________________ આગમસૂત્ર 8, અંગસૂત્ર 8 અંતકૃત્-દશાંગ સૂત્ર રહેલ એવી તે મુદગર યક્ષની પ્રતિમા ત્યાં હતી. તે અર્જુન માલાકાર બાલ્યાવસ્થાથી તેનો ભક્ત હતો. તે હંમેશા વાંસની છાબડી લઈને રાજગૃહથી નીકળતો અને પુષ્પ ઉદ્યાનમાં આવીને પુષ્પ ચૂંટતો હતો. ચૂંટીને અગ્ર અને શ્રેષ્ઠ પુષ્પોને લેતો. પછી મુદ્ગરપાણિના યક્ષાયતને આવીને તેની મહાઈ પુષ્પાર્યા કરતો. કરીને પગને પૃથ્વીએ નમાવી પ્રણામ કરતો. પછી રાજમાર્ગમાં આજીવિકા કરતો હતો. તે રાજગૃહમાં લલિતા નામે એક ટોળી હતી. તેઓ ઋદ્ધિ સંપન્ન યાવત્ અપરિભૂત હતા. તેમજ યઋત્ સુકૃતા અર્થાત રાજા તરફથી મળેલ કોઈ વચનને કારણે સ્વછંદ રીતે વિચરતી હતી. રાજગૃહે કોઈ દિવસે મહોત્સવ ઘોષણા થઈ. ત્યારે તે અર્જુનમાળીએ વિચાર્યું કે કાલે ઘણા જ પુષ્પોનું કામ પડશે, એમ માની પ્રાતઃકાળમાં પત્ની બંધુમતીને સાથે લઈને વાંસની છાબડીઓ સાથે લઈને, પોતાના ઘેરથી નીકળ્યો, નીકળીને રાજગૃહ મધ્યેથી થઈને પુષ્પ-ઉદ્યાને આવે છે. આવીને બંધુમતી સાથે પુષ્પો ચૂંટે છે. તે વખતે પે'લી સ્વચ્છેદ લલિતા મંડળીના છ ગોષ્ઠિક પુરુષો પણ મુદ્ગરપાણિ યક્ષના યક્ષાયતને આવ્યા અને રમણ કરતા ત્યાં રહ્યા. ત્યારે અર્જુનમાળીએ બંધુમતી સાથે પુષ્પો એકઠા કરીને, અગ્ર અને શ્રેષ્ઠ પુષ્પો લઈને મુદ્ગરપાણિ યક્ષના યક્ષાયતને આવ્યા. ત્યારે છ ગોષ્ઠિક પુરુષોએ અર્જુનને બંધુમતી સાથે આવતો જોયો. જોઈને પરસ્પર આમ કહ્યું - અર્જુન માળી, બંધુમતી સાથે અહીં જલદી આવે છે, આપણે ઉચિત છે કે - આપણે અર્જુનમાળીને અવકોટક બંધન કરીને બંધુમતી સાથે વિપુલ ભોગ ભોગવતા રહીએ. એમ કહી આ અર્થને પરસ્પર સ્વીકાર્યો. પછી બારણાના અંતરમાં સંતાઈ ગયા. તેઓ નિશ્ચલ, નિષ્પદ, મૌન અને પ્રચ્છન્ન થઈને રહ્યા. પછી અર્જુનમાળી, બંધુમતી સાથે મુગર યક્ષાયતને આવ્યો, આવીને દર્શન થતા જ પ્રણામ કર્યા, મહાઈ એવી પુષ્પપૂજા કરી, ઘૂંટણથી પગે પડી પ્રણામ કર્યા. ત્યારે છએ ગોષ્ઠિક પુરુષો જલદી-જલદી દ્વારાંતરથી નીકળ્યા, અર્જુન માળીને પકડીને અવકોટક બંધના કર્યો. બંધુમતી માલણ સાથે વિપુલ ભોગ ભોગવતા રહ્યા. ત્યારે અર્જુન માળીને આવો વિચાર આવ્યો કે હું બચપણથી આ પૂજ્ય મુદ્ગરપાણિ યક્ષની રોજ પૂજા કરી યાવતુ આજીવિકા કરતો વિચરું છું, તેથી જો મુદ્ગરપાણિ યક્ષ અહીં સાંનિધ્યપણે હોત તો શું મને આવી આપત્તિમાં પળેલો જોઈ રહે? તેથી મુદ્ગરપાણિ યક્ષ અહીં સાંનિધ્યપણે નથી, આ સ્પષ્ટ કાષ્ઠરૂપ જ જણાય છે. ત્યારે મુદ્ગરપાણિ યક્ષે અર્જુન માળીના આવા વિચારને જાણીને યાવત્ અર્જુનના શરીરમાં પ્રવેશીને તડતડ કરતા બંધનો છેદી નાંખ્યા, તે સહસ્રપલ નિષ્પન્ન લોહમય મુદ્ગરને ગ્રહણ કર્યો, કરીને તે છ પુરુષ અને સાતમી સ્ત્રી, સાતેનો ઘાત કર્યો. પછી તે અર્જુન માળી મુદ્ગરપાણિ યક્ષ વડે અધિષ્ઠિત થઈ રાજગૃહની બહાર રોજેરોજ છ પુરુષો અને સાતમી સ્ત્રીનો ઘાત કરતો વિચારવા લાગ્યો. રાજગૃહના શૃંગાટક યાવત્ મહાપથ-માર્ગોમાં ઘણા લોકો એકબીજાને આમ કહેતા હતા - હે દેવાનુપ્રિયો ! અર્જુન માળી, મુદ્ગરપાણિ યક્ષ વડે અધિષ્ઠિત થઈ રાજગૃહ બહાર રોજ છ પુરુષ અને સાતમી સ્ત્રીનો ઘાત કરતો વિચરે છે. શ્રેણિક રાજા આ વૃત્તાંત જાણીને, કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું - અર્જુનમાળી મુદ્ગરપાણિ યક્ષ વડે અધિષ્ઠિત થઈ રાજગૃહની બહાર રોજેરોજ છ પુરુષો અને સાતમી સ્ત્રીનો ઘાત કરતો વિચરે છે, તો તમે કોઈ કાષ્ઠતૃણ-પાણી-પુષ્પ-ફળને લેવા માટે યથેષ્ટ ન નીકળવું, જેથી તમારા શરીરનો વિનાશ ન થાઓ. આ પ્રમાણે બેત્રણ વખત ઘોષણા કરાવો, કરાવીને જલદી મારી આજ્ઞા પાછી સોંપો, તેઓએ યાવતું તે પ્રમાણે આજ્ઞા પાછી સોંપી. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(અંતકૃત્ દશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 22