________________ આગમસૂત્ર 7, અંગસૂત્ર 7 ઉપાસકદશાંગ સૂત્ર અધ્યયન-૨ કામદેવ’ સૂત્ર-૨૦, 21 20. ભંતે! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્ સાતમાં અંગસૂત્ર, ઉપાસકદશાના પહેલા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો ભંતે ! બીજા અધ્યયનનો શો અર્થ છે? જંબૂ! તે કાળે, તે સમયે ચંપા નામે નગરી હતી, પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય હતું, જિતશત્રુ રાજા હતો, કામદેવ ગાથાપતિ હતો, ભદ્રા તેમની પત્ની હતા. તે કામદેવ ગાથાપતિના છ હિરણ્ય કોડી નિધાનમાં, છ હિરણ્ય કોડી વ્યાજમાં, છ હિરણ્ય કોડી ધન-ધાન્યાદિમાં રોકેલ હતી. તેને 10,000 ગાયોનું એક એવા છ વજ હતા. શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પધાર્યા. આનંદની જેમ કામદેવ પણ નીકળ્યો. તેની જેમ શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો. તે પ્રમાણે જ મોટા પુત્ર અને મિત્રાદિને પૂછીને પૌષધશાળાએ આવ્યા. આનંદ માફક જ યાવત્ ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સ્વીકારી. 21. ત્યારપછી કામદેવ શ્રાવકની પાસે મધ્યરાત્રિ કાળે એક માયી મિથ્યાદષ્ટિ દેવ પ્રગટ થયો. તે દેવે એક મહા પિશાચરૂપ વિકુવ્યું. તે પિશાચરૂપ દેવનો વર્ણન વિસ્તાર આ પ્રમાણે છે - તેનું માથુ ગાયને ચારો દેવાની ટોપલી. જવું, શાલિ-વાળ ચોખાની મંજરીના તંતુ જેવા, પીળા તેજથી દીપતા હતા. મોટા માટલાના ઠીકરા જેવું કપાળ, નોળિયાની પૂંછ જેવી ફગફગતી ભ્રમરો, વિકૃત-બિભત્સ દર્શનવાળો, માટલા જેવી બહાર નીકળેલ, વિકૃત-બિભત્સ દર્શનવાળી ગોળઆંખો, કાન સૂપડાના ખંડ જેવા વિકૃત-બિભત્સ-દર્શનીય, ઘેટાના નાક જેવું ચપટું નાક, તેના બંને નાસિકાપુટ મોટા છિદ્રવાળા ચૂલા જેવા સંસ્થાન સંસ્થિત હતા. ઘોડાની પૂંછ જેવા દાઢીમૂછ, પીળા વર્ણના અને વિકૃત દર્શની હતી. ઊંટ જેવા લાંબા અને કોશ જેવા દાંત, સૂપડા જેવી જીભ, વિકૃત દર્શની હતી. હળના અગ્રભાગ જેવા આકારે દાઢી, ગાલ કડાઈના ખાડા જેવા ફાટેલા, પીળા, વિકરાળ, મોટા હતા. મૃદંગાકાર સમાન સ્કંધ, નગરના કમાળ જેવી છાતી, કોઠીના આકાર જેવી તેની બાહા, નિશાપાષાણ આકારે તેના બંને હસ્તાગ્ર, નિશાલોઢના આકાર જેવી હાથની આંગળી, છીપના દળ જેવા નખો, વાણંદની કોથળી માફક લબડતી છાતી, લોઢાની કોઠી જેવું ગોળ પેટ, કાંજીના કુંડા જેવી નાભિ, શીકાના આકારનું પુરુષ ચિન્હ, કિશ્વ ભરેલ ગુણી આકારે બંને વૃષણો વાળો હતો.. તેના બંને સાથલ કોઠી આકારે હતા. અર્જુન-ઘાસના ગુચ્છ જેવા વાંકા અને વિકૃત બિભત્સ દેખાતા જાનુ, કઠણ અને વાળ વડે વ્યાપ્ત જાંઘ, અધરીશિલા આકારે તેના બંને પગ અને પગની આંગળીઓ, છીપના દળ જેવા નખો, બેડોળ પણે લટકી રહેલ ઘૂંટણ, વિકૃત ખંડિત કુટિલ ભમર, પહોળું કરેલ મુખરૂપી વિવર અને નિર્લાલિત જિહાગ્ર, કાકીડાની માળા પહેરેલ, ઉંદરની માળા વડે સુકૃત ચિહ્ન, કાને કુંડળના સ્થાને, સર્પનું વૈકક્ષવાળો એવો તે આસ્ફોટ કરતો, ગર્જતો, ભયંકર અટ્ટહાસ્ય મૂકતો, વિવિધ પંચવર્તી રોમ વડે ઉપચિત, એક મહાન નીલોત્પલગવલ-ગુલિક-અંતસિફસુમ જેવી, તીક્ષ્ણ ધારવાળી તલવારને લઈને પૌષધશાળામાં કામદેવ શ્રાવક પાસે આવ્યો. ત્યાં આવીને અતિ ક્રોધિત, રુષ્ટ, કુપિત, ચાંડિક્ય, દાંત કચકચાવતા તે પિશાચે કામદેવ શ્રાવકને કહ્યું - ઓ. કામદેવ શ્રાવક ! અપ્રાર્થિતને પ્રાર્થનાર, દુરંત-પ્રાંત લક્ષણવાળા, હીન-પુન્ય-ચૌદશીયા! લ્હી-શ્રી-ધૃતિ-કૃતિપરિવર્જિત ! ધર્મ-પુન્ય-સ્વર્ગ અને મોક્ષની કામનાવાળા, ધર્મ-પુન્ય-સ્વર્ગ-મોક્ષની કાંક્ષાવાળા, ધર્મ આદિના પીપાસુ દેવાનુપ્રિય! તને, જે શીલ-વ્રત-વેરમણ-પચ્ચકખાણ-પૌષધોપવાસને ચલિત-શોભિત-ખંડિત-ભંજિત -ઉક્ઝિત કે પરિત્યાગ કરવો કલ્પતો નથી, પરંતુ. જો તું આજે શીલ યાવતુ પૌષધોપવાસને છોડીશ નહીં કે ભાંગીશ નહીં, તો આજે હું આ નીલોત્પલ યાવત્ કાળી તલવારથી ટુકડે ટુકડા કરી દઈશ. જેથી હે દેવાનુપ્રિય ! તું આર્તધ્યાનની અતિ પીડાથી પીડિત થયેલો અકાળે જીવન રહિત થઈશ. ત્યારે તે કામદેવ શ્રાવક, તે પિશાચરૂપ દેવને આમ કહેતો સાંભળી અભીત, અત્રસ્ત, અનુદ્વિગ્ન, અભિત, અચલિત, અસંભ્રાંત-મૌન રહીને ધર્મધ્યાન પ્રાપ્ત થઈ વિચરવા લાગ્યો. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉપાસકદશા” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 13