________________ આગમસૂત્ર 8, અંગસૂત્ર 8 અંતકૃ-દશાંગ સૂત્ર તે રાજગૃહમાં સુદર્શન નામે ઋદ્ધિસંપન્ન શ્રેષ્ઠી રહેતો હતો. તે શ્રમણોપાસક હતો, જીવાજીવાદિ તત્ત્વનો જ્ઞાતા હતો યાવત્ આત્માને ભાવિત કરતો વિચરતો હતો. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ રાજગૃહી નગરીએ પધાર્યા. રાજગૃહના શૃંગાટકાદિએ ઘણા લોકો આમ કહેવા લાગ્યા કે તથારૂપ અરિહંતના નામ અને ગોત્રના શ્રવણથી પણ મહાફળની પ્રાપ્તિ થાય છે, તો પછી સમીપે જઈ દર્શન, વંદન કરવાથી તેમજ તેમના મુખેથી ધાર્મિક વચન સાંભળવાથી અને વિપુલ અર્થને ગ્રહણ કરવાના લાભનું તો કહેવું જ શું ? આ પ્રમાણે તે સુદર્શને ઘણા લોકો પાસે આ વૃત્તાંત સાંભળીને અવધારીને આમ વિચાર્યું કે - નિશ્ચ ભગવંત મહાવીર યાવત્ રાજગૃહીના ગુણશીલ ચૈત્યે વિચરે છે, તો હું ત્યાં જઉં, વંદન કરું, આમ વિચારી, માતા-પિતા પાસે આવીને, બે હાથ જોડીને આમ કહ્યું - હે માતાપિતા! ભગવંત યાવત રાગૃહીએ પધાર્યા છે, તો હું જઉં, તેઓને વાંદીને યાવત્ પય્પાસના કરું. ત્યારે સુદર્શન શ્રેષ્ઠીને માતા-પિતાએ કહ્યું - હે પુત્ર ! અર્જુનમાળી યાવત્ રોજ છ પુરુષ અને એક સ્ત્રીને હણતો વિચરે છે, તો તું ભગવંત મહાવીરના વંદનાર્થે ન નીકળે, જેથી તારા શરીરને કોઈ આપત્તિ ન થાય, તું અહીં રહીને ભગવંતને વંદન-નમન કર. ત્યારે સુદર્શને, માતાપિતાને કહ્યું - હે માતાપિતા! ભગવંત અહીં આવ્યા છે - પ્રાપ્ત થયા છે - સમોસર્યા છે તો અહીં રહીને કેમ વાંદુ ? તો હું આપની અનુજ્ઞા પામીને ભગવંત મહાવીરના વંદનાર્થે જઉં, પછી સુદર્શનને, માતાપિતા જ્યારે ઘણા વચનો વડે તેને રોકવાને સમર્થ ન થયા, ત્યારે તેને કહ્યું કે - હે પુત્ર! તને ‘સુખ ઉપજે તેમ કર. ત્યારપછી સુદર્શને માતા-પિતાની અનુજ્ઞા પામીને, સ્નાન કરી, શુદ્ધાત્મા થઈ, ઉત્તમ વેશ પહેરી યાવત્ શરીરે અલ્પ પણ બહુ મૂલ્ય અલંકાર ધારણ કર્યા અને પોતાના ઘેરથી નીકળ્યો, પગે ચાલીને રાજગૃહ મધ્યેથી નીકળે છે, પછી મુર્ગરપાણિ યક્ષના યક્ષાયતનની સમીપથી ગુણશીલ ચૈત્ય ભગવંત પાસે જવા નીકળ્યો. ત્યારે મુદ્ગરપાણિ યક્ષે સુદર્શન શ્રાવકને સમીપથી પસાર થતો જોયો, જોઈને ક્રોધિત આદિ થઈને, તે સહસ્રપલ નિષ્પન્ન લોહમય મુદ્ગરને ઉછાળતો-ઉછાળતો સુદર્શન તરફ જવા નીકળ્યો. ત્યારે સુદર્શન શ્રાવકે મુદ્ગરપાણિ યક્ષને આવતો જોઈને ભય-ત્રાસ-ઉદ્વેગ-લોભ-ચલન-સંભ્રાંતતા રહિત, થઈ, વસ્ત્રના છેડાથી ભૂમિને પ્રમાર્જીને બે હાથ જોડીને ચાવત કહ્યું અરહંત યાવત્ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત ભગવંતને નમસ્કાર થાઓ, શ્રમણ ભગવંત સાવત્ મોક્ષ પામવા ઇચ્છતા મહાવીરને નમસ્કાર થાઓ, પૂર્વે મેં ભગવંત મહાવીર પાસે સ્થૂલ પ્રાણાતિપાત- સ્થૂલ મૃષાવાદ- સ્થૂલ અદત્તાદાન-સ્વદારા સંતોષ અને ઇચ્છા પરિણામ વ્રતના જાવજીવ માટે પચ્ચકખાણ કરેલ છે. અત્યારે પણ તેમની જ સમીપે સર્વથા પ્રાણાતિપાત વિરામણ વ્રત યાવત્ સર્વથા પરિગ્રહ વિરમણ વ્રતને જાવજીવ માટે પચ્ચકખાણ કરું છું, સર્વે અશન-પાન-ખાદિમ-સ્વાદિમ રૂપ ચતુર્વિધ આહારના પણ જાવજીવને માટે પચ્ચખાણ કરુ છું. જો કદાચ હું આ ઉપસર્ગથી મુક્ત થાઉ, તો મારે પારવું પચ્ચકખાણ પારવું કલ્પ, જો આ ઉપસર્ગથી મુક્ત ન થાઉ તો મારા પચ્ચકખાણ તેમ જ હો. એ પ્રમાણે સાગાર(આગાર સહીત) પ્રતિમા(અભિગ્રહ) સ્વીકારી. ત્યારે તે મુદ્ગરપાણિ યક્ષ, તે સહસ્રપલ નિષ્પન્ન લોહમય મુદ્ગરને ઉછાળતો-ઉછાળતો સુદર્શન શ્રાવક પાસે આવ્યો. પણ સુદર્શન શ્રાવકના તેજથી તેનો પરાભવ કરવા સમર્થ ન થયો. ત્યારે તે યક્ષ સુદર્શન શ્રાવકની ચોતરફ ફરતો ફરતો સુદર્શનના તેજથી તેનો પરાભવ કરવા શક્તિમાન ના થયો, ત્યારે સુદર્શનની સન્મુખ, સપ્રતિદિશ રહીને સુદર્શનને અનિમેષ દૃષ્ટિએ દીર્ઘકાળ નીરખે છે, નીરખીને અર્જુન મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(અંતકૃત્ દશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 23