________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं , नियुक्ति: [१०७], भाष्यं , वि०भा०गाथा [१२०८-१२१०], मूलं [- /गाथा-] । पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
स्थाण्यारोहणमपरासां च सञ्जातपक्षाणां तस्मादप्युत्पतनमन्यासां स्थाणुबुधेऽवस्थानं कासाश्चित् स्थाणुबुभ्रात् प्रत्यवसर्प
णम, एवमिह जीवानां कीटिकानां क्षिती स्वभावगमनमिव यथाप्रवृत्तकरणं, स्थाण्वारोहणसदृशमप्राप्तपूर्ववादपर्वकरणं.. ४|ततः कीलकादुत्पतनमिव जीवानामनिवर्तिकरणम्, अनिवर्तिकरणवलेन मिथ्याष्टिगुणस्थानकादुदहत्य सम्यग्दृष्टि
गुणस्थानगमनात्, स्थाणुबुनावस्थानसदृशं ग्रन्थाववस्थानं, स्थाणुबुनादवसर्पणसदृशं ग्रन्थिदेशात्पुनर्व्यावर्त्तनेन दीर्घ-1 कर्मस्थितिकरणम् , उकं च-"खितिसाहावियगमणं, थाणूसरणं ततो समुप्पयणं । ठाणं थाणुसिरे वा ओरहणं वा। मुइंगाणं ॥१॥अत्र 'थाणुसिरे वा' इति स्थाणुबुने इति द्रष्टव्यं, बुनप्रदेश एवं भूतलसम्बद्धो निमग्नस्थाणुप्रदेशापेक्षया शिर इव शिरो विवक्षितम् , "खितिगमणंपिव पढमं थाणूसरणं व करणमप्पुवं । उप्पयणंपिव तत्तो, जीवाणं करणमनियत्री ॥२॥थाणुव गंठिदेसो गंठियसत्तस्स तत्वऽवत्थाणं ओयरणंपिव तत्तो पुणोवि कम्मट्ठितिविवही॥३॥"(वि०१२०८-५०) अत्र 'थाणुव' इति स्थाणुवुनमिवेत्यर्थः । सम्प्रति पुरुषदृष्टान्तः यथा केचन त्रयः पुरुषाः महानगरयियासब महाटवीं प्रपन्नाः सुदीर्घमध्यानमतिकामन्तः कालातिपातमीरवो भयस्थानमाढौकमानाः शीघ्रतरगतयो गच्छन्तः पुरस्तादुभयतः समुत्खातकरवालपाणी द्वौ तस्करावालोक्य तेषामेकः प्रतीपमनुप्रयातः अपरस्तु ताभ्यामेव गृहीतः अन्यस्तु ती द्वाप्यति
क्रम्यष्टं नगरमनुप्राप्त इत्येप दृष्टान्तः, अयमुपनयः-इह संसाराटव्यां पुरुषाखयः संसारिणः कल्प्यन्ते, पन्थाः कम्मस्थितिशारतिदीर्घा, भयस्थानं ग्रन्थिदेशा, द्वौ तस्करौ रागद्वेषौ, तत्र प्रतीपगामी यो यथाप्रवृत्तिकरणेन ग्रन्थिदेशमासाद्य पुनरनिolleपरिणामः सन् कर्मस्थितिमुस्कृष्टामासादयति, तस्करद्वयावरुः प्रबलरागद्वेषोदयो ग्रन्धिकसत्त्वः, अभिलपिनगरानु
CCCA-1-44
आ.सू.२०
JanEducation. itemaal
~2514
