________________ આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા બિછાવેલ મસૂરક, નવતૃણ, કુશાગ્ર અને કેશર તંતુઓ જેવા અત્યંત સુકોમલ, સુંદર આસ્તારકથી રમ્ય હતો. તે સુવિરચિત રજસ્ત્રાણ, ઉપચિત ક્ષૌમદુકુલ પટ્ટથી પ્રતિચ્છાદિત હતો. રક્તાંશુ વસ્ત્ર સુરમ્ય આજીનક, રૂ, બૂર, નવનીત, તૂલ સમાન સ્પર્શયુક્ત, મૃદુ અને પ્રાસાદીયાદિ લાગતું હતું. સૂત્ર-૧૫ અધૂરેથી...) તે સિંહાસનની ઉપર એક મોટું વિજયદૂષ્ય વિકુવ્યું. તે શંખ, કુંદ, ઉદક, રજ, મથેલા દહીંના ફીણના પુંજ જેવું, શ્વેત, સર્વ રત્નમય, સ્વચ્છ, શ્લષ્ણ, પ્રાસાદીય, દર્શનીય, અભિરૂપ, પ્રતિરૂપ હતું. તે સિંહાસનની ઉપર વિજયદૂષ્યના બહુમધ્ય દેશભાગે એક મોટું વજમય અંકુશ વિદુર્વે છે. તે વજમય અંકુશમાં કુંભ પ્રમાણ મુક્તાદામ વિદુર્વે છે. તે કુંભપ્રમાણ મુક્તાદામ બીજા ચાર અર્ધકુંભિક મુક્તાદામથી અને ચારે દિશામાં તેના પરિમાણના અડધા બીજા ચાર મુક્તાદામોથી ચોતરફથી પરિવેષ્ટિત હતું. તે દામો-તપનીય સુવર્ણના લંબૂસકો, વિવિધ પ્રકારના મણિ, રત્નોના વિવિધ હાર, અદ્ધહાર વડે શોભિત હતું. પાસે પાસે ટાંગેલ હોવાથી જ્યારે પૂર્વ-પશ્ચિમ-દક્ષિણ-ઉત્તરને મંદમંદ પવન વાય ત્યારે હલતા-ડૂલતા, એકબીજા સાથે ટકરાવાથી વિશિષ્ટ, મનોહર, મનોજ્ઞ તથા કાન અને મનને શાંતિ પ્રદાયક, ધ્વનિથી સમીપવર્તી પ્રદેશને વ્યાપ્ત કરતા એવા પોત-પોતાની શોભાથી અતિ-અતિ શોભાયમાન થઈ રહેલ હતા. ત્યારે તે આભિયોગિક દેવે તે સિંહાસનના વાયવ્ય અને ઈશાન ખૂણામાં સૂર્યાભદેવના 4000 સામાનિકના 4000 ભદ્રાસનો વિકુળં. તે સિંહાસનની પૂર્વમાં સૂર્યાભદેવની સપરિવાર ચાર અગ્રમહિષીઓના ચાર ભદ્રાસનો વિકુળં. તે સિંહાસનના અગ્નિ ખૂણામાં સૂર્યાભદેવની અત્યંતર પર્ષદાના 8000 દેવો માટે, 8000 ભદ્રાસનો વિકુળં. એ પ્રમાણે દક્ષિણમાં મધ્યમ પર્ષદાના 10,000 દેવોના 10,000 ભદ્રાસનો, નૈઋત્યમાં બાહ્ય પર્ષદાના 12,000 દેવોના 12,000 ભદ્રાસનો, પશ્ચિમમાં સાત સૈન્યાધિપતિના સાત ભદ્રાસન વિકુળં. તે સિંહાસનની ચારે દિશામાં સૂર્યાભદેવના 16,000 આત્મરક્ષક દેવોના 16,000 ભદ્રાસનો વિકુળં, તે આ રીતે - પૂર્વ-દક્ષિણ-પશ્ચિમ-ઉત્તર ચારેમાં ચાર-ચાર હજાર. તે દિવ્ય વિમાનનું આવા પ્રકારનું વર્ણન કહ્યું છે - જેમ કોઈ તત્કાળનો ઊગેલો હેમંતઋતુનો બાલસૂર્ય, ખેરના અંગારા જે રાત્રિમાં પ્રજ્વલિત હોય, જપાકુસુમ કે કિંશુક કે પારિજાત વર્ણના ચોતરફથી સંકુસુમિત હોય. શું આવો વર્ણ હતો ? આ અર્થ સમર્થ નથી. તે દિવ્ય યાનવિમાનનો વર્ણ આથી પણ ઈષ્ટતરક કહ્યો છે. ગંધ અને સ્પર્શ મણિ સમાન જાણવા. આ રીતે આભિયોગિક દેવે દિવ્ય યાન-વિમાન વિકુવ્યું. વિક્ર્વીને સૂર્યાભદેવ પાસે આવ્યો. આવીને સૂર્યાભદેવને બે હાથ જોડી યાવતુ આજ્ઞા પાછી સોંપી. સૂત્ર-૧૬ ત્યારે તે સૂર્યાભદેવ, આભિયોગિક દેવની પાસે આ અર્થને સાંભળી, સમજીહર્ષિત, સંતુષ્ટ થઇ યાવત્ પ્રસન્ન હૃદયી થઈ, દિવ્ય જિનેન્દ્રના અભિગમન માટે યોગ્ય એવા ઉત્તરવૈક્રિય રૂપને વિદુર્વે છે, વિક્ર્વીને સપરિવાર ચાર અગ્રમહિષી અને બે અનીકો - ગંધર્વોનીક, નૃત્યાનીકની સાથે સંપરિવૃત્ત થઈ તે દિવ્ય યાનવિમાનની પ્રદક્ષિણા કરતા-કરતા પૂર્વ દિશાના ટિસોપાન પ્રતિરૂપકથી આરોહે છે, આરોહીને જ્યાં સિંહાસન છે, ત્યાં આવીને ઉત્તમ સિંહાસને પૂર્વાભિમુખ રહીને બેઠા. ત્યારપછી તે સુર્યાભદેવ ના 4000 સામાનિકો તે દિવ્ય યાનવિમાનને અનુપ્રદક્ષિણા કરતા ઉત્તરના ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકને આરોહે છે, આરોહીને પ્રત્યેક-પ્રત્યેક પૂર્વે રાખેલ ભદ્રાસને બેઠા. બાકીના દેવો અને દેવીઓ તે દિવ્ય યાનવિમાન યાવત્ દક્ષિણી ત્રિસોપાનક પ્રતિરૂપકને આરોહે છે, આરોહીને પ્રત્યેક પૂર્વે રાખેલ ભદ્રાસને બેઠા. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 13