________________ આગમસૂત્ર 7, અંગસૂત્ર 7 ઉપાસકદશાંગ સૂત્ર આદક્ષિણ-પ્રદક્ષિણા કરી, કરીને વાંદી-નમી-પર્યુપાસે છે. ત્યારે ભગવંતે સફાલપુત્ર અને તે મોટી પાર્ષદાને ધર્મ કહ્યો યાવત્ ધર્મકથા સમાપ્ત થઈ. સદ્દાલપુત્રને સંબોધી ભગવંતે કહ્યું - સદ્દાલપુત્ર ! કાલે તું મધ્યાહ્નકાળ સમયે અશોકવાટિકામાં યાવત્ વિચરતો હતો. ત્યારે તારી પાસે એક દેવ પ્રગટ થયો, તે દેવે આકાશમાં રહીને કહ્યું - ઓ સદ્દાલપુત્ર ! યાવત્ એમ કહેલું કે પર્યાપાસના કરજે. સદ્દાલપુત્ર ! આ વાત સાચી છે ? હા, ભગવંત સાચી છે. હે સકલાલપુત્ર ! તે દેવે ગોશાળાને આશ્રીને આમ કહ્યું ન હતું. ત્યારપછી સાલપુત્રે, ભગવંત મહાવીરને આમ કહેતા સાંભળીને, આવો સંકલ્પ થયો કે - આ ભગવંત મહાવીર મહામાહણ, ઉત્પન્ન જ્ઞાન-દર્શનધર યાવત્ સત્ય કર્મસંપત્તિ પ્રાપ્ત છે, તો મારે ઉચિત છે કે ભગવંતને વાંદીનમીને, પ્રાતિહારિક પીઠફલકથી યાવત્ નિમંત્રણા કરવી. એમ વિચારી, ઉત્થાનથી ઉઠીને ભગવંતને વાંદી-નમીને કહ્યું - ભગવન્પોલાસપુર નગર બહાર મારી 500 કુંભકારાપણ છે. ત્યાં આપ પ્રાતિહારિક પીઠ યાવત્ સંસ્તારક ગ્રહણ કરીને વિચરો. ત્યારે ભગવંત મહાવીરે સાલપુત્રની આ વાતને સ્વીકારીને, તેની પ૦૦ કુંભાર-હાટોમાં પ્રાસુક એષણીય, પ્રાતિહારિક પીઠ-ફલક યાવતુ સંથારાને ગ્રહણ કરીને રહ્યા. જ. ત્યારપછી આજીવિકોપાસક સદ્દાલપુત્ર કોઈ દિવસે વાયુથી સૂકાયેલ કુંભાર સંબંધી પાત્રોને શાળામાંથી બહાર કાઢે છે, કાઢીને તડકો આપે છે, ત્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે, સદ્દાલપુત્રને કહ્યું - હે સદ્દાલપુત્ર ! આ કુંભાર પાત્ર કેવી રીતે થાય છે? ત્યારે સદ્દાલપુત્રે ભગવંતને કહ્યું - પૂર્વે માટી હતી, પછી પાણી વડે સ્થાપન કરાઈ, કરીને રાખ અને છાણ મેળવ્યા, મેળવીને ચાક ઉપર ચડાવાય છે, પછી માટીના ઘણા કરકો યાવત્ ઉષ્ટ્રિકા કરાય છે. ત્યારે ભગવંતે સદ્દાલપુત્રને કહ્યું - હે સદ્દાલપુત્ર ! આ કુંભારના પાત્ર ઉત્થાન યાવત્ પુરુષકાર પરાક્રમ વડે કરાય છે કે અનુત્થાન યાવત્ અપુરુષકાર પરાક્રમથી ? ત્યારે સદ્દાલપુત્રે ભગવંતને કહ્યું- અનુત્થાન યાવત્ અપુરુષકાર પરાક્રમથી. ઉત્થાન યાવત્ પરાક્રમથી થતા. નથી, સર્વે ભાવો નિયત છે. ત્યારે ભગવંતે સદ્દાલપુત્રને કહ્યું - હે સદ્દાલપુત્ર ! જો કોઈ પુરુષ હવાથી સુકાયેલા કે પકાવેલા, તારા હરી લે, ફેંકી દે, ફોડી નાંખે, છીનવી લે, પરઠવી દે અથવા તારી સ્ત્રી અગ્નિમિત્રા સાથે વિપુલ ભોગ ભોગવતો વિચરે, તો તું તે પુરુષને શું દંડ આપીશ ? ભગવદ્ ! તે પુરુષને આક્રોશ કરું, હણું, બાંધુ, મારું, તર્જના-તાડના કરું તેનું બધું છીનવી લઉં, તિરસ્કારું જીવિતથી મુક્ત પણ કરું. સદ્દાલપુત્ર ! જો ઉત્થાન નથી યાવત્ પુરુષકાર પરાક્રમ નથી, સર્વે ભાવો નિયત છે, તો કોઈ પુરુષ વાયુથી સૂકાયેલા અને પાકા કુંભાર પાત્રને કોઈ હરતુ નથી યાવત્ પરઠવતુ નથી કે અગ્નિમિત્રા ભાર્યા સાથે વિપુલ ભોગા ભોગવતુ વિચરતું નથી, તું તેને આક્રોશતો કે હણતો નથી યાવતું જીવિતથી રહિત કરતો નથી અને જો તારા વાતાહત પાત્રને યાવત્ કોઈ પરઠવી દે કે અગ્નિમિત્રા સાથે યાવત્ વિચરે અને તું તે પુરુષને આક્રોશ કરે યાવત્ જીવિતથી મુક્ત કરી દે તો તું જે કહે છે કે ઉત્થાન નથી યાવત્ સર્વે ભાવો નિયત છે, તે મિથ્યા છે. આથી સદ્દાલપુત્ર બોધ પામ્યો. ત્યારપછી આજીવિકોપાસક સદ્દાલપુત્રે શ્રમણ ભગવદ્ મહાવીરને વંદન-નમસ્કાર કરીને કહ્યું - ભગવ! હું આપની પાસે ધર્મ સાંભળવા ઇચ્છું છું. ત્યારે ભગવંતે તેને અને પર્ષદાને ધર્મ કહ્યો. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉપાસકદશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 24