________________
आगम (४०)
[भाग-3] “आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १ अध्ययनं , नियुक्ति: [१२८], भाष्यं H, विभा गाथा [१३८१-१३८६], मूलं - गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति: ।
प्रत
सूत्रांक
LACK
H
दीप अनुक्रम
मार्गः मार्गणे वा मार्गः, शिवस्यान्वेषणमिति भावः, कंच-"मजिज्जाइ सोहिजइ, जेणता पवयणं तओमग्गो। अहवा सिवस्स मग्गो, मग्गणमन्नेसणं पंथो॥२॥"(वि.१३८१)इति, तथा प्रगतमभिविधिनाजीवादिषु पदार्थेषु वचनं प्रावचन,प्रवच-1| नमुक्तशब्दार्थम्, उकानि पञ्च प्रवचनकार्थिकानि, सम्पति पञ्च सूत्रकार्थिकान्याह-मुखमित्यादि, सूचनात् सूत्र, तन्यतेऽनेन | अस्मादस्मिमिति वा तन्त्र प्रभ्यतेऽनेन अस्मादस्मिमिति वा अर्थ इति ग्रन्थः, प्रध्यते इति वा ग्रन्थः, पठनं पाठः पठ्यते | वा तदिति पाठः, पठ्यते-व्यक्त क्रियतेऽनेन अस्मादस्मिन्नभिषेयमिति वा पाठः, तथा शिष्यतेऽनेनास्मादस्मिन्निति | वा ज्ञेयमात्मा वा इति शास्त्रम् , एकाधिकानीति पुनरभिधानं सामान्यविशेषयोः कथश्चि दख्यापनार्थमिति । अथ अर्थैकार्थिकानि वक्तव्यानि, तत्र अर्थों व्याख्यानमनुयोग इत्यनान्तरम् , अतोऽनुयोगैकार्थिकानि विभणिषुराहअणुओगो य निओगो, भास विभासा य वत्तियं चेव । एए अणुओगस्स उ, नामा एगडिया पंच ॥ १२८॥ __ सूत्रस्यार्थेन सहानुकूलं योजनमनुयोगः अथवाऽभिधेये व्यापारः सूत्रस्य योगः अनुकूलोऽनुरूपो वा योगोऽनुयोगः | यथा घटशब्देन घटस्थ प्रतिपादनमिति, उक्तं च-"अनुयोजणमणुजोगो सुयस्स नियएण जमभिधेएणं । वावारो वा जोगो, जो अणुरूवोऽणुकूलो वा ॥१॥"(वि. १३८६) तथा नियतो निश्चितो वा योगः-सम्बन्धी नियोगः, यथा घटशब्देन घटस्यैव प्रतिपादनं न पटादेरिति, तथा भाषणं भाषा व्यक्तीकरणमित्यर्थः, यथा घटनात् घटः, चेष्टावानर्थों घट इति, तथा विविधा भाषा विभाषा-पर्यायशब्दैः स्वरूपकथनं यथा घटः कुटः कुम्भ इति, वार्तिकं त्वशेषपर्यायकथनमिति, एतान्यनुयोगस्य नामान्येकाथिकानि पञ्च, एष गाथासमुदायार्थोऽवयवार्थ तु प्रतिद्वारं वक्ष्यति, तत्र यद्यपि
=
... अत्र अनुयोगस्य वर्णनं क्रियते
~281