________________
आगम
(४२)
प्रत
सूत्रांक/ गाथांक
||५||
दीप
अनुक्रम
[4]
:+|भाष्य|+वृत्तिः)
[भाग-३४] “दशवैकालिक” - मूलसूत्र - ३ ( मूलं + निर्युक्ति: अध्ययनं [१], उद्देशक [ - ], मूलं [ - ] / गाथा ||५|| निर्युक्ति: [ १४९२], भाष्यं [ ४... ]
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र [४२] मूलसूत्र [३] दशवैकालिक मूलं एवं हरिभद्रसूरिविरचिता वृत्तिः
दशवैका ० हारि-वृत्तिः
॥ ८१ ॥
चारित्रं क्रियेत्यनर्थान्तरम्, क्षायिकमप्यङ्गीकृत्य प्रकृष्टफलसाधकत्वं तस्यैव विज्ञेयम्, यस्मादर्हतोऽपि भगवतः | समुत्पन्नकेवलज्ञानस्यापि न तावन्मुक्त्यवाप्तिः संजायते यस्मा (पाव) दखिलकर्मेन्धनानलभूता हखपश्चाक्षरोचारणमात्रकालावस्थायिनी सर्वसंवररूपा चारित्रक्रिया नावासेति, तस्मात्क्रियैव प्रधानमैहिकामुष्मिकफलप्राप्तिकारणमिति स्थितम् । 'इति जो उवएसो सो णओ णामं'ति 'इति' एवमुक्तेन न्यायेन य उपदेशः किम् ?क्रियाप्राधान्यख्यापनपरः स नयो नाम-क्रियानय इत्यर्थः । अयं च ज्ञानवचनक्रियारूपेऽस्मिन्नध्ययने क्रियारूपमेवेदमिच्छति, तदात्मकत्वादस्य, ज्ञानवचने तु तदर्थमुपादीयमानत्वादप्रधानत्वान्नेच्छति गुणभूते चेच्छतीति गायार्थः ॥ १४९ ॥ उक्तः क्रियानयः, इत्थं ज्ञाननयक्रियानयखरूपं श्रुत्वाऽविदिततदभिप्रायो विनेयः संशयापन्नः सन्नाह-किमत्र तस्त्वं ?, पक्षद्वयेऽपि युक्तिसंभवाद्, आचार्यः पुनराह अथवा ज्ञानक्रियानयमतं प्रत्येकमभिघायाधुना स्थितपक्षमुपदर्शयन् पुनराह -
सब्वेसिंपि नयाणं बहुविह्वत्तब्वयं निसामेत्ता । तं सव्वनयविसुद्धं जं चरणगुणट्टिओ साहू ॥ १५० ॥
व्याख्या- 'सर्वेषामिति मूलनयानामपिशब्दा सद्भेदानां च द्रव्यास्तिकादीनां 'बहुविधवक्तव्यतां' सामान्यमेव विशेषा एव उभयमेव वाऽनपेक्षमित्यादिरूपाम्, अथवा नामादीनां नयानां कः कं साधुमिच्छतीत्यादिरूपां 'निशम्य' श्रुत्वा तत् 'सर्वनयविशुद्धं' सर्वनयसंमतं वचनं 'यचरणगुणस्थितः साधुः' यस्मात्सर्वनया एव (सर्वेऽपि नया ) भावविषयं निक्षेपमिच्छन्तीति गाथार्थः ॥ १५० ॥
Forte & Personal Use City
~ 173~
१ दुमपुष्पिका० स्थितपक्षः
॥ ८१ ॥
rary d
