Adi Puran Part 1

SR No.: 090010
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2004
Total Pages: 782
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 27 MB

Page 416

आदिपुराणम्
aiser नासिकोसुङ्गा श्रियमायति शालिनीम् । सरस्वत्यवताराय कल्पितेव प्रणालिका ॥१३॥ धत्ते स्म रुचिरा रेखाः कम्धरोऽस्यास्यसमनः "। "उल्लिख्य घटितो मात्रा रौक्मस्तम्भ इबैककः ॥ १४॥ महानायकसंसक्त हारयष्टिमसौ दधे । वक्षसा गुणराजन्य' पृतनामिव संहताम् ॥ १५ ॥ ។ इन्द्रच्छन्दं महाहारमधत्तासौ स्फुरद्युतिः । वक्षसा सानुनादीन्द्रो यथा "निर्झरसंकरम् ॥ १६ ॥ हारेण हारिणा तेन तद्वक्षो रुचिमानशे । गङ्गाप्रवाहसं सतहिमाद्रितटसंभवाम् ॥१७॥ वक्षस्सरसि रम्येऽस्य हाररोचिश्छटाम्भसा । संभृते सुचिरं रेमे दिग्यश्रीकल हंसिका ॥ १८ ॥ वक्षःश्रीगेहपर्यन्ते तस्यांसौ श्रियमापतुः । जयलक्ष्मीकृतावासौ तुङ्गौ भट्टालकाविव ॥ १९ ॥ बाहू केयूरसंघ मसृणां सौ दधे विभुः । कल्पाधि ग्रविवाभीष्टफलदौ श्रीलताश्रितौ ॥ २० ॥ नखानूहे" सुखालोकान्" ""सकराङ्गुलिसंश्रितान् । " दशावतारसंभुक्तलक्ष्मीविभ्रमदर्पणान् ॥ २१॥ ``मध्ये कायमसौ नामिमदधनाभिनन्दनः । सरसीमिव सावतां लक्ष्मीहंसीनिषेविताम् ॥२२॥ "समेखलमधात् कान्ति जघनं तस्य सांशुकम् । नितम्बमिव भूमर्तुः सतडिच्छरदम्बुदम् ॥२३॥
Co
३२६
लाल-लाल अधरसे सहित था इसलिए फेनसहित पाँखुरीसे युक्त कमलकी शोभा धारण कर रहा था || १२ || भगवान्‌की लम्बी और ऊँची नाक सरस्वती देवीके अवतरण के लिए बनायी गयी प्रणालीके समान शोभायमान हो रही थी || १३|| उनका कण्ठ मनोहर रेखाएँ धारण कर रहा था। वह उनसे ऐसा मालूम होता था मानो विधाताने मुखरूपी घरके लिए उकेर कर एक सुवर्णका स्तम्भ ही बनाया हो ||१४|| वे भगवान् अपने वक्षःस्थलपर महानायक अर्थात् बीचमें लगे हुए श्रेष्ठ मणिसे युक्त जिस हारयष्टिको धारण कर रहे थे वह महानायक अर्थात् श्रेष्ठ सेनापति से युक्त, गुणरूपी क्षत्रियोंकी सुसंगठित सेनाके समान शोभायमान हो रही थी ।। १५ ।। जिस प्रकार सुमेरु पर्वत अपने शिखरपर पड़ते हुए झरने धारण करता है उसी प्रकार भगवान् वृषभदेव अपने वक्षःस्थलपर अतिशय देदीप्यमान इन्द्रच्छद नामक हारको धारण कर रहे थे ।। १६ ।। उस मनोहर हारसे भगवान्का वक्षःस्थल गंगा नदींके प्रवाहसे युक्त हिमालय पर्वत के तट के समान शोभाको प्राप्त हो रहा था ।। १७ ।। भगवान्का वक्षःस्थल सरोवर के समान सुन्दर था । वह हारकी किरणरूपी जलसे भरा हुआ था और उसपर दिव्य लक्ष्मीरूपी कलहंसी चिरकाल तक क्रीड़ा करती थी ॥ १८ ॥ भगवान्का वक्षःस्थल लक्ष्मीके रहनेका घर था, उसके दोनों ओर ऊँचे उठे हुए उनके दोनों कन्धे ऐसे शोभायमान हो रहे थे मानो जयलक्ष्मी रहनेकी दो ऊँची अटारो ही हों ॥ १९ ॥ बाजूबन्दके संघट्टनसे जिनके कन्धे स्निग्ध हो रहे हैं और जो शोभारूपी लतासे सहित हैं ऐसी जिन भुजाओंको भगवान् धारण कर रहे थे वे अभीष्टफल देनेवाले कल्पवृक्षोंके समान सुशोभित हो रही थीं ॥२०॥ सुख देनेवाले प्रकाश से युक्त तथा सीधी अँगुलियोंके आश्रित भगवान्के हाथोंके नखोंको मैं समझता हूँ कि वे उनके महाबल आदि दस अवतारोंमें भोगी हुई लक्ष्मीके विलास-दर्पण ही थे ||२१|| महाराज नाभिराज के पुत्र भगवान् वृषभदेव अपने शरीर के मध्यभागमें जिस नाभिको धारण किये हुए थे वह लक्ष्मीरूपी हंसीसे सेवित तथा आवर्तसे सहित सरसीके समान सुशोभित हो रही थी ||२२|| करधनी और वस्त्रसे सहित भगवान्‌का जघनभाग ऐसी शोभा धारण
१. - मायाति - अ०, स० । २. श्रुतदेव्यवतरणाय । ३. प्रवेशद्वारम् । ४. ग्रीवा । ५: वक्त्रमन्दिरः । ६. उत्कीर्त्य संघटितः । ७. सुवर्णमय । ८. महामध्यमणियुताम् । ९. गुणवद्राजपुत्रसेनाम् । गुणराजस्य ट० । १०. संयुक्ताम् । ११. एतन्नामकं हारविशेषम् । १२. निर्झर प्रवाहम् । १३. भुजशिखरी । १४. केयूरसम्मर्दन - कृतनयभुजशिखरी । १५. धृतवान् । १६. सुखप्रकाशान् । १७. सरलाङगुलि - अ०, स० म० । १८. महाबलादिदशावतारेष्वनुभुक्तलक्ष्मीविलासमुकुरान् । १९. शरीरस्य मध्ये । २०. काञ्चीदामसहितम् । २१. पर्वतस्य ।

Translation AI Generated

## The Adi Purana

**Verse 13:** His long and high nose was shining like a channel, as if it was created for the descent of Saraswati.

**Verse 14:** His neck was adorned with beautiful lines. It seemed as if the Creator had carved a golden pillar for the house of his face.

**Verse 15:** He was wearing a necklace with a great gem in the middle on his chest. It was shining like a well-organized army of virtuous Kshatriyas, led by a great commander.

**Verse 16:** Just as Mount Meru holds waterfalls on its peak, Lord Vrishabhadeva was wearing a highly radiant necklace called Indra Chhand on his chest.

**Verse 17:** His chest was adorned with that beautiful necklace, resembling the bank of the Himalayas with the flow of the Ganges River.

**Verse 18:** His chest was as beautiful as a lake, filled with the rays of the necklace like water. Divine Lakshmi, in the form of a swan, played there for a long time.

**Verse 19:** His chest was the home of Lakshmi, and his two shoulders, rising high on either side, were shining like two tall towers where she resided.

**Verse 20:** He was wearing arms adorned with bracelets, which were smooth and adorned with vines of beauty. These arms were as beautiful as wish-fulfilling Kalpa trees.

**Verse 21:** I believe that the nails on his hands, which were adorned with the light of happiness and supported by straight fingers, were like mirrors reflecting the playful beauty of Lakshmi, enjoyed in his ten great incarnations.

**Verse 22:** The navel of Lord Vrishabhadeva, the son of King Nabhiraj, was adorned in the middle of his body. It was shining like a lotus pond, served by Lakshmi in the form of swans and surrounded by whirlpools.

**Verse 23:** His hips, adorned with a loincloth and a belt, were shining like a mountain, with clouds of lightning and rain.