॥ सेनेति भासमर्थात्कृतेऽर्थे यथाविहित त्यो भवति ककृत प्रन्यभेद भवति । क्लदेयेन कृताः, बालदेवाः श्लोकाः। वाररुचाः । सिंहनदीयाः । अन्य इति किम् । तस्या कृतः प्रासादः ।
खौ ॥२३॥८६॥ तेनेति भासमर्थात्कृतेऽर्थे ययाविहिचं त्यो भवति समुदायेन खुविषये । अग्रन्थेऽपि विधिरयम् । मक्षिकामिः कवं माक्षिक मधु । एवं गर्मुत्, गार्मुतम् । पुत्तिकर, पौचिकम् । बुद्रा, चोद्रम् । परमा, सारघम् । नर्मुक, ना फम् । भ्रमर, भामरम् । वटर, वाटरम् । वानप, वातरम् । छः अस्मान्न भवति । संशाशब्दानां व्युत्पत्तिरियम 1 न च छ कृते संज्ञा गम्यते ।
कुलालादेवुन् ॥३७॥ खाविति वर्तते । कुलाश इत्येवमादिभ्यो पुष भवति तैन कृतेऽयें । श्रणोऽपवादः । कुलालेन कृतम्, कौलालकम् | घटादिसमुदायस्येयं संशा | फुलाल । वर । कार । चण्डाल | निषाद । सेना । सिलिन् । देवराची । परिषत् | वधू । रुद्र । अस्य स्थाने काशद फेचित् पठन्ति । अनलुङ् । बझान् । कार । कुलाल । कुम्भकार । श्वपाक ।
तस्येदम् ॥३८॥ तस्येति तासमादिदमित्यस्मिन्नर्थे यथाविहितं त्यो भवति । तस्येति सामा• न्येन ताऽर्थमात्र इदमिति ताऽर्थसम्बन्धिमा विवक्षितम् । उभयत्र लिङ्गसंख्याप्रत्यक्षपणेवत्वादिकमविवक्षितम् । उपगोरिदम्, श्रीपगवम् । श्रौत्सम् । राष्ट्रियम् । श्राजकम् । अनन्तरादिष्वमिधानं नास्ति । देवदतस्यानन्तरम् , देवदत्तस्य समीपम् । विशतेरवयव एकः, शतस्य गो, सातस्य पञ्चेति । "संवतः संब. दिएभाषाच स्ने पातम्यः" [वा०]। संबोद्धः स्वं सांवशित्रम् । "मम्मीचा सरले वाम्मे रु
१. सिकिम् । मिळिवू । सिरिध इति काशिकायाम् । २. केचित् शिकाकारा इत्यर्थः ।