________________
‘માન-દ-નામ વકોષ:' મા I-૨
५. आवत्त
आवर्त
६. आवत्त
૭, કાવત
आवस्स/आवस्सग
आवस्सग्गचुण्णि
आवस्सय
બાવક્ષયપુષ્પn
આવર્ત
ત્રીસ મુહૂર્તમાંનું એક. અમમ નામથી સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ અને જંબુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિમાં તેનો નિર્દેશ છે.
| મહાશુક્રમાં આવેલું સ્વર્ગીય વાસસ્થાન. જ્યાં દેવો. आवर्त्त આવર્ત
નું ઉત્કૃષ્ટ આયુ સોળ સાગરોપમ વર્ષનું હોય છે.
ઘોસ(૮) અને મહાઘોસ(૪)ના જે ચાર ચાર आवर्त्त આવર્ત
લોકપાલ છે તેમાંનો એક. આ ઘોસ અને મહાઘોસ
સ્વનિતકુમાર દેવોના ઇન્દ્રો છે. आ. आवश्यक
આવશ્યક જુઓ આવશ્યક.
આવશ્યક (નિર્યુક્તિ સાથે) ઉપરની એક પ્રકારનું आ. आवश्यकचूर्णि આવશ્યકચૂર્ણિ
વિવેચન. તેના કર્તા જિનદાસગણિને ગણાય છે. અંગબાહ્ય ગ્રન્થોના બે પ્રકારોમાંનો એક પ્રકાર. શ્રમણોએ અને શ્રાવકોએ દરરોજ બે વાર (સવારે
અને સાંજે) ચૂક્યા વિના કરવાની ધાર્મિક ક્રિયાઓ आ. आवश्यक
આવશ્યક
આવશ્યક છે. આવશ્યક ગ્રન્થમાં છ અધ્યયનો છે. –(૧) સામાઈય, (૨) ચઉવીસત્યય, (૩) વંદણ, (૪) પડિક્કમણ, (૫) કાઉસ્સગ્ગ અને (૬)
પચ્ચકખાણ. . Hવશ્યQfT આવશ્યકચૂર્ણિ જુઓ ‘આવસ્યગચુણિ’.
આવશ્યક સૂત્ર ઉપર ભદ્રબાહુએ લખેલ ગાથાબદ્ધ
વિવેચન. આવશ્યકનિયુક્તિ ઉપર આવસ્મય HT. Hવનિશિ આવશ્યકનિર્યુક્તિ
ભાસ, આવશ્યકચુણિ અને હરિભદ્ર, મલયગિરિ તથા માણિક્યશેખરે રચેલી સંસ્કૃત વૃત્તિઓ છે. આવશ્યક નિર્યુક્તિ ઉપર એક પ્રકારે ગાયાબદ્ધ વિવેચન, આવશ્યક ઉપર ત્રણ ભાષ્ય છે. તેમાંનું એક મૂલભાષ્ય તરીકે જાણીતું અને બાકીના બે ભાષ્ય અને વિશેષાવશ્યકભાષ્ય તરીકે જાણીતા
છે. વિશેષાવશ્યકભાષ્ય આવશ્યકના કેવળ પ્રથમ HT. Hવશ્યક્ટ્રમાણું આવશ્યકભાષ્ય
અધ્યાય સામાઈક ઉપરની નિર્યુક્તિ ઉપર છે. આ વિશેષાવશ્યકભાષ્યના કર્તા જિનભદ્ર છે. જિનભદ્ર પોતે જ તેના ઉપર સ્વોપજ્ઞ ટીકા રચી છે. બીજી બે ટીકાઓ કોટ્યાચાર્ય અને મલધારી
હેમચન્દ્ર લખી છે.
આવશ્યક અંગબાહ્યના બે ભેદોમાંનો એક ભેદ. તેના વળી आ. आवश्यकव्यतिरिक्त
વ્યતિરિક્ત પેટા ભેદો કાલિક અને ઉત્કાલિક છે.
સિંધુની પૂર્વે ઉત્તર ભરતમાં વસતી ચિલાત જાતિ. अ. आपात
આપાત
ચક્રવર્તી ભરતની સેનાને આ જાતિ સાથે યુદ્ધ કરવુ પડ્યું હતુ.
आवस्सय णिज्जुत्ति
आवस्सयभास
आवस्सयवइरित
आवाड
मुनि दीपरत्नसागरजी रचित 'आगम-बृहत्-नाम कोष:' भाग-१
પૃ8-62