________________
आगम
(४०)
[भाग-3] "आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [१२], भाष्यं H, विभा गाथा [७०२-७०३], मूलं - /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
161
प्रत
उपोद्धाते ||
सूत्रांक
H
*
दीप अनुक्रम
आवश्यकेा पुढवीए हेछिल्ले चरिमते, महासुक्कसहस्सारगदेवा चउत्थीए पंकप्पभाए पुढवीए हेहिले चरिमंते, आणयपाणयआरण-16 मानि
अञ्चयदेवा अहे पंचमाए पुढविए धूमप्पभाए हेहिले चरमते, हेहिममज्झिमगेविजगदेवा अहे जाव छडीए तमाए पुढवीए कानां पाहिहिले चरमंते, उवरिमगविज्जगदेवाणं भंते ! केवइयं खेत्तं ओहिणा जाणंति पासंतिी, गोयमा! जहण्णेणं अंगुलस्म असं-18शिपाणां च
खेजभागं उक्कोसेणं अहे सत्तमाए पुढवीए हेहिले चरिमंते, तिरियं जाव असंखिजे दीवसमुदे, उर्दु जाच सगाई विमा-तातिर्यगूलणाई ओहिणा जाणंति पासंति, अणुत्तरोववाइदा णं भंते ! देवा णं केवइयं खेनं ओहिणा जाणंति पासंति', गोयमा ! मवधिः जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेजमार्ग उक्कोसेणं संभिन्नं लोगनालिं जाणंति पासंति", अत्र अपर आह-नन्वालासोयभाग-18/गा.५१-२ प्रमितोऽवधिः सर्वजघन्यो भवति, सर्वजघन्यश्चावधिस्तिर्यङ्मनुष्येष्वेव, न शेषेषु, यत आह भाष्यकृत् स्वकृतभाष्यटीकायाम्-"उत्कृष्टोमनुष्येष्वेव नान्येषु, मनुष्यतिर्यग्योनिषु जघन्योनान्येषु, शेषाणां मध्यम एवे"ति, वक्ष्यति च-उकोसो मणुएK मणुस्सतिरिच्छएसु य जहण्णों'इति(वि.७०३) तत्कधमिह वैमानिकानां सर्वजघन्य उक्का, उच्यते-सौधर्मादिदेवानां पारभाविकोऽप्युपपातकाळेऽवधिः सम्भवति, सच सर्वजघन्योऽपि कदाचिदवाप्यते, उपपातानन्तरं तु देवभवप्रत्ययजस्ततो न कश्चिदोषः, आह च दुध्यमान्धकारनिमग्नजिनमवचनप्रदीपो भाष्यकृत् जिनभद्रगणिक्षमाश्रमण:-"वेमाणियाणमंगुलभागमसंखं जहण्णतो होइ । उववाए परभविओ, तन्भवजो होइ तो पच्छा ॥१॥" (वि.७०२) तदेवं वैमानि-8|॥६६॥ कानामवधिक्षेत्रपरिमाणमुक्तम्, इदानी सामान्यतस्तदर्जदेवानां प्रतिपिपादयिषुराह| "संखेजजोषणा खलु, देवाण अद्धसागरे ऊणे । तेण परमसंखेजा जहण्णयं पण्णवीसं तु॥५२॥
*%%
-
JanEducaumheer
Haijaanelibrary.org
~1540