________________
आगम
(४०)
[भाग-3] "आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं H, नियुक्ति: [१३-१५], भाष्यं H, विभा गाथा [४२९], मूलं - गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
%
H
%
दीप
संझिनो दीर्घकालिकोपदेशेन परिगृह्यन्ते, ते च पूर्वप्रतिपन्ना नियमतो लभ्यन्ते, इतरे तु भजनीयाः विवक्षिते काले, असजिनस्तु प्रतिपन्नाः सम्भवन्ति नत्वितरे इति । भव इति द्वारं, तत्र भवसिद्धिकाः संजिवत् , अभवसिद्धिकास्तूभयशून्याः। चरमद्वारे चरमो भवो भविष्यति येषां ते अभेदोपचाराच्चरमाः, ते च पूर्वप्रतिपन्ना नियमतः सन्ति, प्रतिपद्यमानकास्तु | विवक्षितकाले भाज्याः, अचरमास्तूभयविकलाः, आभिनियोधिकज्ञानमेतेषु गत्यादिमार्गणास्थानेषु मायेते, तच्च मार्गितमुक्तप्रकारणेति ॥ साम्प्रतमाभिनिवोधिकजीवद्रव्यप्रमाणमुच्यते-तत्र प्रतिपत्तिमङ्गीकृत्य विवक्षितकाले कदाचिद्भवन्ति कदाचिन्नेति, यदि भवन्ति तर्हि जघन्यत एको द्वौ त्रयो वा उत्कर्षतस्तु क्षेत्रपल्योपमासइख्येयभागप्रदेशराशिप्रमाणाः,
प्रतिपन्नास्त जघन्यतः क्षेत्रपल्योपमासवभागप्रदेशराशिप्रमाणाः उत्कर्षतस्तु तेभ्यो विशेषाधिकाः, उक्तं च-11 सा खत्तपलिओवमासंखभाग उक्कोसतो पवजेजा। पुवपवन्ना दोसुवि पलियासंखेजइमभागा ॥१॥" (वि०४२९) अत्र 'दोसु। वित्तिद्वयोरपि पदयोजघन्यपदे उत्कृष्टपदे च, नवरं जघन्यपदादुत्कृष्टपदं विशेषाधिकं द्रष्टव्यं, अन्यथोत्कृष्टपदत्वायोगात् ॥ इदानी क्षेत्रद्वारम्-तत्र नानाजीवानगी कृल्य सर्वेऽप्याभिनिवोधिकज्ञानिन एकत्र पिण्डिता लोकासङ्ख्ययभागमेव व्यानु-11 वन्ति, आह च मूलटीकाकृत्-"सर्व एवाभिनित्रोधिकज्ञानिनो लोकस्यासङ्ख्ययभागे वर्तते" इति, एकजीवस्त्विलिकागल्या
गच्छन् मनुत्तरसुरेषु सप्तसु चतुर्दशभागेषु रजुप्रमाणेषु वर्तते, तेभ्यो वाऽऽगच्छन् , अधस्तु पष्ठीं पृथिवीं गच्छन् ततो कावा प्रत्यागच्छन् पञ्चसु चतुर्दशभागेषु, नातः परमधा क्षेत्रमस्ति, यस्मात् सम्यग्दृष्टेरधः सप्तमनरकगमनं प्रतिषिद्धं, १४मपि पृथिवीं यावत्सैद्धांतिकमतेन विराधितसम्यक्त्वो गृहीतेनापि क्षायोपशमिकेनं सम्यक्त्वेन कश्चिदुत्पद्यते, तत उक्त
अनुक्रम
+
मा.सू.८
-447
JanEducatanimal
~107
