________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं , नियुक्ति: [८], भाष्यं H, विभा गाथा -], मूलं - /गाथा-] | पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
+
प्रत सूत्रांक
+
2
दीप
णादुपरमात्, अपान्तरालयर्तिपु समयेषु ग्रहणनिसर्गों, स्थापना-नानाननु ग्रहणनिसर्गप्रयतावात्मनः |परस्परविरोधिनी ततः कथमेकस्मिन् समये तो युज्यते 1, नैपनि जि नि | निविदोषा, एकस्मिन् समये कर्मा।
दाननिसर्गक्रियावत् उत्पादव्यपकियावत् अङ्गल्याकाशसंयोगविभागकियावच ग्रहणनिसर्गक्रियाद्वयस्थापि सद्भावोपपित्त, एकस्मिन् समये यथा जीवस्वाभान्यात् द्वावुपयोगौ न भवतो 'जुगवं दो नस्थि उवओगा' इति वचनात्, क्रियास्तु बहयोऽपि घटन्त एव, कायवाव्यनक्रियाणामेकस्मिन्नपि समये युगपत्प्रवृत्तिदर्शनात् , आह भाष्यकृत्"गहणनिसग्गपयत्ता परोप्परविरोहिणो कहंसमए। समए दो उबओमा न होज किरियाण को दोसो ॥१॥"(३४३वि.) पदुकं 'गृहाति कायिकेन चेत्यादि, तत्र कायिको योगः पचप्रकार:-औदारिकवैक्रियाहारकतैजसकार्मणभेदात, तत् [किं पश्चप्रकारेणापि कायिकेन गृहाति आहोचिदन्ययेत्याशासम्भवे तदपनोदार्थमिदमाह
तिविहंमि सरीरंमी जीवपएसा हवंति जीवस्स । जेहि उ गेण्हह गहणं तो भासह भासतो भासं॥८॥
'त्रिवि त्रिप्रकारे शीर्यत इति शरीरं 'कृशृपूज्मंजिकुटिपटिकंडिशोडिहिंसिभ्य ई' इति ईरः प्रत्यया, तस्मिन् | औदारिकवैक्रियाहारकाणामन्यतरस्मिन्नित्यर्थः, जीवति-प्राणान् धारयतीति जीवस्तस्य प्रदेशा जीवप्रदेशा भवन्ति, एतावत्युच्यमाने भिक्षोः पात्रमित्यादौ षष्टया भेदेऽपि दर्शनान्मा भू भिन्न प्रदेशतया शिष्याणामप्रदेशात्मसम्प्रत्यय इत्यत आइ-जीवस्य, जीवप्रदेशा जीवस्य भवन्ति-जीवस्यात्मभूता भवन्ति, अनेन निष्प्रदेशजीववादनिराकरणमाह, सति निष्प्रदेशत्वे करणचरणोरुग्रीवाद्यवयवसंसर्गाभाषप्रसके भेदाभेदविकल्पाभ्यामयोगात् , तथाहि करादिसम्बब
अनुक्रम
~89~