________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययनं [९], मूलं [-1 / गाथा ||१७-१८|| नियुक्ति: [२७९...]
प्रत
सूत्रांक
||१७-१८||
& ब्याख्या-प्रकर्षण मर्यादया च कुर्वन्ति तमिति प्राकारस्तं-धूलीष्टकादिविरचित 'कारयित्वा' विधाप्य 'गोपुरा
हालकानि च तत्र गोभिः पूर्यन्त इति गोपुराणि-प्रतोलीद्वाराणि, गोपुरग्रहणमर्गलाकपाटोपलक्षणम् , अट्ठालकानि-1 प्राकारकोष्ठकोपरिवर्तीनि आयोधनस्थानानि 'उस्मूलय'त्ति खातिका परबलपातार्थमुपरिच्छादितगर्ता या 'सयग्घी शायति शतं प्रन्तीति शतभ्यः, ताश्च यत्रविशेषरूपाः, 'ततः' एवं सकलं निराकुलीकृत्य 'गच्छसी'ति तिव्यत्ययादछ, क्षताायत इति क्षत्रियस्तत्सम्बोधनं हे क्षत्रिय !, हेतूपलक्षणं चेदं, स चार्य-यः क्षत्रियः स पुररक्षा प्रत्यवहितः, यथोदितोदयादिः, क्षत्रियश्च भवान् , शेष प्राग्वदिति सूत्रार्थः ॥ ततः 'एयं' (१९) सूत्रं प्राग्वत्।
सणगरि किच्चा, तवसंवरमग्गलं । खंतिं निउणपागारं, तिगुतं दुष्पधंसयं ॥२०॥ धणुं परफर्म किया, जीवं च ईरियं सदा । घिई च केयणं किचा, सचेणं परिमंथए ॥२१॥
तवनारायजुत्तेणं, भेत्तूणं कम्मकंचुअं । मुणी विगयसंगामो, भवाओ परिमुच्चति ॥२२॥ व्याख्या-'श्रद्धां' तत्त्वरुचिरूपामशेषगुणाधारतया 'नगरी पुरीं 'कृत्वा' हृदि विधाय, अनेन च प्रशमसंवेगादीनि गोपुराणि कृत्वेत्युपलक्ष्यते, अर्गलाकपाटं तर्हि किमित्याह-तपः-अनशनादि बाह्यं तत्प्रधानः संवर:-आश्रवनिरोधलक्षणस्तपःसंवरतं, मिथ्यात्वादिदुधुनिवारकत्वेन अर्गला-परिघस्तत्प्रधानं कपाटमप्यर्गलेत्युक्तं, ततोऽर्गलाम्-अर्गलाकपाटं कृत्वेति सम्बन्धः, प्राकारः क इत्याह-क्षांति क्षमा निपुणमिव निपुणं-शत्रुरक्षणं प्रति श्रद्धाविरोध्यनन्तानु
दीप अनुक्रम [२४५-२४६]
FaramanaSPrwara timonk
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~122