________________
पश्चम
मोद-सन्मोहेन निकाह-यरीतानन्तकं युक्तालतकाल
ही व्याख्या-'इह' इति प्रत्यक्षोपलभ्यमानस्वरूपे 'भकः संसारः स एव नानादुःखावटधावस्थानलात् 'कारागृई' गुप्तिभवनं ।
तत्र, जीवा बसन्तीति सम्बन्धः, कीदृशे? इत्याह-'गुरुणा' महता वृहरिस्थतिकेन मोहचतुर्थ कर्म स एवं समस्तरामद्वारनिरो-INI कुलकम् । धकचात् 'कपाटम्'-अररं तेन 'रुद्धं' निषिद्धं शुभद्वारं सुखद्वारं वा यस्य तत् तथा तस्मिन् , कारायां हि द्वारं कपाटेन । रुभ्यते, अन्न तु शुभं कल्याणं सुखं वा प्रमोद स्तन्मोहेन निरुध्यते इति भावः, कियन्तं काले बसन्तीत्यत आह-अनन्तानन्तम् , अनन्तत्वसंख्या हि असंख्यातसंख्यावत् त्रिधा, तथाहि-परीतानन्तकं युक्तानन्तकम्-अनन्तानन्तकं चेति, तबत्रानन्तानन्तकस्य सर्वोत्कृष्टरूपस्य पर्यन्तवर्तिनो सहगादितरहयात्रवपदः, समोलतोलकालत्वात् , 'वसन्ति' अवतिष्ठन्ते 'जीवाः' प्राणिन-स्ते चेहासांव्यवहारिका अनन्तकायिकवनस्पतयो गोलकरूपा दृष्टव्याः, सांव्यवहारिकभावलाभस्य
अग्रे वक्ष्यमाणत्वात् , कीडशे इत्याह-'तमोऽज्ञानं मिथ्यात्वलक्षणं तदेव सम्यग्दृष्टिनिरोषकत्वात् 'अन्धकारों ध्वान्त तीयत्र स्वेति गावाः॥१॥
मथ मान्यवहारिकभावलाभं कारणोपदशनपूर्वकमाहअह कहवि कम्मपरिणामओ तहाकालपरिणईए य । संवबहारियभावं केइ नि पावंति तत्थ त्रिय
व्याख्या-अथेति आनन्तर्ये असांच्यवहारिकेषु अनन्तानन्तकालावस्थानानन्तरं 'कथमपि कृष्ण सांध्यवहासिल भावं प्रामुवन्तीति योगः, कुत इत्यत आइ-कथमपि गिरिसरिदुपलघर्षणघोलनन्यायेन कर्मणां ज्ञानावरणादीनां परिवा४ामः तत्तत्कालाद्यपेक्षः परिपाकविशेपस्ता, तथा तेन विशिष्टाध्यवसायहेनुत्वेन तुना) प्रकारेण या 'कालपरिणतिः विशिष्टः
36