________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [७], मूलं [-] / गाथा ||१८|| नियुक्ति: [२४९...]
औरधी
याध्य. ७
४
प्रत सूत्रांक ||१८||
उत्तराध्य.8-यतोऽयं बालो लोलताशठः ततो नरकगतितिर्यग्गतिनिवन्धनाभ्यां लोलताशठत्वाभ्यां देवत्वमनुजत्वे हारितस्या-
सोक्तरूपा द्विविधैव गतिः सम्भवति, एवं च मूलच्छेदेन जीवानां नरकतिर्यक्त्वमुच्यते, मूलं हि मनुष्यत्वं लाभश्च बृहद्वृत्तिः
देवत्वम् , उभयोरपि तयोहारणादिति सूत्रार्थः ॥ पुनर्मूलच्छेदमेव समर्थयितुमाह॥२८॥ ततो जिए सई होइ, दुविहं दुग्गतिं गते । दुल्लहा तस्स उम्मजा, अहाए सुचिरादवि ॥१८॥
| व्याख्या-ततः' देवत्वमानुषत्वजयनात् तको वा बालः 'जिय'त्ति व्यवच्छेदफलत्वाद्वाक्यस्य जित एव: है सतित्ति सदा भवति 'द्विविधां' नारकतिर्यग्भेदां, दुनिन्दायां, दुष्टा-निन्दिता गतिर्दुर्गतिस्तां गतः' प्राप्तः, सदाजितत्वमेवाभिव्यनक्ति-'दुर्लभाः' दुष्प्रापाः 'तस्येति देवमनुजत्वे हारितवतो बालस्य 'उम्मजत्ति सूत्रत्वादुन्म-11 जनमुन्मजा-नरकतिर्यग्गतिनिर्गमनात्मिका, स्यादेतत्-चिरतरकालेनोन्मजाऽस्य भविष्यति, अत आह-'अद्धायां' काले अर्थादागामिन्यां, किं खल्पायामेव ?, इत्याह-सुचिरादपीत्सद्धाशब्देनैव कालाभिधानात् सुचिराच्छब्दः प्रभूतत्वमेवाह, ततोऽयमर्थः-अनागताद्धायां प्रभूतायामपि, बाहुल्याचेत्थमुक्तम् , अन्यथा हि केचिदेकभवेनैव तत है उद्धृत्य मुक्तिमप्यामुवन्त्येवेति सूत्रार्थः ॥ इत्थं पश्चानुपूर्व्यपि व्याख्यानमिति पश्चादुक्तेऽपि मूलहारिण्युपनय- मुपदय मूलप्रवेशिन्यभिधातुमाह-यद्वा विपक्षापायपरिज्ञानतयैवोपादेये प्रवृत्तिरिति पश्चादुक्तमपि मूलहारिणमा-1 दावुपदश्यंतदाह
दीप अनुक्रम [१९६]
॥२८॥
For
at
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~62
