________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [७७], भाष्यं , विभा गाथा [८१३-८१४], मूलं [- /गाथा-] । पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
जुमतिरघोलौकिकमामेषु यः सर्वापस्तन आकाशप्रदेशपतरस्तं यावत् माई पावत् ज्योतिश्चास्योपरितलं तिर्यग्यावदर्द्धतृतीयद्वीपसमुद्रेषु अतृतीयाकुलहीनेषु संज्ञिना पञ्चेन्द्रियाणां पर्याप्ताना मनोगतान भावान् जानाति, विपुलमतिर तृतीयैरकुलैरभ्यधिकान , कालत ऋजुमतिरतीतमनागतं च पस्योपमस्खासयभागमेव विपुलमतिरभ्यधिकतर विशुदतरं च, भावत ऋजुमतिरनन्तान भावान जानाति, सानेव विपुलमतिरभ्यधिकतरान् , इह साक्षात् तानेव मनःपयोंयान् परिच्छिनत्ति, मनस्त्वपरिणतैः पुनः स्कन्धेरालोचितान बाह्यानर्थान् मनोद्रव्याणां तथारूपपरिणामान्यधानुपप-19 सितः, युक्तं चैतत् , यतो मूर्तद्रव्यालम्बनमेवेदं मनःपर्यायज्ञानमिष्यते, मन्तारस्त्वमूर्चमपि धर्मास्तिकायादिकं मन्यन्ते, ततोऽनुमानत एव चिन्तितमर्थमवबुध्यन्ते, नान्यथेति प्रतिपत्तव्यम् , आह च भाष्यकृत्-"मुणइ मणोदवाई नरलोए । सो मणिजमाणाई । काले भूय-भविस्से पलियाऽसंखिजभागम्मि ॥१॥ दबमणोपज्जाए जाणइ पासइ य तग्गएऽणते। तणावभासिए उण जाणइ बझेऽणुमाणेणं ॥२॥" (वि.८१२-४)इदंमनःपर्यायज्ञानं मनोदव्याणां पर्यायानेव गृह्णन् उपजायते, पर्यायाश्च विशेषाः, विशेषग्राहकं च ज्ञानमतो मनःपर्यायज्ञानमेव भवति, नतु मनःपर्यायदर्शनमिति, सत्पदप्ररूपणतायस्त्ववधिज्ञानवदगन्तव्याः, नानात्वं चानाहारकापर्याप्तको न प्रतिपद्यमानको नापि पूर्वप्रतिपत्राविति ।। उक्तं मनःपर्याय-15 ज्ञानमिदानीमवसरप्राप्तं केवलज्ञानं प्रतिपादयशाह- भह सबवपरिणाम-भावविन्नत्तिकारणमणतं । सासयमप्पडिवार्य, एगविहं केवलण्णाणं ॥७॥ अवशब्द इहोपन्यासार्थः, पूर्वमुद्देशसूत्रे मनःपर्यायानन्तरं केवलज्ञानमुपन्यस्तं, तत्सम्पति तात्पर्यनिर्देशार्थमुपन्यस्वते |
4%ACACC
For
a From Us
... अथ केवलज्ञानस्य वर्णनं क्रियते
~185
