________________
તેથી પણ રખેાપાને અવેજ તે કર નહાતા તેમ સિદ્ધ થાય છે.
૧૮૭૪ માં એક યાત્રાળુને નુકશાની થઇ જેના બદલામાં પોલા ટીકલ એજ’ટ પાસે કામ ચાલ્યા પછી દરબારે ૧૮૭૬ માં તે યાત્રાજીને રૂા. ૪,૩૦૦) આપ્યા હતા. તેમાં એમ પણ માગેલ છે કે આરગ્યતાને માટે કાંઇપણ કર લેવાના હાય તે તે બ્રીટીશ સરકારની મજુરીથી લઈ શકાય, અને જે કામને માટે તે લેવામાં આવ્યે છે તે માટે જ તેના ઉપયોગ થયા છે કે કેમ તે તે જોશે. આ બધી હકીકત ઉપરથી એટલુ તા સિદ્ધ થાય છે કે પાલીતાણા દરખાર સાથેના સંબંધમાં જૈન કામના સંપૂર્ણ રક્ષણની જવાબદારી બ્રીટીશ સરકારે સ્વીકારી છે.
તે રાજ્યની વહીવટી આંતઓંમત છે તેવા કર્નલ કીટીંજના અભિપ્રાય ઉપરથી પાલીતાણા દરબારે સેક્રેટરી એક સ્ટેટને કરેલ અપીલ નામંજુર થઇ હતી.
૪૬. પાલીતાણા દરખારે મુંબઇ સરકારના હુકમેા ઉપર સેક્રેટરી એફ સ્ટેટને અપીલ કરી. જેમાં જણાવ્યુ હતુ કે દરખારના રાજ્યાધિકાર સંબંધના કૉલ કીટીંજના અભિપ્રાય વિરૂદ્ધમાં આ ખાખતમાં વચમાં આવવામાં મુંબઇ સરકારે ખાટુ પગલુ ભર્યું છે ' અને વિનંતી કરી કે ‘ તેઓની માગણી મુજબ આ અવેજની રકમ અને તે વસુલ કરવાના રીત તે તેના આંતર્વ હીવટની ખાખત છે તેમ ગણી તેઓ ( દરમાર ) ઉપર છેડવી જોઇએ. ’ કર્નલ કીટીંજે આ સ્થીતિ અને તે સંબંધના કલ કીટીંજના વિચારા સ્વીકારવા ના કહી અને મુંબઇ સરકારના ૧૮૬૬ ના હુકમે બહાલ રાખ્યા, જે ૧૮૮૧ સુધી અમલમાં રહ્યા. આ મુદત દરમીયાન દરબાર અને જૈન કામ વચ્ચે અનેક તકરારી થઇ જેને નીકાલ એજન્સી સત્તાથી લાવવામાં આવ્યા હતા.
૪૭. ૧૮૭૪ માં ડુંગર ઉપર નવા દેવળ માંધવા માટે જૈનોશ્રી ઉપયેાગમાં લેવાતી જમીનના પૈસા લેવાના દરખાર હક્ક માખત તકરાર ઉપસ્થીત થઇ. જે ઉપરથી ઉપર જણાવેલ સી. કેન્ડી તરફથી
( ૧૧ )
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com