________________
રીતેજ રીતસર લખાયેલ છે. કેપ્ટન મન વેલની સહી તેમજ યાદી તેમના હસ્તાક્ષરની છે અને તે બનાવટ હોવાની કાંઇ નીશાની નથી. ” કર્નલ સીટીજે રૂા. ૧૦,૦૦૮) નક્કી કર્યાં.
૪૦. ૧૮૨૧ ના દસ્તાવેજના ખરાપણા અને અસર વિષે કુલ કીટીંજે મેજર એન્ડરસનના વિચારા કબુલ રાખ્યા, પણ તેમણે એવી ભલામણુ કરી કે સરકારે લખાણના શબ્દાર્થ ઉપર અવ લખન રાખવું ન જોઇએ. જે ઉપરથી સરકારે રખાપાના ભવિષ્યના અવેજના સવાલનુ નિરાકરણ કરવા ક લ કીટીંજને કહ્યું, કરારના ચિરસ્થાઈ સ્વરૂપના સંબંધમાં કલ કીટીંન્ટે કહ્યું કે—“ જો કે તે સ'ધના શબ્દો સ્પષ્ટ છે, પણ જો સામાન્ય કાયદા નીચેના એ પક્ષકારો વચ્ચેના કેસ હોય તા તેને એટલું જ નક્કી કરવાનું કે જ્યાં સુધી પટાદાર નીયમીત રીતે પોતાના અવેજ ભયે જાય ત્યાં સુધી તે પટા તેની અંદરની સરતા મુજબ કાયમ ચાલુ રહે, પરંતુ પક્ષકારા વચ્ચેના વિચીત્ર સંચાગા અને સ્થીતિને અંગે કાંઈક સમદર્શી ગાઠવણુ થવી જોઇએ. ” એમ તેમને લાગ્યુ તેથી તેમણે વાર્ષીક રકમ રૂા. ૧૦,૦૦૦) ની ઠરાવી અને બે વર્ષ સુધી ફેરફાર નહીં કરતાં પછીથી તે રકમમાં ફેરફાર કરવાની માગણી કરવાને અન્ને પક્ષેાને છૂટ આપી કે જેમાં તેમણે જણાવેલ મુકરર સિદ્ધાંતા ઉપર ખારીક તપાસ કરી સરકાર રકમ નક્કી કરે અને તે નિર્ણય દશ વર્ષ અથવા પક્ષકારો ઇચ્છે તેટલા વધારે વર્ષ ચાલુ રહે. અહીં કહેવુ' જોઇએ કે કર્નલ કીટીંજે નક્કી કરેલ રૂા. ૧૦,૦૦૦) ની રકમ ફક્ત ડુંગર ઉપર આવતા યાત્રીઓની સંખ્યા ઉપરથીજ નક્કી થઈ ન હતી. કર્નલ કીટીંજના ફેંસલા સરકારે અમાન્ય કર્યાં ને કાયમી અવેજની રકમ નક્કી કરવાનું અને તેને લગતા તમામ સવાલાનુ નિરાકરણ કરવાનું પોતાને માથે લીધું.
૪૧. ઉપર ટીકા કર્યા મુજબ દરબાર, કલ કીટીંજના ફૈસલા ઉપર ભાર દે છે. તે વખતે કન લ કીટીંજે જાતે ગમે તે અભિપ્રાય મધ્યેા હાય પણ તેમણે જણાવેલ નીતિ સરકારને અનુકુળ જણાઇ નહીં ને તે કાયમ એવા સિદ્ધાંતાથી ત્યાં છે કે દરખાર અને ના
(16)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com