________________
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २८ लोकोत्तरिकभावावश्यकनिरूपणम् १७५ शकम् मूले समणे वा' इत्यादौ बहुत्वे वाच्ये एकवचन निर्देश आर्यत्वात्-यदिमे
मणादयस्तच्चित्तादि विशेषग-विशिष्टी उभपकालं प्रतिक्रमणाघावश्यकं कुर्वान्त तल्लोकोत्तरिक भारावश्यकम, इति संक्षेपार्थः । अत्रापि-अवश्यं करणात् आवबयफत्म्. तदुपयोगपरिणामस्य सद्भावाद् भावत्वम्, आवश्यक क्रयोलक्षण देशस्यानोगमायाद् नोआगमत्वं च बोधरम् । तदेतल्लोकात्तरिक भावावश्यकं वर्णितम् एवं विधं नोआगमतो भावावश्यकं निरूपितमिति सूचयितुमाह-'से तं नोआगमतो भावावस्सयं' इति । तदेतन्नो आगमतो भावावग्यक पणितम्। एवं सर्वथा भावावश्यकं निरूपितमिति सूचयितुमाह-'से तं भावावस्सयं' इति । तदेहैं। तात्पर्य कहने का यह है कि जो श्रमण आदिजन तच्चित्त आदि विशेपणों से युक्त बनकर दोनों काल प्रतिक्रमग आदि आवश्यकों को करते हैं भावावश्यक है। ये क्रियाएँ श्रमण आदि जनाको अवश्य करने योग्य हैं ४ सलिये तो ये आवश्यक हैं। तथा उनमें इनके करनेवालेका उपयोग परिणाम वर्तमान रहता है इसलिये उ6में भावरूपता है । तथा आवश्यक क्रियाएँ स्वयं आगम रूप नहीं हैं अन: आवश्यक क्रिया रूप एकदेशमें अनागमता और इनके ज्ञानरूप एक देश में आगमताका सद्भार होनेसे नो अगमकी अपेक्षा ये आवश्यक क्रियाएँ लोकोत्तरिकभावावश्यक जाननी चाहिये । इस तरह नोआगनको आश्रित करके लोकोत्तरिकभावावश्यकका यहां तकका वर्णन किया। हस प्रा. नाआगम भावावश्यकका पूर्ण रूपसे वर्णन हो चुका है इस बातको बतलाने के लिये सूत्रकारने " से तं भावानस्सयं" पदका प्रयोग किया है।
મન” આ પદ વચન અને કાયનું ઉપલક્ષક છે. આ સઘળા કથનનું તાત્પર્ય थे छे २ अभय, अभी, श्रा१४ भने श्रावि "तच्चित्त" माह विषयी યુક્ત બનીને બને કાળે પ્રતિકમણ આદિ જે આવશ્યકે કરે છે, તે આવશ્યક નેઆગમની અપેક્ષાએ લોકોત્તરિક ભાવાવશ્યક ગણાય છે. આ ક્રિયાઓ શ્રમણ શ્રમણ શ્રાવક અને શ્રાવિકોને માટે અવશ્ય કરવા ગ્ય મનાતી હોવાથી તેમને આવશ્યક રૂપ કહી છે. તે આવશ્યક ક્રિયાઓ કરનાર શ્રમણ આદિનું ઉપગ પરિણામ તેમાં વિદ્યમાન રહે છે, તે કારણે તેમાં ભાવરૂપતાને સદૂભાવ હોય છે. તથા આવશ્યક ક્રિયાઓ સ્વયં આગમ રૂપ નથી, તેથી આવશ્યક ક્રિયા રૂપ એકદેશમાં અનામતા અને તેમના જ્ઞાનરૂપ એક દેશમાં આગમતાને સદ્ભાવ હોવાથી આ આવશ્યક ક્રિયાઓને ને આગમની અપેક્ષાએ લોકોત્તરિક ભાવાવશ્યક રૂપે સમજવી આ રીતે આગમને આશ્રિત કરીને લકત્તરિક भावापश्यतु । सूत्रमा प्रति५६ ४२वामा मान्छ. मेन पातन सत्रमारे 'से तं भावावस्सयं" मा सुत्रा द्वारा प्रगट ४१ छ. या सूत्रा6 पत सत्रना