________________
आगम
(४०)
[भाग-3] "आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) १
अध्ययनं -1, नियुक्ति: [१], भाष्यं -, विभा गाथा [-], मूलं [-/गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
H
पोदाते अजीवतणं पावेजा, सुहृवि मेहसमुदए हो, पहा चंदसूराणं (नन्दी) इति वचनात् ततस्तस्य केवलज्ञानावरणावृतस्य घन
आवरणपटलाच्छादितस्येव सूर्यस्य यो मन्दः प्रकाशः सोऽपान्तरालावस्थितमतिज्ञानाद्यावरणक्षयोपशमसम्पादितं नानात्वं भजते,
भेदे हेतु यथा धनपटलावृतसूर्यमन्दप्रकाशोऽपान्तरालावस्थितकटकुट्याद्यावरणविवरप्रदेशभेदतः, स च नानात्वं तत्तत्क्षयोपशमानुरूपं तथा तथा प्रतिपद्यमानः स्वस्वक्षयोपशमानुसारेणाभिधानभेदमश्नुते, यथा मतिज्ञानावरणक्षयोपशमजनितो मतिज्ञानं श्रुतज्ञानावरणक्षयोपशमजनितः सुतज्ञानमित्यादि, तत आत्मस्वभावभूता ज्ञानस्याभिनिबोधिकादयो भेदाः, ते च
प्रतिवचनोपदर्शितपरिरथूरनिमित्तनेदतः पंचसयाः, ततस्तदपेक्षमावारकमपि पञ्चधोपवर्णिणतमिति न कश्चिद्दोषः, न ४चवमात्मस्वभावत्वे क्षीणावरणस्यापि तद्भावप्रसङ्गः, यत एते मतिज्ञानावरणादिक्षयोपशमरूपोपाधिसम्पादितसत्ताकाः,
यथा सूर्यस्य धनपटलावृतस्य मन्दप्रकाशभेदाः कटकुट्याद्यावरणविवरभेदोपाधिसम्पादिताः, ततः कथं ते निःशेषावर
क्षयात तथारूपक्षयोपशमाभावे भवितुमर्हन्ति !, न खलु सकलघनपटलकटकुव्याद्यावरणापगमे सूर्यस्य ते तथारूपा||2|| मन्दप्रकाशभेदा भवन्ति, उक्तं च-"कडविवरागयकिरणा मेहंतरियस्स जह दिणेसस्स । ते कडमेहावगमे न होंति जह तह इमाईपि ॥शा" ततो यथा जन्मादयो भावा जीवस्यात्मभूता अपि कर्मोपाधिसम्पादितसत्ताकत्वात्तदभावे न भवन्ति
तद्वदाभिनिवोधिकादयोऽपि भेदा ज्ञानस्यात्मभूता अपि मतिज्ञानावरणादिकर्मक्षयोपशमसापेक्षत्वात् तदभावे केवलिनो 12 दान भवन्ति, ततो नासर्वज्ञत्वदोषभावः, उक्तं च-"जमिह छडमत्वधम्मा जम्माईया न होति सिद्धाणं । इय केवलीणसामाभिणियोहाभामि को दोसो ?"(ध.६४५) इति ।। अपरस्त्वाह-प्रपा ववमुक्तयुक्तितो ज्ञानस्य पञ्चभेदत्वं परममीषा
दीप अनुक्रम
।
64KstCXCX
॥१९
~60
