________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [९], मूलं [-1 / गाथा ||१५-१६|| नियुक्ति: [२७९...]
नमिमत्र
प्रत
ज्याध्य.९
बृहद्वृत्तिः
सूत्रांक
||१५-१६||
उत्तराध्यः ४/प्रागुक्तहेतोरसिद्धत्वमुक्तम्, तत्त्वतो ज्ञानादिव्यतिरिक्तस्य सर्वस्याखकीयत्वादित्यादिचर्चः प्राग्वदिति सूत्रार्थः॥ एतदेव तिच भाषयितुमाह
चत्तपुत्तकलत्तस्स, निव्वावारस्स भिक्खुणो। पियं न विजई किंचि, अप्पियंपि न विजह ॥१५॥ ॥३१०॥ बहुं खु मुणिणो भई, अणगारस्स भिक्खुणो। सब्बतो विप्पमुकस्स, एगंतमणुपस्सओ ॥१६॥
व्याख्या-त्यक्ताः-परिहताः पुत्राश्च-सुताः कलत्राणि च-दारा येन स तथा तस्य, अत एव 'निर्व्यापारस्य परिहतकृषिपाशुपाल्यादिक्रियस्य 'भिक्षोः' उक्तरूपस्य 'प्रियम्' इष्टं 'न विद्यते' नास्ति 'किञ्चिद्' अल्पमपि, 'अप्रियमपि' अनिष्टमपि 'न विद्यते नास्ति, प्रियाप्रियविभागास्तित्वे हि सति पुत्रकलत्रत्यागं न कुर्यादेव, तयोरेवातिप्रतिबन्धविषयत्वादिति भावः, एतेन यदुक्तं-नास्ति किञ्चनेति तत्समर्थितं, तत् खकीयत्वं हि पुत्रायत्यागतोऽभिवङ्गतः स्यात् स च निषिद्ध इति, एवमपि कथं सुखेन वसनं जीवनं वत्याह-'बहु' विपुलं 'खुः' अवधारणे, बहेव |'मुनेः' तपखिनः 'भद्र' कल्याणं सुखं वा 'अनगारस्य' 'भिक्षोः' इति च प्राग्वत् , 'सर्वतः' बाह्यादभ्यन्तराञ्च, यद्वा
खजनात् परिजनाच 'विप्रमुक्तस्य' इति पूर्ववत् , 'एकान्तम्' 'एकोऽहमित्यायुक्तरूपैकत्वभावनात्मकम् 'अनुपश्यतः' दूपर्यालोचयत इति सूत्रद्वयार्थः ॥ पुनरपि 'एय' सूत्रं प्राग्वत् (१७)
पागारं कारइत्ता णं, गोपुरहालगाणि य । उस्सूलए सयग्घी य, ततो गच्छसि खत्तिया ॥१८॥
SCANCHECHNOCRACK
दीप
अनुक्रम [२४३-२४४]
SamEducatimotimatent
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~121
