________________
‘માન-દ-નામ કોષ:' મા-૨
उडंक
उडक
ઉડંક
उडुविमाण
उडुविमान
ઉડુવિમાન
ओडू
ઓડૂ
.
ફુવાટિઝJU
ઉડ્ડવાટિકગણ
उड्डुवाडियगण उण्णाअ/उण्णाग
उणाक
ઉણાક
उण्णात
उन्नात
ઉજ્ઞાત
उत्तम
उत्तम
ઉત્તમ
१. उत्तमा
| उत्तमा
ઉત્તમાં
२. उत्तमा
उत्तमा
ઉત્તમ
३. उत्तमा
उत्तमा
ઉત્તમાં
એક ઋષિ, જેની રૂપવતી પત્ની ઉપર લોકપ્રિય દેવ ઇન્દ્ર બળાત્કાર કર્યો હતો. સુધર્મ સ્વર્ગના પ્રથમ સ્તરમાં આવેલું એક વાસસ્થાન. તેની લંબાઈ પહોળાઈ ૪૫ લાખ યોજન છે તેના રૂપાંતરો ‘ઉડ્ડ’ અને ‘ઉદુ’ છે. તે અનાર્ય દેશ અને તેના લોકોનો વાચક શબ્દ છે. આ અને ઉડુવાડિયગણ એક છે. તીર્થંકર મહાવીર આ સ્થળે આવ્યા હતા. જંબુદ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આવેલું નગર. મંદરપર્વતનું બીજું નામ. સમવાય અનુસાર તેનું પાઠાન્તર ‘ઉત્તર’ છે. પખવાડિયાની પંદર રાત્રિઓમાંની પ્રથમ રાત્રિ. યક્ષ દેવોના ઇંદ્ર પૂર્ણભદ્રની મુખ્ય પત્ની. તેના પૂર્વભવમાં તે એક વેપારીની પુત્રી હતી. માણિભદ્ર ની મુખ્ય પત્નીનું નામ પણ ઉત્તમા જ છે. જ્ઞાતાધર્મકથાના બીજા શ્રુતસ્કન્ડના પાંચમાં વર્ગનું અગિયારમું અધ્યયન. જંબૂદ્વીપના ઐરાવત ક્ષેત્રમાં આવતી ઉત્સર્પિણી માં થનારા બાવીસમા તીર્થંકર. મંદરપર્વતનું બીજું નામ. તેનું પાઠાન્તર ઉત્તમ છે. ભગવતીસૂત્રના શતક ૧૦ ના ૭ થી ૩૪ ઉદ્દેશકો. રતિકર પર્વતની ઈશાને આવેલુ સ્થાન. ઈશાનેન્દ્ર ની ૮ પટ્ટરાણીમાંની એક રામાનું તે પાટનગર છે. સંસારત્યાગના પ્રસંગે તીર્થંકર અરિષ્ટનેમિએ ઉપયોગમાં લીધેલી પાલખી. આ અને ‘ઉત્તરકુરુ' (૧) એક છે. મંદર(૩) પર્વતની ઉત્તરે આવેલા પ્રદેશનો એક ભાગ. તે જંબૂદ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આવેલો છે. તેનો આકાર બીજના ચંદ્ર જેવો છે. તે પૂર્વથી. પશ્ચિમ તરફ ફેલાયેલો છે. તેની ઉત્તરથી દક્ષિણા પહોળાઈ ૧૧૮૪૨ – ૨/૧૯ યોજન છે. તેની ઉત્તર તરફની જીવા પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ ૫૩૦૦૦ યોજનના માપની છે. તેની ધણુપિઠ દક્ષિણમાં ૬૦૪૧૮-૧૨/૧૯ યોજન છે. તેમાં વસતા લોકો ૪૯ દિવસમાં જ પુખ્ત બની જાય છે અને સુસમસુસમા નામનો ઉત્તમોત્તમ કાળ ભોગવે છે.
१. उत्तर
તી.
उत्तर
ઉત્તર
२. उत्तर उत्तरअंतरदीव
उत्तर उत्तरअन्तीप
ઉત્તર | ઉત્તરઅંતદ્વપ
HT.
१. उत्तरकुरा
उत्तरकुरु
ઉત્તરકુરુ
२. उत्तरकुरा
ती.
उत्तरकुरु
ઉત્તરકુરુ
३. उत्तरकुरा
भौ.
उत्तरकुरु
ઉત્તરકુરુ
१. उत्तरकुरु
મો.
ઉત્તરવું?
ઉત્તરકુરુ
मुनि दीपरत्नसागरजी रचित 'आगम-बृहत्-नाम कोष:' भाग-१
પૃ8-75