________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [८९-९०], भाष्यं , विभा गाथा H, मूलं - /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
%
सत्राक
-
--
2
दीप अनुक्रम
H
उपोद्धात-सानखानयुक्त
नस्य नियुक्ति कीर्चयिष्यामीति, तत्र तेषामेव तीर्थकरगणधराणां शोलादिसम्पत्समन्वितताप्रतिपादनार्य पाथायमाह- निलिनियुक्तिः सव-नियम-नाणरुक्खं आरूढो केवली अमियनाणी । तो मुयइ नाणवुद्घि भवियजणवियोहणद्वाए ॥ ८॥
तं बुद्धिमएण पडेण गणहरा गिहिउँ निरवसेसं । तित्थयरभासियाई गंयंति तओ पवयणट्ठा ॥ ९॥ । ॥१०४॥
सूत्ररचना रूपको नामात्रालङ्कार, तत्र वृक्षो द्रव्यतो भावतश्च, द्रव्यतः प्रधानो वृक्षः कल्पवृक्षा, यधा तमारुह्य कश्चिद् गम्धादिगुणसमन्वितानां कुसुमानां सञ्चयं कृत्वा तदधोभागवर्चिनां पुरुषाणां तदारोहणासमानामनुकम्पया कुसुमानि विस्जति, तेऽपि च भूपातरजोगुण्डनभयात् विमलविस्तीर्णपटैः प्रतीच्छन्ति, पुनर्यथोपयोगमुपभुञ्जानाः परेभ्यश्चोपकुर्वाणाः सुखं प्राप्नुवन्ति, एवं भाववृक्षेऽपि सर्वमिदमायोज्यं, तद्यथा-तपश्च नियमश्वज्ञानं च तपोनियमज्ञानानि तान्येव वृक्षस्तपोनियमज्ञानवृक्षः तम्, अनशनादिबाह्याभ्यन्तरभेदभिन्नं तपः, नियमस्त्विन्द्रियनोइन्द्रियसंयमः, तत्र श्रोत्रादीनां संयमनं इन्द्रियनियमः, क्रोधादीनां विनिग्रहो नोइन्द्रियसंयमा, ज्ञानमिह केवलज्ञानं परिगृह्यते,तस्यैव सम्पूर्णत्वात, उत्तरत्र केवलिग्रहणाच, इत्थंभूतं वृक्षमारूढा,इह ज्ञानं सम्पूर्णमसम्पूर्ण च भवति ततः सम्पूर्णज्ञानपरिग्रहाधमाह-केवलं-सम्पूर्णज्ञानमस्यास्तीति केवली,असावपि त्रिविधा, तद्यथा श्रुतकेवली क्षायिकसम्यक्त्वकेवलीक्षायिकज्ञानकेवली, यदिवा चतुविधा,तद्यथा-श्रुतकेवली अवधिकेवली मनःपर्यायज्ञानकेवली केवलज्ञानकेवलीति,तत्र श्रुतादिकेवलिव्यवच्छित्तये केवल-10 ज्ञानेन केवलित्वं प्रतिपिपादयिषुराह-अमितज्ञानी,अमितज्ञानेन केवलीति भावार्थः, स चेह प्रक्रमाद् भगवान् चतुर्ति
T १०४॥ दिशदतिशयसम्पमस्तीर्थकरः, 'तोचि ततो वृक्षात् ज्ञानरूपकुसुमवृष्टिं कारणे कार्योपचारात् ज्ञानकारणभूतशब्दकुसुमवृष्टिं,
*-10-
2
%
%
*
JanEducation iral
For
a From Us
... 'गणधर' द्वारा सूत्र-रचनाया: कथनं
~230
