________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર વિવિધ પ્રકારના મણી અને રત્નોની રચનાથી વિચિત્ર એવા સ્નાનપીઠ-બાજોઠ ઉપર સુખપૂર્વક બેઠો. તેણે શુભોદક, પુષ્પોદક, ગંધોદક, શુદ્ધોદક વડે વારંવાર કલ્યાણક પ્રવર સ્નાન વિધિથી સ્નાન કર્યું. પછી ત્યાં કલ્યાણકારી અને ઉત્તમ સ્નાનને અંતે સેંકડો કૌતુક કર્યા, પછી પક્ષીની પાંખ સમાન કોમળ, સુગંધિત, કાષાય રંગી વસ્ત્ર વડે શરીર લૂછ્યું. પછી અહત, મહાઈ, વસ્ત્રરત્ન ધારણ કર્યું. સરસ સુગંધી ગોશીષ ચંદન વડે શરીરનું લેપન કર્યું. શુચિ પુષ્પમાલા-વર્ણન-વિલેપન કરીને, મણી-સુવર્ણના અલંકાર પહેર્યા. હાર, અર્ધહાર, ત્રિસરોહાર, લાંબા-લટકતા કટિસૂત્રથી શોભા વધારી. રૈવેયક પહેર્યું. આંગળીઓમાં વીંટી પહેરી, અંગ ઉપર અચાન્ય સુંદર આભરણ પહેર્યા. વિવિધ મણિના કટક, ત્રુટિકથી ભૂજા સ્તંભિત થઈ. અધિક રૂપથી શોભવા લાગ્યો. કુંડલોથી તેનું મુખ ઉદ્દિપ્ત થયું. મુગટથી મસ્તક દિપ્ત થયું, હારથી વક્ષ:સ્થળ પ્રીતિકર બન્યું. લાંબા-લટકતા ઉત્તરીયથી સુંદર ઉત્તરાસંગ કર્યું. વીંટીથી આંગળી પીળી લાગવા માંડી. વિવિધ મણી-સુવર્ણ-રત્નથી નિર્મળ, મહાë, નિપુણ કલાકાર રચિત, ચમકતા, સુરચિત, સુશ્લિષ્ટ, વિશિષ્ટ, લષ્ટ, સંઠિત, પ્રશસ્ત વીરવલય પહેર્યા. કેટલું વર્ણન કરવું ? કલ્પવૃક્ષ સમાન તે સુ-અલંકૃત, વિભૂષિત રાજા લાગતો હતો. કોરંટ પુષ્પની માળા યુક્ત છત્રને ધારણ કરતો, બંને તરફ ચાર ચામરો વડે વીંઝાતા શરીરવાળા, રાજાને જોઈને લોકોએ મંગલ-જય શબ્દ કર્યો. અનેક ગણનાયક, દંડનાયક, રાજા, ઇશ્વર, તલવર, માડંબિક, કૌટુંબિક, મંત્રી, મહામંત્રી, ગણક, દૌવારિક, અમાત્ય, ચેટ, પીઠમર્દક નગર-નિગમ શ્રેષ્ઠી, સેનાપતિ, સાર્થવાહ, દૂત, સંધિપાલ સાથે પરિવરેલો, ગ્રહ-ગણ-તારાગણ મધ્યે અંતરીક્ષમાં મહામેઘમાંથી નીકળતા શ્વેત ચંદ્ર સમાન રાજા સ્નાનગૃહથી નીકળ્યો. તે રાજા નીકળીને બાહ્ય ઉપસ્થાન શાળાએ આવ્યો, આવીને ઉત્તમ સિંહાસને પૂર્વાભિમુખ થઈને બેઠો. પછી તે શ્રેણિક રાજા પોતાનાથી સમીપ ઉચિત સ્થાને ઈશાનદિશામાં આઠ ભદ્રાસન, શ્વેત વસ્ત્રોથી આચ્છાદિત, સરસવના મંગલોપચારથી શાંતિકર્મ કરાવી રચાવ્યા. રચાવીને વિવિધ મણિરત્નમંડિત, અધિક પ્રેક્ષણીય રૂપ, મહાર્દ અને ઉત્તમ નગરમાં નિર્મિત શ્લષ્ણ અને સેંકડો પ્રકારની રચનાવાળા ચિત્રોના સ્થાનરૂપ, ઈહા-મૃગ-ઋષભ-તુરગ-નરમગર-પક્ષી-વાલગ-કિંમર-રુરુ-સરભ-અમર-કુંજર-વનલતા-પદ્મલતાદિના ચિત્રોથી યુક્ત, શ્રેષ્ઠ સુવર્ણના તારોથી ભરેલ, સુશોભિત કિનારીવાળી જવનિકા સભાના અંદરના ભાગમાં બંધાવી. તે જવનિકા-પડદો બંધાવીને તેના અંદરના ભાગમાં ધારિણીદેવી માટે ભદ્રાસન રખાવ્યું. ભદ્રાસન ઓછાડ અને કોમલ તકિયાથી યુક્ત હતું. તેના ઉપર શ્વેત વસ્ત્ર બીછાવેલ, તે સુંદર, સ્પર્શ વડે શરીરને સુખદાયી, અતિ મૃદુ હતુ. પછી કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવ્યા, બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું - ઓ દેવાનુપ્રિયો ! જલદીથી અષ્ટાંગ મહા નિમિત્ત સૂત્રાર્થપાઠક, વિવિધ શાસ્ત્રકુશલ સ્વપ્નપાઠકોને બોલાવો, બોલાવીને મારી આ આજ્ઞાને જલદી પાછી સોંપો ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષો શ્રેણિક રાજાને આમ કહેતા સાંભળીને હર્ષિત અને સંતુષ્ટ થયા યાવત્ પ્રસન્ન હૃથ્વી થઈ, બે હાથ જોડી, દશ નખ ભેગા કરી, મસ્તકે અંજલિ કરીને કહ્યું- હે દેવ ! તહત્તિ કહી આજ્ઞાથી વિનય વડે તે વચન સ્વીકારીને શ્રેણિક રાજા પાસેથી નીકળ્યા, નીકળીને રાજગૃહનગરની વચ્ચોવચ્ચથી સ્વપ્ન પાઠકના ઘરો હતા ત્યાં આવ્યા, આવીને સ્વપ્નપાઠકોને બોલાવ્યા. પછી તે સ્વપ્ન પાઠકો શ્રેણિક રાજાના કૌટુંબિક પુરુષોએ બોલાવતા હર્ષિત અને સંતુષ્ટ થયા યાવત્ પ્રસન્ન હૃદયી થઈ સ્નાન કર્યું, બલિકર્મ કર્યુ યાવત્ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, અલ્પ પણ મહાર્ઘ આભરણથી શરીર અલંકૃત કરી, મસ્તકે દુર્વા તથા સરસવને ધારણ કર્યા. પોત-પોતાના ઘેરથી નીકળ્યા. રાજગૃહ નગરની વચ્ચોવચ્ચ થઈને શ્રેણિક રાજાના મુખ્ય મહેલના દ્વારે આવ્યા. આવીને એક સાથે મળીને શ્રેણિક રાજાના મહેલના દ્વારમાં પ્રવેશ કર્યો, કરીને બાહ્ય ઉપસ્થાન શાળામાં શ્રેણિક રાજા હતો, ત્યાં આવ્યા, આવીને શ્રેણિક રાજાને જય-વિજય વડે વધાવે છે. શ્રેણિક રાજાએ અર્ચિત-વંદિત-પૂજિત-માનિત-સત્કારિત-સન્માનિત કરી પ્રત્યેકને પૂર્વે રાખેલ ભદ્રાસનોએ બેસાડ્યા. પછી તે શ્રેણિક રાજાએ યવનિકા પાછળ ધારિણી દેવીને બેસાડ્યા, બેસાડીને હાથમાં ફળ-ફૂલ ભરી, પરમ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 10