________________
आगम (०३)
[भाग-6] "स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [५], उद्देशक [२], मूलं [४२१] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित....आगमसूत्र - [०३), अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
श्रीस्थाना- नसूत्रवृत्तिः
प्रत
सूत्रांक
सुप्तजाग
[४२१] दीप अनुक्रम [४५९]]
न्थाः केवलिप्रभृतयः 'इचेय'ति, इत्येतद्वक्ष्यमाणं, अथवा किं तदित्याह-इत्येवं' इति उक्तरूपं एत-प्रत्यक्ष के ?-पश्च-17/५ स्थाना विधं व्यवहारं-प्रायश्चित्सदानादिरूपं 'संमं ववहरमाणे'त्ति सम्बध्यते व्यवहरन्-प्रवर्तयन्नित्यर्थः कथं?-संमति उदेशः२ सम्यक् तदेव कथमित्याह-'यदा यदा' यस्मिन् यस्मिन्नवसरे 'यत्र यत्र' प्रयोजने क्षेत्रे वा यो यः उचितस्तमिति शेषः18/
व्यवहाराः तदा तदा काले तस्मिंस्तस्मिन् प्रयोजनादौ, कथंभूतमित्याह-अनिश्रितैः' सर्वाशंसारहितैरुपाश्रितः-अङ्गीकृतोऽनिश्रितोपाश्रित अथवा निश्रितश्च-शिष्यत्वादिप्रतिपन्नः उपाश्रितश्च स एव वैयावृत्त्यकरस्वादिना प्रत्यासन्नतरस्ती अ-IVारा रजधवा निभितं च रागः उपाश्चितं च रोषस्ते अथवा निश्रितं च-आहारादिलिप्सा उपाश्रितं च-शिष्यप्रतीच्छककुलाच-18 आदानेपेक्षा ते न तो यत्र सत्तथेति क्रियाविशेषणं, सर्वथा पक्षपातवर्जितत्वेन यथावदित्यर्थः, इह पूज्यव्याख्या-"रागो | तरौ होइ निस्सा स्वस्सिमो दोससंजुत्तो ॥१॥ अहव ण आहाराई दाही मज्झं तु पस निस्सा उ । सीसो पडिच्छओ वास०४२१होइ उबस्सा फुलाईया ॥१॥” इति, [रागस्तु भवति निभा द्वेषसंयुक्त उपाश्रितः । अथवा आहारादि मह्यं न दास्यति |8||
४२२एष मिश्या तु १ शिष्यः प्रतीच्छको वा भविष्यत्युपश्चा कुलादिका] आज्ञाया-जिनोपदेशस्याराधको भवतीति हन्ता ४२३ आहुरेवेति गुरुवचनं गम्यमिति । श्रमणप्रस्तावात् तम्यतिकरमेव सूत्रद्वयेनाह
संजतमणुस्साणं भुत्ताणं पंच आगरा पं०२०-सहा आग कासा, संजनमगुस्साणं जागराणं पंच भुत्ता पं० सं०-सहा जाव पासा। असंजयमणुस्साण मुत्ताणं का जागरामं वा पंच जामरा पं00---सा जाब फासा (सू०१२२) पंचर्हि
॥३१९॥ ठाणेहिं जीया रतं आविखंति, संक-पाणातिवातेणं जाव परिग्रहेणं । पंचदि ठाणेहिं जीवा रतं बमंति, तं०
NEducati
"आगम, श्रुत, आज्ञा, धारणा, जीत" शब्दानाम व्याख्या
~71~