Adi Puran Part 2

SR No.: 090011
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2011
Total Pages: 566
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 21 MB

Page 103

त्रिंशत्तमं पर्व कालिङ्ग केजरस्य मलयोपान्तभूधराः । तुलयद्भिरिबोन्मानमाक्रान्ताः स्वेन वर्मणा ॥३६॥ दिशां प्रान्तेषु विश्रान्तैर्दिग्जयेऽस्य चमूगजैः । दिग्गजत्वं स्वसाच्चक्रे शोभायै तत्कथान्तरम् ॥३७॥ ततोऽ परान्तमारुह्यं सह्याचलतटोपगः । पश्चिमार्णववेद्यान्त पालकानजयद् विभुः ॥३८॥ जयसाधनमस्याब्धेशरातीरे व्यजम्भत । महासाधनम प्युच्चैः परं" पारमवाष्टभत्॥३९॥ उपसिन्धु रिति व्यक्तमुभयोस्तरियोबलम् । दृष्ट्वास्य साध्वसाक्षुभ्यन्निवाभूदाकुलाकुलः ॥४०॥ ततः स्म बलसंक्षोभादितो बाधिः प्रसर्पति । इतः स्म बलसंशोभात् ततोऽब्धिः प्रतिसर्पति ॥४१॥ हरिन्मणिप्रभोल्सपैस्ततमब्धेर्बभौ जलम् । चिराद् विवृत्तमस्यैव सर्शवलमधस्तलम् ॥४२॥ पद्मरागांशुभिभिन्नं क्वचनाब्धेय॑भाजलम् । क्षोभादिवास्य' हृच्छीर्णमुच्चलच्छोणितच्छटम् ॥४३॥ सह्योन्सङ्गे लुटन्नब्धिनूनं दुःखं न्यवेदयत् । सोऽपि संधारयन्नेनं बन्धुकृत्यमिवातनोत् ॥४४॥
असौर्बलसंघट्टैः सह्यः सह्यतिपीडितः । शाखोद्धारमिव व्यक्तमकरोद रुग्णपादपैः ॥४५॥ इन तीन राजाओंको एक साथ जीता और एक ही साथ उनसे प्रणाम कराया ॥३५।। जो अपने शरीरसे मानो मलय पर्वतकी ऊँचाईकी ही तुलना कर रहे हैं ऐसे कलिंग देशके हाथियोंने मलय पर्वतके समीपवर्ती अन्य समस्त छोटे-छोटे पर्वतोंको व्याप्त कर लिया था ॥३६॥ दिग्विजयके समय दिशाओंके अन्त भागमें विश्राम करनेवाले भरतके हाथियोंने दिग्गजपना अपने अधीन कर लिया था अर्थात् स्वयं दिग्गज बन गये थे इसलिए अन्य आठ दिग्गजोंकी कथा केवल शोभाके लिए ही रह गयी थी ॥३७॥ तदनन्तर पश्चिमी भागपर आरूढ़ होकर सह्य पर्वतके किनारे के समीप होकर जाते हुए भरतने पश्चिम समुद्रकी वेदीके अन्तकी रक्षा करनेवाले राजाओंको जीता ॥३८॥ भरतकी वह विजयी सेना समुद्रके समीप किनारे-किनारे सब जगह फैल गयी थी और वह इतनी बड़ी थी कि उसने समुद्रका दूसरा किनारा भी व्याप्त कर लिया था ॥३९।। उस समय हवासे लहराता हुआ उपसमुद्र ऐसा जान पड़ता था मानो दोनों किनारेपर भरतकी सेना देखकर भयसे ही अत्यन्त आकुल हो रहा हो ॥४०॥ उस किनारेका उपसमुद्र सेनाके क्षोभसे इस किनारेकी ओर आता था और इस किनारेका उपसमुद्र सेनाके क्षोभसे उस किनारेकी ओर जाता था ॥४१॥ ऊपर फैली हुई हरे मणियोंकी कान्तिसे व्याप्त हुआ वह समुद्रका जल ऐसा सुशोभित हो रहा था मानो इस समुद्रका शेवालसहित नीचेका भाग ही बहुत समय बाद उलटकर ऊपर आ गया हो ॥४२॥ कहीं-कहींपर पद्मराग मणियोंकी किरणोंसे व्याप्त हआ समद्रका जल ऐसा जान पड़ता था मानो सेनाके क्षोभसे समद्रका हदय ही फट गया हो और उसीसे खूनकी छटाएं निकल रही हों ॥४३।। सह्य पर्वतकी गोदमें लोटता हुआ ( लहराता हआ ) वह समद्र ऐसा जान पड़ता था मानो उससे अपना दुःख ही कह रहा हो और सहयपर्वत भी उसे धारण करता हुआ ऐसा मालूम होता था मानो उसके साथ अपना बन्धुभाव ( भाईचारा ) ही बढ़ा रहा हो ।।४४॥ सेनाके असह्य संघटनोंसे अत्यन्त पीड़ित हुआ वह सह्यपर्वत अपने टूटे हए वृक्षोंसे ऐसा जान पड़ता था मानो अपने मस्तकपर लकड़ियोंका गट्ठा रख१ कलिङ्गवने जातः । कलिगवनजाता उन्नतकायाश्च । उक्तं च दण्डिना देशविरोधप्रतिपादनकाले 'कलिङ्गवनसंभूता मृगप्राया मतङ्गजाः' इति । २ मलयदेशसमीपस्थपर्वताः। ३ गुणयद्भिः - अ०, इ०, स० । ४ दिग्गजाः सन्तीति कथाभेदः । ५ अपरदिग्भागम् । ६ व्याप्य । ७ वेलान्त-इत्यपि क्वचित् । ८ प्रभुः ल०। ९ विजृम्भितम् ल०। १० -मत्युच्चैः द०, ल०, अ०, प०, स०। ११ अपरतीरम् । १२ अशिश्रियत् । १३ उपसमुद्रः । १४ परिणतम् । चिरकालप्रवर्तितम् । १५ हृत् हृदयम् शीर्ण विदीर्ण सत् । १६ -मुच्छ्वलल०. द० । १७ सह्यगिरिसानी । १८ पश्चिमार्णवपर्वतः । १९ पल्लवं गृहीत्वा आक्रोशम् । २० भुग्न । 'रुग्णं भुग्ने' इत्यमरः । भुग्न-ल० । भग्न-द० ।

Translation AI Generated

The thirtieth festival of the Kalinga king, the Malayopapantbhudharas, were invaded by the elephants of Kalinga, who were as tall as the Malaya mountain. [36] The elephants of Bharata, who had rested at the ends of the directions during the Digvijaya, had become Diggajas themselves, so the story of the other eight Diggajas was only for show. [37] Then, ascending to the western part, Bharata, approaching the shore of the Sahya mountain, conquered the kings who protected the end of the western sea's altar. [38] Bharata's victorious army spread out everywhere along the shore of the sea, and it was so large that it covered the other shore of the sea. [39] At that time, the Upsamudra, swaying in the wind, seemed as if it were extremely agitated with fear, seeing Bharata's army on both shores. [40] The Upsamudra of that shore, due to the agitation of the army, came towards this shore, and the Upsamudra of this shore, due to the agitation of the army, went towards that shore. [41] The water of that sea, covered with the brilliance of green gems, was so beautiful as if the bottom of the sea, along with its seaweed, had turned upside down after a long time. [42] In some places, the water of the sea, covered with the rays of Padmaraga gems, seemed as if the heart of the sea had burst due to the agitation of the army, and blood was coming out of it. [43] The sea, rolling in the lap of the Sahya mountain, seemed as if it were telling its sorrow, and the Sahya mountain, holding it, seemed as if it were increasing its brotherhood with it. [44] The Sahya mountain, greatly afflicted by the unbearable gatherings of the army, seemed as if it were placing a bundle of wood on its head, like a sick tree trying to raise its branches. [45]