________________
જેમણે પાલીતાણા દરબારને આ રકમ ફરી વખત આપવા જવા જૈનેને કહ્યું અને દરબારને નીચે મુજબ લખ્યું – - “મારે લખવાનું કારણ તમને જણાવવાનું કે અસલ મુતાલીબો તપાસતાં મને તદ્દન સ્પષ્ટ જણાયું છે કે તેમાં જણાવેલ કરાર કેપ્ટન બાનવેલની દરમીયાનગીરીથી અને તેની રૂબરૂમાં કરવામાં આવ્યો હતો અને વિશેષમાં તેમાં જણાવેલ વાષક રકમ વર્ષો વર્ષ નિયમીત ભરાયાથી તે કરારપત્ર કાયમ અમલમાં રહે જોઈએ. આ અને બીજી બાબતો મુતાલીબામાં છે અને તેથી શેઠના માણસને હુડીએ પાછી મોકલી તે તરતજ તમેને રજુ કરવાનું સૂચવ્યું છે, તે રકમ તમને વહેલી નહીં અપાવામાં તદ્દન તમારી મુલજ કારણ ભૂત છે, જેથી જ્યારે યાત્રીઓ એકઠા થાય ત્યારે તેઓને કોઈ પણ જાતની અડચણ કે કનડગત નહીં કરવા તમોને ફરમાવવામાં આવે છે. આને સખ્ત સાવચેતી ગણશે.
૩૯ ૧૮૬૦ માં દરબારે કરારને રદ કરવાનું ધાર્યું અને ૧૮૬૩ માં દરબારે મુંબઈ સરકારને અરજ કરી, જેમાં દરબારે દલીલ કરી કે ૧૮૨૧ નું કરારપત્ર રોપાના અવેજના કાયમપણાના
સ્વરૂપમાં ન હતું. પણ ફક્ત ૧૦ વર્ષ માટે જ કરાર હતો. જ્યારે સામેથી જેનેએ એવી દલીલ કરી કે કરાર મુજબ તે ગોઠવણ હંમેશ માટેની હતી. આ બાબતની કર્નલ એન્ડરસને તપાસ કરી ૧૮૨૧ ના કરારના ખરાપણું માટે તેમણે નીચે મુજબ પોતાને અભિપ્રાય જણાવ્યો –
કર્નલ એન્ડરસન અને કર્નલ કીટીજના વિચારો. ૧૮૬ર ના ચામાસામાં હાલના પાલીતાણાના રાજા ગોહેલ સુરસિંહજી મને રાજકેટ મળ્યા અને ડુંગર ઉપરના પોતાના દાવા સંબંધીની અરજી રજુ કરી ” “તે દસ્તાવેજ અમુક મુદત માટેના ગીરે કે ઇજારાખત જે ગણી શકાય અને તેમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે તેવી તેની દલીલ સંપૂર્ણ ખરી નથી; કારણ કે તેમની હાજરીમાં તે કામ માટેની મીટીંગમાં શ્રાવકો તરફથી તે દસ્તાવેજ રજુ થયો તે તપાસતા ખરે માલુમ પડ્યો હતો. જે કલમને તેમણે વધે લીધે છે, કે-શ્રાવકે સરખી રીતે પૈસા આપવાનું જારી રાખે
રાજ કરાર પ્રમાણે વર્તશે, તે કલમ દસ્તાવેજમાં બીજા લખાણની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com