________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર ત્યારપછી તે ધન્ય, પાંચ પુત્રો સાથે પોતે છઠ્ઠો, ચિલાતની પાછળ તે અંગ્રામિક અટવીમાં ચોતરફ દોડતા ભૂખ-તરસથી પીડિત થઈને, તે અગ્રામિક અટવીમાં ચોતરફ પાણીની માર્ગણા-ગવેષણા કરી, કરીને શ્રાંત-તાંતપરિત્રાંત-ખિન્ન થઈને, તે અગ્રામિક અટવીમાં પાણીની માર્ગણા-ગવેષણા કરતા, પાણીને ક્યાંય ન મેળવી શક્યા, ત્યારે પાણીને ન મેળવીને જીવિતથી રહિત થયેલ સુસુમા પાસે આવ્યા. મોટા પુત્રને બોલાવીને કહ્યું- હે પુત્ર ! સંસમાં કન્યાને માટે ચિલાત ચોરની માફક ચોતરફ દોડતા, ભૂખ-તરસથી પીડિત થઈ, આ અગ્રામિક અટવીમાં જળની માર્ગણા-ગવેષણા કરતા, જળને પામી ન શક્યા. પાણીને પીધા વિના, રાજગૃહ પહોંચી નહીં શકીએ. હે દેવાનુપ્રિયો ! તો તમે મને જીવિતરહિત કરી, માંસ અને લોહીનો આહાર કરો. તે આહાર વડે સ્વસ્થ થઈને, પછી આ અગ્રામિક અટવીને પાર કરી, રાજગૃહ પહોંચી, મિત્ર-જ્ઞાતિક આદિને મળજો તથા અર્થ-ધર્મ-પુણ્યના ભાગી થજો. ત્યારે ધન્યને આમ કહેતા સાંભળીને મોટા પુત્રે, ધન્ય સાર્થવાહને કહ્યું - હે તાત ! તમે અમારા પિતા, ગુરુજન, દેવતા રૂપ, સ્થાપક, પ્રતિષ્ઠાપક, સંરક્ષક, સંગોપક છો, હે તાત! તો અમે તમને કઈ રીતે જીવિતથી રહિત કરીને, તમારું માંસ અને લોહી આહારીએ? હે તાત ! તમે મને જીવિતથી રહિત કરી મારા માંસ અને લોહીનો આહાર કરી, અગ્રામિક અટવી પાર કરો, ઇત્યાદિ પૂર્વવત્ કહેવું યાવત્ પુન્યના ભાગી બનો. ત્યારે ધન્ય સાર્થવાહના બીજા પુત્રે કહ્યું - હે તાત ! અમારા ગુરુ અને દેવ સમાન, મોટા ભાઈને જીવિતથી રહિત ન કરો, પણ મને જીવિતથી રહિત કરી યાવત્ પુન્યના ભાગી બનો. આ પ્રમાણે યાવત્ પાંચમાં પુત્રે કહ્યું. ત્યારે ધન્ય સાર્થવાહે પાંચ પુત્રોની હૃદયેચ્છા જાણીને તે પાંચ પુત્રોને કહ્યું - પુત્રો ! આપણે કોઈને જીવનરહિત ન કરીએ, આ સુંસુમાનું નિપ્રાણ યાવત્ જીવનમુક્ત શરીર છે, તો હે પુત્ર ! આપણે ઉચિત છે કે - સુંસુમાં પુત્રીનું માંસ અને લોહી, આહારીએ. પછી આપણે તેના આહારથી આશ્વસ્ત થઈને રાજગૃહે પહોંચીએ. ત્યારે ધન્ય સાર્થવાહને આમ કહેતો સાંભળી, પાંચ પુત્રોએ આ વાત સ્વીકારી. ત્યારપછી ધન્યએ પાંચ પુત્રો સાથે અરણિ કરી, શર બનાવ્યું. શર વડે અગ્નિનું મથન કર્યુ, અગ્નિ પ્રગટાવ્યો, અગ્નિને સંઘુક્યો, લાકડા નાંખ્યા, અગ્નિ પ્રજવાલિત કર્યો. સુસુમાના માંસ અને લોહી પકાવીને. તેનો આહાર કર્યો. તે આહારથી આશ્વસ્ત થઈને, રાજગૃહનગરીએ જઈ, મિત્ર-જ્ઞાતિક આદિને મળ્યા, તે વિપુલ ધન-કનક-રત્નના યાવત્. ભાગી થયા. ત્યારપછી ધન્ય સાર્થવાહે સુંસુમાં કન્યાના ઘણા લૌકીક કૃત્ય કરી યાવત્ શોક રહિત થયા. 212. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર ગુણશીલ ચૈત્યે પધાર્યા, તે ધન્ય સાર્થવાહ, ધર્મ સાંભળી, દીક્ષા લઈ, અગિયાર અંગ ભણી, માસિકી સંલેખના કરી, સૌધર્મકલ્પ ઉત્પન્ન થઈ, મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધ થશે. હે જંબૂ! જેમ ધન્ય સાર્થવાહે વર્ણ-રૂપ-બલ કે વિષયના હેતુથી સુસુમાં કન્યાના માંસ અને લોહીનો આહાર કરેલ ન હતો, માત્ર રાજગૃહ પહોંચવા માટે જ કરેલ હતો. તેમ હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણો! જે આપણા સાધુ-સાધ્વી આ વાત-પિત્ત-શુક્ર-લોહીને ઝરતા ઔદારિક શરીર યાવત્ જે અવશ્ય છોડવાનું છે, તેના વર્ણ-રૂપ-બળ-વિષયના હેતુથી આહાર કરતા નથી, પણ માત્ર સિદ્ધિગતિને પામવાને માટે જ આહાર કરે છે, તે આ ભવમાં જ ઘણા શ્રમણ ચાવત્ શ્રાવિકાના અર્ચનીય થઈ, યાવતુ પાર પામે છે. હે જંબૂ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે અઢારમાં અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તે હું કહું છું. અધ્યયન-૧૮ નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 128