________________
आगम (४०)
भाग-3] "आवश्यक"- मूलसूत्र
अध्ययनं -], नियुक्ति: -1, भाष्यं -1, वि०भा०गाथा [४६,४७,४८], मूलं [-/गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [९] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
लम्
दीप अनुक्रम
उपोयालेरखेन भन्यत्ररीखव्यमङ्गलं, सभवमपि नोभागमतो द्रव्यमजलं सर्वथा आगमरहितत्वात् , अत एव सर्वनिषेधवाची
नोशब्दोऽत्र प्रतिपचण्या, शरीरभव्यशरीरव्यतिरिकं तु द्रव्यमङ्गलं जिनप्रणीतप्रत्युपेक्षणादिक्रियां कुर्वन् अनुपयुक्तता साध्वादिः, किया हि प्रत्युपेक्षणादिका हस्तपादादिन्यापारविशेषरूपा, ततोऽसावागमो न भवति, आगमस्य ज्ञानत्वात् ,
शरीरादिचेष्टायास्तु तद्विपरीतत्वात्, तामपि यधुपयुक्तः करोति ततोऽसौ भावमङ्गलं भवति, अनुपयुक्तस सा द्रव्यं 'अनुप-18 टाबोयो द्रव्य'मिति वचनात, ततःक्रियायाः द्रव्यरवादनागमत्वाच तां कुर्वन् साध्यादिरभेदोपचारात् नोआगमतो शरीरभ-I7
ग्यशरीरव्यतिरिकं द्रव्यमङ्गलं, अत्रापि सर्वनिषेधवाची नोशब्दः, उकं च-"जाणयभवसरीराइरित्तमिह दवमंगलं होइ।
बा मजल्ला किरिआ तं कुणमाणो अणुवउचो ॥१॥ (भा०४६) अथवा यत् भूतचरणकरणपरिणाम आगमतो मायरीखव्यमालवत् भूतभावमलत्वात् ज्ञशरीरभव्यशरीरव्यतिरिक्तं द्रव्यमङ्गलं, यदपि बालकशरीरं चरणकरण कि
यापरिणामयोग्यं तदपि प्रागुक्तभव्यशरीरदब्यमङ्गलवत् भाविभावमङ्गलत्वात् शरीरभव्यशरीरव्यतिरिकं द्रव्यमङ्गलं,
मागुके हि नोआगमतो ज्ञशरीरभव्यशरीरे द्रव्यमझले भूतभाविज्ञानपरिणामापेक्षे, चरणकरणक्रियापरिणामस्तु ज्ञानपरिदणामामिन इति शरीरभन्यशरीरव्यतिरिक्तता, यदिवा स्वभावत एव शोभनवर्णादिगुणं सुवर्णादि तत् ज्ञशरी
भबशरीरम्पतिरिकं द्रव्यमङ्गलं, बाहच भाष्यकृत- “जं भूयभावमङ्गलपरिणाम तस्स वा जय जोग । वा पहावसोहणवण्याइगुण सुवण्णाई॥१॥ पि यहु भावमङ्गगलकारणओ मङ्गालंति निद्दिढ । नोआममओ दवं मागमरिहितोत्ति अं भपियं ॥२॥ (भा० ४७ ४८) अब जं भूयभावमङ्गलंति यत् भूतचरणकरणक्रियापरिणाम
VI॥८
JanEducmoni
~38~
