________________
आगम
(४०)
[भाग-3] "आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) १
अध्ययनं -1, नियुक्ति: [१], भाष्यं -, विभा गाथा [-], मूलं [-/गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
H
दीप अनुक्रम
उपोद्धातेदासकलसंज्ञितमिति द्वाषेवभेदौ, उक्त च-"तम्हा अवग्गहाओ आरम्भ इहेगमेव नाणति । जुत्तं छउमत्थस्सासगळं इयर चलाआवरण
केवलिणो ॥१॥" (३०) अत्र प्रतिविधीयते-यत्तावदुक्तं 'सकलमपीदं ज्ञानं ज्ञायकस्वभावं, ततो ज्ञात्येकस्वभावत्वाविशेष भेदे हेतु: ॥१८॥
किंकृत एष आभिनिबोधिकादिभेद इति' तत्र ज्ञष्ट्येकस्वभावता किं सामान्यतो भवताऽभ्युपगम्यते विशेषतो वा', तत्र 31 न तावदाद्यः पक्षः क्षितिमाधत्ते, सिद्धसाध्यतया तस्य बाधकरवायोगात्, बोधरूपतारूपसामान्यापेक्षयाऽपि सकलमपिता ज्ञानमस्माभिरेकमभ्युपगम्यते एव, ततः का नो हानिरिति । अथ द्वितीयः पक्षस्तदयुक्तमसिद्धत्वात्, नहि नाम विशेषतोऽपि ज्ञानमेकमेवोपलभ्यते, प्रतिप्राणि स्वसंवेदनप्रत्यक्षेण उत्कर्षापकर्षकृतभेददर्शनात्, अथ यद्युत्कर्षापकर्षकृतमात्रभेददर्श-18 नात् ज्ञानभेदस्तहिं तावुत्कर्षापकर्षों प्रतिपाणि देशकालाद्यपेक्षया सहस्रशो विद्येते ततः कथं पश्चरूपता ?, नैष दोषः, परिस्थूरनिमित्तभेदतः पञ्चधात्वस्थ प्रतिपादनात्, तथाहि-सकलघातिक्षयो निमित्तं केवलज्ञानस्य मनःपर्यायज्ञानस्य त्वामोषध्यादिलब्ध्युपेतस्य प्रमादलेशेनाप्यकलङ्कितो विशिष्टो विशिष्टाध्यवसायांनुगतोऽप्रमादः, 'तं संजयस्स सबप्पमायरहियस्स विविहरिद्धिमतो' इति वचनात् , अवधिज्ञानस्य पुनस्तथाविधोऽनिन्द्रियरूपिद्रव्यसाक्षादवगमनिवन्धनं धयोपशमविशेषः, मतिश्रुतज्ञानयोस्तु लक्षणभेदादिकं, तच्चाने वक्ष्यामः, उक्तं च-"नत्तेगसहावत् ओहेण विसेसतो पुण-12 | असिद्ध। एगंततस्सहावत्तणे उ कह हाणिबुडीओ॥ १॥जं अविचलियसहावे नत्ते एगंततस्सहावत्त । न यता तहोवलढे उकरिसावगरिसविसेसा ॥२॥ तम्हा परिथूरातो निमित्तभेयाउ समयसिद्धातो । उववत्तिसंगतोचि आमिजिंबोहाइतो भेओ.॥३॥पाइकखतो. निमित्तं केवलनाणस्स पण्णिओ समए । मणपज्जवनाणस्स उ तहाविही अप्पमा-12
JanEducatanimal
~58~