________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययनं [८], मूलं [-] / गाथा ||४|| नियुक्ति : [२५९...]
प्रत
सूत्रांक
TABASSADORE
||४||
चारित्रमुकं । ननु 'हियणिस्सेसाए य सजीवाणीन्युक्तौ तेर्सि विमोक्खणट्ठाऐं इत्यतिरिच्यते, न, तानेवोद्दिश्यास्य भगवतः प्रवृत्तिरिति प्रधानत्वात् पुनस्त द्विमोक्षणार्थताऽभिधानं, दृश्यते हि-'ब्राह्मणा आयाता वशिष्ठोऽप्यायात इति सामान्योक्तावपि पुनः प्रधानस्याभिधानमिति सूत्रार्थः ॥ यदसी भाषते तदाह-. सवं गंथं कलहं च विप्पजहे तहाविहं भिक्खू । सब्वेसु कामजाएसु पासमाणोन लिप्पई ताई ॥४॥ व्याख्या-'सर्वम्' अशेष 'ग्रन्थं बाह्यमाभ्यन्तरंच, तत्र बाह्यं धनादि, आभ्यन्तरं मिथ्यात्वादि, कलहहेतुत्वा. कलह:-क्रोधस्तं, चशब्दान्मानादीच, अभ्यन्तरग्रन्थरूपत्वेऽपि चैषां पृथगुपादानं बहुदोषख्यापनार्थ, 'विप्पजहे ति* | विप्रजह्यात्-परित्यजेत् 'तथाविध मिति कर्मवन्धहेत, न तु धर्मोपकरणमपीत्यभिप्रायः, पाठान्तरतश्च-तथा-12 विधो, 'भिक्षुः' यतिस्तस्यैवविधधर्माहत्वादेवमभिधानम् , अन्योक्त्या या त एवैवमुच्यन्ते, ततश्च किं स्यादित्याह-'सर्वेषु' अशेषेषु 'कामजातेपु' मनोज्ञशब्दादीनां प्रकारेषु समूहेषु वा 'पासमाणो'त्ति पश्यन् प्रेक्षमाणो, विपाककटुकात्मकं तद्विषयं दोषमिति गम्यते, न लिप्यते' कर्मणा नोपदिह्यते, कामदोषज्ञस्य तेषु प्रायः प्रवृत्तेरभा| वादिति भावः, तायते त्रायते वा रक्षति दुर्गतरात्मानम् एकेन्द्रियादिप्राणिनो वाऽवश्यमिति तायी त्रायी वेतिर | सूत्रार्थः । इत्थं ग्रन्थत्यागिनो गुणमभिधाय व्यतिरेके दोषमाहभोगामिसदोसविसन्ने हियनिस्सेयसबुद्धिवोच्चत्थे । बाले य मंदिए मूढे वजमा मच्छिया व खेल मि ॥५॥ १ विपज्जत्थे प्र०
दीप अनुक्रम [२१२]
For
at
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~82
