________________
आगम
(४३)
प्रत
सूत्रांक
॥११
-२३||
दीप
अनुक्रम [७८३
-७९५]
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि ” - मूलसूत्र - ४ ( मूलं+निर्युक्तिः+वृत्तिः) अध्ययनं [२१], मूलं [-] / गाथा ||११-२३||
निर्युक्ति: [४३५...]
र्वचनादिकं सहत इति क्षान्तिक्षमः, संयत इति संयतः स चासौ ब्रह्मचारी च संयतत्रह्मचारी पूर्व प्रति| पत्या गतत्वेऽपि ब्रह्मचारीत्यभिधानं ब्रह्मचर्यस्य दुरनुचरत्वख्यापनार्थम् अनेन च मूलगुणरक्षणोपाय उक्तः । | 'कालेण काल'ति रूढितः काले - प्रस्तावे यद्वा कालेन -पादोनपौरुप्यादिना कालमिति — कालोचितं प्रत्युपेक्षणादि कुर्वन्निति शेषः, 'राष्ट्र' मण्डले 'बलावल सहिष्णुत्वासहिष्णुत्वलक्षणं ज्ञात्वाऽऽत्मनः यथा यथाssत्मनः संयमयोगहानिर्न जायते तथा तथेत्यभिप्रायः, अन्यच सिंहवत् 'शब्देन' प्रस्तावाद्भयोत्पादकेन 'न समत्रस्यत्' नैव सच्याचलितवान् सिंहरन्ताभिधानं च तस्य सात्त्विकत्वेनातिस्थिरत्वात्, अत एव बाग्योगम् अर्थाद् दुःखोत्पादकं 'सोच'ति श्रुत्वा 'न' नैव 'असभ्यम्' अश्लीलरूपम् ' आहुत्ति उक्तवान् । तर्हि किमयमकरोदित्याह – 'उपेक्षमाणः' तमवधीरयन् पर्यत्रजत्, तथा 'प्रियम्' अनुकूलम् 'अप्रियम्') अननुकूलं 'सब तितिक्खएज'त्ति सर्वम् 'अतितिक्षत' सोढवान् किञ्चन सवत्ति सर्व वस्तु सर्वत्र स्थानेऽभ्यरोचयत, न यथादृष्टाभिलाषुकोऽभूदिति भावः यदिवा यदेकत्र पुष्टालम्बनतः सेवितं न तत्सर्वम् - अभिमताहारादि सर्वत्राभिलषितवान्, न चापि पूजां गहीं वाऽभ्यरोचयतेति सम्बन्धः, इह च गहतोऽपि कर्मक्षय इति केचिदतस्तन्मतव्यवच्छेदार्थे गर्हाग्रहणं, यद्वा गर्हा - परापवादरूपा । ननु भिक्षोरपि किमन्यथाभावः संभवति ? येनेत्थमित्थं च तगुणाभिधानमित्याह - 'अणेग' त्ति वृत्तार्द्ध, तत्र च 'अणेग' त्ति अनेके 'छन्दाः' अभिप्रायाः संभवन्तीति
Samaicamatond
For Parsons Privat
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र [४३] मूलसूत्र [४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्तिः
~472~
