________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [१७], भाष्यं , विभा गाथा [७१९-७२१], मूलं [- /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
आव.मल. उपोदाते अवधी
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
H
अवस्थितिः अवस्थानम् , अवघेराधाररूपतालक्षणेन पर्यायेण क्षेत्रस्यावस्थानं, कालेन-कालमाश्रित्य सागरोपमाणि अवस्थाशब्द एवकारायः स चावधारणे भिन्नकमच त्रयस्त्रिंशतमेव, इयमत्र भावना-अनुत्तरसुरा यत्र क्षेत्रे येष्वेव च प्रति-दानम् गा. नियतेषु क्षेत्रप्रदेशेषु जन्मसमयेऽवगाढास्ते प्रायस्त त्रैवाभवक्षयमवतिष्ठन्ते, ततः तानधिकृत्योत्कर्षतोऽवधेरवस्थानं त्रयत्रिंशतं सागरोपमाणि यावदवाप्यते, उक्तं च-"आहारे उवओगे, लद्धीए का हविजऽवत्थाणं । आहारो से खितं, तेत्तीसं81 सागरा तत्थ ॥शा विजयाइसूबवाए जत्थोगाढो भवक्खयं (ओ वि०) जाव ।खेत्तेऽवचिढइ तहिं दबेसु य देहसयणेसु ॥२॥ (वि.७१९-२०)” उपयोगमधिकृत्यावधेरवस्थानं, द्रवति-गच्छति तांस्तान् पर्यायानिति द्रव्यं, वाहुलकात् कर्तरि प्रत्ययः, तस्मिन् द्रव्ये-द्रव्यविषये तत्र चान्यत्र क्षेत्रे भिन्न श्चासौ मुहूर्त्तश्च भिन्नमुहूर्तः, अन्तर्मुहूर्त कालं यावदिति तात्पर्यार्थः, न परतः,सामर्थ्याभावात्, उकंच-"दबे भिन्नमुहत्तं,तस्थऽनत्य व हवेज खेत्तंमि। उवओगोन उपरओ सामत्थाभावओ तस्स ॥३॥ (वि.७२१)" तथा तत्रैव द्रव्ये ये पर्यवाः-पर्यायधर्मास्तल्लाभे पर्यायान्तरं संचरतोऽवधेरुपयोगमधिकृत्यावस्थानं सप्लाष्टौ वा समयान यावत्, न परतः, पर्यायाणां सूक्ष्मतया परतस्तद्विषयेऽवस्थाने सामर्थ्याभावात् , अन्ये तु व्याचक्षतेपर्यवा द्विविधाः, तद्यथा-गुणाः पर्यायाश्च, तत्र सहवर्तिनो गुणाः शुक्लत्वादयः, क्रमवर्जिनः पर्यायाः नवपुराणादयः, तत्र गुणाः स्थूलाः पर्यायास्तु सूक्ष्माः, यथा २ च सूक्ष्म वस्तु तथा २ उपयोगस्य स्तोककालता, द्रव्यगुणपर्यायाश्च यथोत्तरं ॥ सूक्ष्मास्ततो गुणेष्वष्टौ समयान यावदुपयोगस्यावस्थानं, पर्यायेषु तु सप्त समयानिति, उक्कं च-"दबे तत्थेव गुणा, संचरओ 8 सत्च वगु वा समया । अण्णे पुण अटूठ गुणे भणति तप्पज्जवे सत्त ॥४॥जह जह मुहुर्म वत्थु तह तह थोवोवओगया
JanEducmon inema
Far
From Us Oy
X
anelibrary org
~1624