________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययनं [६], मूलं [-1 / गाथा ||१८|| नियुक्ति: [२४३...]
प्रत सूत्रांक
||१८||
अन्वेषयेदिति सूत्रार्थः ॥ इत्थं प्रसक्तानुप्रसक्त्या संयमखरूपमुक्तं, तदुक्तौ च निर्ग्रन्धखरूपं, सम्प्रत्यत्रैवादरोत्पादनार्थमाह
एवं से उयाहु अणुत्तरनाणी अणुत्तरदसी अणुत्तरनाणदसणधरे ।
अरहा णायपुत्ते भयवं वेसालीए वियाहिए ॥ १९॥ तिमि ॥ व्याख्या-'एवम् ' अमुना प्रकारेण 'से' इति भगवान् ‘उदाहुत्ति उदाहृतवान् 'अनुत्तरज्ञानी' सर्वोत्कृष्टज्ञानवान् । ननु चानुत्तरज्ञानीति मत्वर्थीयेन न भवितव्यं, बहुव्रीहिणैव तदर्थस्योक्तत्वात् , सत्यम् , अनुत्तरज्ञानशब्दोऽयं गौरखरशब्दवत् संज्ञाप्रकार एव, केवलज्ञानवाचकत्वात् अस्य, ततो गौरखरषदरण्यमित्यादिवन्न दोषः, नास्योत्तरमस्तीत्यनुत्तरं तथा पश्यतीत्यनुत्तरदशी, सामान्यविशेषग्राहितया च ज्ञानदर्शनयोर्भेदः, यत उक्तम्-"जं सामण्णग्गहणं दसणमेयं बिसेसियं नाणं"ति, अनुत्तरे ज्ञानदर्शने युगपदुपयोगाभावेऽपि लब्धिरूपतया धारयतीत्यनुत्तरज्ञानदर्शनधरः। ननु प्रागुक्ताभ्यां विशेषणाभ्यामस्वार्थस्योक्तत्वात् कथं न पौनरुक्त्यम् !, उच्यते, अस्थान्याभिप्रायत्वात् , अत्र हि अनुत्तरज्ञान्यनुत्तरदर्शीति भेदाभिधानेन ज्ञानदर्शनयोर्भिन्नकालमाह, ततश्च मा भूदुपयोगवल्लन्धिद्वयमपि भिन्नकालभावीति व्यामोह इत्युपदिश्यते ज्ञानदर्शनधरः, अर्हति देवादिभ्यः पूजामित्यहन् , स चार्थात्तीर्थकृत् , ज्ञातः-उदा१ यत्सामान्यग्रहणं दर्शनमेतत् विशेषितं ज्ञानम् ॥ १ ॥
दीप अनुक्रम [१७८]
CREACKS
JAMEducational
For
any
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति: अत्र सूत्रक्रमांक ||१८|| वर्तते, मूल संपादने मुद्रणदोषात् ||१९|| इति लिखितं
~41
