________________
आगम (४०)
[भाग-3] “आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १ अध्ययनं , नियुक्ति: [१२७], भाष्यं H, विभा गाथा [१३७९-१३८०], मूलं - /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
पोदात- निर्युतिः
सूत्रांक
॥१२९॥
दीप अनुक्रम
विकसितैकार्थिकानि, तथा प्रवचनसूत्रार्थानामपि पद्ममुकुलविकसितकल्पानामेकार्थिकविभागोन विरुद्ध इति, अथवा प्रवचनश्रु| अन्यथा व्याख्यायते-एकाथिकानि त्रीण्येवाश्रित्य वक्तव्यानि, तद्यथा-प्रवचनमेकार्थिकगोचरस्तधा सूत्रमर्थश्च, शेष हतार्थेकार्थपूर्ववत्, आह-यद्येवं द्वारगाथायां यदुक्तं प्रवचनैकार्थिकानि इति तद् व्याहन्यते, सूत्रार्थयोरप्येकाधिकाभिधानात्, नैष । ता दोषः, प्रवचनस्य सामान्यविशेषरूपतया सूत्रार्थयोरपि प्रवचनविशेषरूपत्वेन प्रवचनत्वोपपत्तेः, आह-यद्येवं तर्हि १२६-७ |विभागश्चेति पृथगद्वाराभिधानमनर्थक, तदसम्यक्, विभागश्चेति किमुक्तं भवति -नाविशेषेण सामान्यविशेषरूपस्य प्रवचनस्य पञ्चदशैकार्थिकानीति, किं तर्हि :-विभागश्च वक्तव्या, विशेषगोचराभिधानपर्यायाणां सामान्यगोचराभिधानपर्यायत्वानुपपत्तेः, नहि चूतसहकारादयो वृक्षादिशब्दपर्याया भवन्ति, लोके तथा व्यवहाराभावादिति ॥ तत्र प्रवचनसूत्रयोस्तावत् पञ्च पच एकाथिकान्याह
सुयधम्म तित्थ मग्गो पावयणं पवयणं च एगट्ठा। सुतं तंतं गंयो पाटो सत्थं च एगट्ठा ॥१२७॥
श्रुतस्य धर्मः-स्वभावः श्रुतधर्मः, श्रुतस्य बोधस्वभावात् श्रुतस्य धर्मो बोधो बोद्धन्या, अथवा श्रुतं च तत् धर्मश्च सुगतिधारणात् श्रुतधर्मः, यदिवा जीवपर्यायत्वात् श्रुतस्य श्रुतं च तत् धर्मः श्रुतधर्मः, उक्कं च-"बोहो सुयस्स धम्मो, सुर्य व धम्मो स जीवपज्जातो। सुगईए संजमंमि य धरणातो वा सुर्य धम्मो॥१॥" (वि.१३७९) तथा तीर्यते संसारस
॥१२९॥ मुद्रोऽनेनेति तीर्थ, तच्च सह इत्युतम्, इह तु तदुपयोगानन्यत्वात् प्रवचनं तीर्थमुच्यते, पाच-"तित्थंति पुषभणिय, संघो जो नाणचरणसंघातो। इह पवयणंपि तित्थं, तत्तोऽणत्यंतरंजेण ॥१॥" (वि. १३८०) तथा मृज्यते-शोध्यतेऽनेनात्मा इति
JanEdication.
i
n
~280
